Citaat:
Oorspronkelijk geplaatst door Pelgrim
Hebt ge Kim tot het anarchisme bekeerd?
Cool  |
Grapjas, zo'n kapitalistische bourgeoisiesletje als Kim is niet vatbaar voor rede.
In ernstiger nieuws: mijn (gedeeltelijke poging) tot het (bescheiden) lezen van Kropotkin's inzending voor "Anarchisme" naar de Britsen Ensekloppedie (met citaten!).
=======
Kropotkin's definitie benadrukt dat het anarchisme een "levens- en gedragsprincipe of -theorie" is - waarbij de nadruk ligt op een "samenleving zonder regering". Dat klinkt raar - is misschien raar vertaald, maar hij gaat er verder op in: zulke samenleving wordt niet gebonden door de wet (het product dus van een regering) maar door vrije afspraken (het product van anarchie?). Hij gaat dieper in het feit wat die samenleving verder inhoudt:
Citaat:
|
Oorspronkelijk geplaatst door Kropotkin
In een maatschappij die volgens deze principes wordt opgebouwd zouden de vrijwillig aangegane betrekkingen, die nu reeds het hele gebied van menselijke activiteit beginnen te beslaan, zich nog verder uitbreiden en zo de Staat in al zijn functies vervangen. Zij zouden eruitzien als een vervlochten netwerk, samengesteld uit een oneindige verscheidenheid van groeperingen en federaties verschillend van vorm en omvang, lokaal, regionaal, nationaal en internationaal — tijdelijk of min of meer permanent. Groeperingen met alle mogelijke doeleinden: productie, consumptie en ruilhandel, communicatie, afspraken op het gebied van gezondheidszorg, onderwijs, wederzijdse bescherming, defensie, enzovoort; en anderzijds ter bevrediging van het groeiende aantal wetenschappelijke, artistieke, literaire en sociale behoeften.
|
Voor Kropotkin ligt dus de nadruk op de
dynamiek van de anarchie. Dat is ook het stadium waarin de mens pas zijn volle talenten kan ontplooien.
Daarna schakelt hij over naar de wetenschappelijkheid van het anarchisme (met Utopisch Socialisme en Engels in het achterhoofd?).
Citaat:
|
Oorspronkelijk geplaatst door Kropotkin
De anarchistische schrijvers zijn van mening dat hun ontwerp geen utopie is, geen bouwsel waarbij men is uitgegaan van een aantal hypothesen om zo met gebruik van deze, een wensdroom als werkelijke mogelijkheid bewezen te achten.
|
Hij verwijst ten dele naar de samenleving in 1910 als "onder staatssocialisme", waarbij de
evolutie ongetwijfeld afglijdt naar anarchie.
Over economie:
Citaat:
|
Zij vormen de voornaamste belemmering, die verhindert dat de successen, door de moderne techniek behaald, ten dienste gesteld worden aan iedereen, om zo het algemeen welzijn mogelijk te maken. De anarchisten vinden dat het loonsysteem en het kapitalistische productiestelsel in alle opzichten de vooruitgang in de weg staan. Maar zij wijzen er ook op dat het voornamelijk de Staat was — en nog is — die er aan meewerkt dat enkelingen het land kunnen monopoliseren en dat de kapitalisten zich een nogal onevenredig deel van het jaarlijks verkregen productieoverschot kunnen toe-eigenen.
|
Hij lijkt hier een stokje te steken voor anarcho-kapitalistische theorie (kapitalisme als onmogelijk buiten een etatistisch systeem). De staat wordt aanzien als de voorname oorzaak van economisch centralisme (in alle tijden "vgl. het Macedonische en het Romeinse Rijk, de moderne Europese staten ontstaan op de ruïnes van autonome steden").
Zijn pleidooi is dan verder ook logisch:
Citaat:
|
Oorspronkelijk geplaatst door Kropotkin
De ware vooruitgang moet gezocht worden in de richting van decentralisatie, territoriaal en functioneel. Verder zou een klimaat van plaatselijk en persoonlijk initiatief — van heel eenvoudig tot zeer complex — tot ontwikkeling moeten komen, in plaats van de tegenwoordige hiërarchie, die vanuit het middelpunt naar de periferie gaat.
|
Verder in het eerste deel gaat hij wat tegenin tegen de meer praktische houding van Bakunin:
Citaat:
|
Oorspronkelijk geplaatst door Kropotkin
Zij [de anarchisten] zijn er niet op uit politieke partijen te vormen in de verschillende parlementen en zij vragen de arbeiders dit ook niet te doen. Dientengevolge hebben zij, sinds de oprichting van de Internationale Arbeiders Associatie in 1864-66, getracht hun ideeën rechtstreeks bij de vakorganisaties uit te dragen en de bonden aan te sporen de strijd met het kapitalisme rechtstreeks aan te binden zonder te vertrouwen op parlementaire wetgeving.
|
Zijn historisch overzicht van het anarchisme ligt meer voor de hand, interessant is ook dat hij verwijst naar Lao-Tse (maar niet naar Zhuangzu!) als vroege anarchistische denker.
Waarom hij Zeno aanhaalt als een belangrijke inspiratiebron, is me wat bijster. Hoe "proto-anarchistisch" deze ook dacht - het stoïcisme was een onverbrijdelde etatistische filosofie. Het epicurisme - de tuin van het geluk - was hier wellicht correcter geweest.
Interessant is wel dat hij bij de oorsprong van het ware anarchisme uitgebreid ingaat op Stirner. Verder wijst hij er echter op dat het individualistisch anarchisme geen gehoor krijgt onder de brede arbeidersmassa's - ongetwijfeld een terechte opmerking.
Hij gaat niet in op de successen van het brede anarchisme daarentegen, en sluit af met een mager:
Citaat:
|
Oorspronkelijk geplaatst door Kropotkin
Het zou onmogelijk zijn hier in een korte schets aan de ene kant het doordringingsvermogen van anarchistische ideeën in de moderne literatuur weer te geven, en aan de andere kant de invloed die de vrijheidslievende ideeën van de beste schrijvers van deze tijd hebben uitgeoefend op de ontwikkeling van het anarchisme.
|
De populariteit van het anarchisme onder de arbeiders - rond de eeuwwisseling erg prangend lijkt me, komt niet ter sprake. Beetje jammer.