Vandaag in DS:
https://www.standaard.be/cnt/dmf20200227_04868396
Mogelijk heeft niet iedereen toegang:
Citaat:
DS 28-02-2020:
Heathrow botst op klimaatakkoord
Britse rechters houden de aanleg van een derde startbaan op Heathrow tegen. Ze roepen het klimaatakkoord van Parijs in. Dat kan een belangrijk precedent scheppen.
Van onze redacteur Dominique Minten
Er werd gisterochtend luid gejuicht voor de Royal Courts of Justice in Londen. Klimaatactivisten waren er samengekomen in afwachting van de gerechtelijke uitspraak over de geplande uitbreiding van Heathrow, een van de drukste luchthavens ter wereld.
Jarenlang werden er plannen gemaakt om de overbelaste Londense luchthaven uit te breiden. Twee jaar geleden hakte de regering, toen nog onder leiding van Theresa May, de knoop door. Vanaf volgend jaar zou een derde landingsbaan aangelegd worden, die dagelijks zevenhonderd extra vliegtuigen kon opvangen. In het Lagerhuis keurde toen een ruime meerderheid die optie goed.
Maar het verzet was bijzonder groot. Niet alleen milieuactivisten trokken naar de rechtbank, ook de burgemeester van Londen, Sadiq Khan, ging in het verzet. Al die extra vluchten zouden grote gevolgen hebben voor de leefbaarheid van de stad. Ook Boris Johnson, toen gewoon lid van het Lagerhuis, was altijd een tegenstander van het plan. Vijf jaar geleden zei hij ‘persoonlijk voor de bulldozers te gaan liggen’. Hij zag meer heil in een volledig nieuwe luchthaven op de Theems.
Grensverleggend
De tegenstanders halen voorlopig hun slag thuis. De drie rechters van het hof van beroep vegen de uitbreiding van tafel. Vooral hun argumentatie kan verstrekkende gevolgen hebben. Ze zeggen dat de regering bij haar beslissing – die vastgelegd werd in de ‘nationale beleidsverklaring voor de luchthavens’ – geen rekening heeft gehouden met het klimaatakkoord van Parijs en haar voornemen om het VK tegen 2050 klimaatneutraal te maken. Dat betekent dat het land niet meer CO2 mag uitstoten dan het kan opvangen. Extra vliegverkeer maakt die ambitieuze doelstelling alleen maar moeilijker.
Als Heathrow zijn derde landingsbaan toch wil aanleggen, moet de regering in de eerste plaats de ‘nationale beleidsverklaring’ aanpassen. De directie van Heathrow gaat er daarom van uit dat de derde landingsbaan er toch kan komen. In principe kan de regering ook nog in beroep gaan tegen de uitspraak, maar de Britse minister van Transport liet gisteren weten dat hij dat niet van plan is. De luchthaven van Heathrow zal dat wel doen.
Toch zal Johnson – in het licht van de Brexit – extra luchthavencapaciteit willen creëren. Hij wil grote handelsakkoorden sluiten met de rest van de wereld. Alleen zal hij waarschijnlijk proberen die extra capaciteit elders te creëren. Maar dan zal hij in elk geval meer rekening moeten houden met het akkoord van Parijs.
Dat de rechters zich baseren op dat akkoord van Parijs is opvallend, maar ook een beetje vreemd omdat dat akkoord juridisch niet-bindend is. Volgens Kurt Deketelaere, specialist energierecht aan de KU?Leuven, moet deze uitspraak overheden ernstig aan het denken zetten voor ze ‘teksten ondertekenen die op het eerste gezicht “onschuldig’’ lijken’.
De uitspraak van de Britse rechters past dan ook in de toenemende juridisering van de klimaatstrijd. Steeds vaker trekken activisten met succes naar de rechter om klimaatbeloftes ook juridisch af te dwingen van de overheid. De bekendste is de Urgenda-klimaatzaak in Nederland. Nederlandse rechters hebben ook in hoger beroep de regering verplicht de CO2-uitstoot sneller te verminderen.
De Europese Commissie wil nog verder gaan. In haar Green Deal staat dat de EU tegen 2050 klimaatneutraal moet worden. Woensdag legt ze een voorstel op tafel waarin die ambitie gebetonneerd wordt in een Europese klimaatwet. Dat betekent dat rechtszaken nog makkelijker kunnen worden.
‘Wereldwijd precedent’
Milieuactivisten hebben het in elk geval over een wereldwijd precedent. ‘Overal ter wereld zal dit gebruikt worden in gelijkaardige zaken waarin gestreden wordt tegen vervuilende projecten’, zei Jagoda Munic, de directeur van Friends of the Earth Europa.
Zeker in Nederland zal er met veel belangstelling naar gekeken worden. De uitbreiding van de nationale luchthaven is er op dit moment een politiek heet hangijzer. Schiphol zit al jaren aan zijn limieten. Omdat er wettelijk geen vluchten mochten bijkomen, wou de regering de kleine luchthaven van Lelystad een forse upgrade geven. Dat had al gebeurd moeten zijn, maar onder druk van de omwonenden wordt de opening almaar uitgesteld. Bovendien steekt ook het beruchte stikstofarrest stokken in de wielen.
Maar de directie van Schiphol wordt almaar ongeduriger. Zij zet de minister onder druk om het plafond van het aantal toegelaten vliegbewegingen op te trekken. Ook dat leidt tot bewonersprotest. Het gevolg is dat de regering, die door het stikstofarrest al moet afrekenen met boze boeren, de luchthavenknoop niet durft door te hakken. Ook dat stikstofarrest is een voorbeeld van een juridische uitspraak die de overheid verplicht tot drastische actie.
|
Juichen is hier volgens mij niet op zijn plaats.
Dit arrest kan leiden tot de volledige instorting van onze samenleving.
De argumentatie van de rechtbank, dat extra vliegverkeer de ambitieuze doelstelling van het klimaatakkoord van Parijs om de EU tegen 2050 klimaatneutraal te maken alleen maar moeilijker maakt, geldt voor elke economische en maatschappelijke activiteit.
Niet alleen de bouw van een landingsbaan kan ermee worden tegengehouden maar elk bouwproject kan ermee worden tegengehouden, ook de bouw van een privé-woning, daarnaast elke bedrijfsactiviteit, ook bijvoorbeeld de productie van voedingsproducten, elke verplaatsing die wie dan ook om welke reden dan ook maakt, enz.
Ik maak me daar echt grote zorgen over.