Citaat:
Oorspronkelijk geplaatst door Piero
De motivatie voor het opnemen van het evangelie van Johannes in de canon van christelijke geschriften is uiteraard dat het van pas kwam om het christendom te verdedigen tegen vigerende alternatieve religieuze en filosofische opvattingen en bewegingen zoals het gnosticisme. Daarom moet je niet alleen letten op sporen van gnostische thematiek en opvattingen in het evangelie, maar ook op wat niet spoort met gnostiek. En zo zag ik dat ik hierboven toevallig zo een niet-gnostisch concept heb vermeld uit Johannes 20. Namelijk dat de discipelen van Jezus de bevoegdheid kregen om zonden te vergeven.
Gnosis is dus zowel zelfkennis als godskennis. Desondanks kan alleen een openbaring en handeling van God zelf verlossing uit de kosmos mogelijk maken. Verlossing is zowel in de gnostiek als het hermetisme niet het vergeven van zonden, maar het opheffen van onwetendheid. Onwetendheid is de oorspronkelijke zonde. (wikipedia) Johannes accepteert de gnostische opvatting dat kennis door openbaring van het grootste belang is doordat hij vijfmaal stelt dat de discipelen de geest der waarheid zullen ontvangen en als dat moment daar is, in hoofdstuk 20, krijgt dat onverwacht een juridische betekenis: de discipelen mogen zonden vergeven. Op een andere plaats laat Johannes Jezus zeggen: "de waarheid (kennis) zal u vrij maken" en "ik ben de weg, de waarheid en het leven." En tegen Pilatus laat hij Jezus zeggen dat hij gekomen is om getuigenis af leggen van de waarheid. Deze centraalstelling van waarheid vinden we ook bij Paulus, bijvoorbeeld in de brief Romeinen negen maal. In de synoptische evangelies is de waarheid het eigenkijke onderwerp in de twistgesprekken die Jezus voert met schriftgeleerden en farizeeën. Lukas laat iemand tegen Jezus zeggen dat hij "de weg Gods leert naar waarheid" (20:21).
Men kan vermoeden dat tegen het einde van de eerste eeuw de christenen grote concurrentie ondervonden van gnostische bewegingen en geschriften die een heel andere verlossing en christus predikten en die niet meer zwaar leunden op Mozes en de joodse profeten. Johannes bindt de strijd met ze aan en daarbij is hij zo radikaal dat hij David niet meer noemt en zelfs de moeder van Jezus geen naam geeft. |
Je bent er weer een kluwen van aan het maken he Piero ! Alles wat door elkaar haspelen in een grote wok. Grappig om lezen.