[Charlie don't Surf]

Column Carolien Roelants NRC : ... en de winnaar is ...

Ik schreef een week geleden over de sunnitische alliantie die de Saoediërs druk bezig waren te vormen tegen het boze Iran (voor alle duidelijkheid: ik bedoel hier boos-kwaadaardig, niet boos-woedend). De andere Golfstaten natuurlijk, dat is familie. Pakistan, waarmee de Saoediërs een oude militaire relatie hebben.

De landen die al lang op de loonlijst staan: Egypte, Jordanië en Marokko. Die hebben geen keus dan te komen opdraven als de baas dat zegt. Maar ik was verbaasd dat Soedan opdook in het verbond waarmee Saoedi-Arabië meteen in Jemen tegen de shi’itische Houthi’s in de aanval is gegaan. Shi’iet is tegenwoordig een ander woord voor Iran.

Soedan, jarenlang trouwe bondgenoot van Iran. Maar dat heeft kennelijk te weinig betaald. Want president Omar al-Bashir zat opeens vorige week breed te lachen in Riad, en sprak daar zijn waardering uit voor de Saoedische inspanningen om „de groeiende dreigingen van de kant van Iran, de Islamitische Staat en andere terreurfabrieken” het hoofd te bieden. Leuk detail: dat arme Zweden kreeg er ook van Bashir van langs wegens de kritiek op de duizend stokslagen voor de Saoedische blogger Raif Badawi. Wie Saoedi-Arabië bezoekt moet tegenwoordig éérst Zweden veroordelen. De Zweedse premier heeft nu een excuusbrief geschreven. De Saoediërs hebben hun punt wél gemaakt. Zie ook Halbe Zijlstra’s pleidooi voor samenwerking met dictators.

Soedan heeft vliegtuigen gestuurd om de Houthi’s te bombarderen (en waarschijnlijk ook de nodige burgers). Het beste wat je ervan kunt zeggen is dat die vliegtuigen niet Darfur kunnen bestoken, waar de oorlog gewoon doorgaat, maar nu buiten het bereik van onze belangstelling. Dat was wel anders in 2010, toen Bashir door het Internationaal Strafhof werd aangeklaagd wegens genocide in Darfur. Maar dat kan de Saoediërs echt niet schelen.

Saoedi-Arabië wil de Houthi’s wegkrijgen uit de hoofdstad Sana’a naar hun woongebied in het noorden en president Hadi terug in zijn paleis. Maar luchtaanvallen alléén werken nooit. Daarvoor zijn boots on the ground nodig, en inderdaad, zowel Saoedi-Arabië zelf als Egypte heeft al gezegd die paraat te hebben.

Even terug naar de jaren zestig, toen het ook oorlog was in Jemen. Pikant: Saoedi-Arabië steunde toen de shi’itische royalisten tegen de sunnitische republikeinen die Egyptische hulptroepen hadden. Tienduizenden Egyptenaren sneuvelden in ‘Egyptes Vietnam’. Het was een van de redenen waarom de oorlog van 1967 tegen Israël zo dramatisch voor Egypte verliep. Jemen is er in de tussentijd niet overzichtelijker op geworden. Gaan ze allemaal opnieuw willens en wetens een uitzichtloze oorlog in?

Hoe dan ook durf ik de naam van de winnaars al te verklappen: Al-Qaeda en de Islamitische Staat. Extremisten profiteren altijd van oorlogssituaties en de Houthi’s die nu onder vuur liggen zijn hun onverzoenlijkste vijand.

En o ja, als Saoedi-Arabië echt Assad weg wil, waarom heeft het dan nooit zo’n coalitie tegen hem gevormd?