Waar blijven ze, de anti-PRIMARK betogers?
Waarom betogen ze niet tegen volgende concerns?
Textielarbeiders in Ethiopië zijn de goedkoopste van de hele wereld. Kledingmerken als H&M, Calvin Klein, Tommy Hilfiger, Guess en Gap betalen er minimumlonen van minder dan één euro per dag. Collega’s in Bangladesh verdienen vier keer meer, die in China ruim tien keer. Volgens de Wereldbank ligt de armoedegrens– ook in de armste streken op onze planeet – op twee euro per dag.
ls je de textielfabrieken in Ethiopië ziet, denk je: “Dat valt mee.” Het zijn nieuwbouwconstructies van maximum drie jaar oud met binnenin cleane ateliers. Een hemelsbreed verschil met de industriële bouwvallen en volgepakte sweatshops van Bangladesh en andere Aziatische lageloonlanden.
De meeste fabrieken staan samengepakt op één groot industriepark, Hawassa, in het zuiden van het land. Het is de overheid van Ethiopië die dit park heeft aangelegd, in de hoop de economie weer aan te zwengelen. En wat tewerkstelling betreft, is dat ook gelukt. Sinds de opening van de industriezone in 2017 zijn er 25.000 jobs bijgekomen, het einddoel is 200.000 extra jobs in de textielsector voor heel Ethiopië.
Dat succes is helemaal te danken aan de enige troef die de Ethiopische regering kan uitspelen: “Wij hebben de goedkoopste arbeiders ter wereld.” Toen de lonen in de Aziatische landen een paar jaar geleden gingen stijgen, zochten grote concerns een uitweg. H&M, Gap, Guess en de PVH-groep waaronder Calvin Klein en Tommy Hilfiger vallen, waren de eersten om toe te happen. Zij gingen in zee met de hoofdzakelijk Chinese bedrijven die zich in Hawassa hebben gevestigd.
Uit een rapport dat onderzoekers van de New York University hebben gepubliceerd, blijkt nu dat het minimumloon voor een textielarbeider in Hawassa 23 euro per maand bedraagt, dat is minder dan een euro per dag. Ook in Ethiopië is dat een aalmoes die je niet over de armoedegrens heen tilt. Veel arbeiders houden na aftrek van hun huishuur amper geld over om eten te kopen.
Schreeuwende Aziatische managers
Geen enkel bedrijf wilde op het rapport reageren, behalve H&M. “Wij geloven dat onze aanwezigheid een positieve impact heeft op de economie van Ethiopië,’ zei het Zweedse concern. De Ethiopische overheid noemt het rapport ongenuanceerd. Een regeringslid zei dat bedrijven ook gratis maaltijden en woon-werkvervoer aanbieden, maar dat is lang niet altijd het geval. Het rapport heeft het over arbeiders die elke dag zes uur moeten stappen om op de job te geraken en over arbeiders die van de honger flauwvallen tijdens de werkuren.
Er is dan ook een groot verloop. Veel werknemers stappen het na een tijdje af, ook omdat de meeste ateliers geleid worden door Aziatische managers, die volgens arbeiders in het rapport de gewoonte hebben om hun personeel hard aan te pakken en veel te schreeuwen. In de Ethiopische cultuur ligt dat een pak gevoeliger. Dat grote verloop zorgt er samen met het gebrek aan opleiding en ervaring van de werknemers voor dat productie in Ethiopië vooralsnog een pak lager ligt dan bij de Aziatische concurrenten. Bovendien is ook de transportkost in het land hoog, net als de aankoopprijs van sommige chemicaliën die in het productieproces nodig zijn.
Die nadelen schrikken veel bedrijven nog altijd af. Aan de slaagkansen van het Ethiopisch experiment wordt door sommige economen dan ook getwijfeld. Lukt het wel, dan zou dat Ethiopië op lange termijn ten goede moeten komen. Maar op korte termijn, dat geeft ook de regering van het land toe, zal aan de levensstandaard van de bevolking weinig veranderen.
Bron: De Morgen
|