[Johan Bollen]

Consensussystemen. Ideaal maar die zijn te traag voor de hedendaagse mens en sommige problemen hebben inderdaad een dringendheid over zich.

Dit gecombineerd met directe en participatieve democratie. Waarom de partijtussenhandelaar dulden indien niet nodig. Ik zou liever op een thema dan op een partij stemmen.

Toepassing van het subsidiariteitsprincipe. De beslissingen op een zo laag mogelijk niveau nemen. Hierbij meer niveaus inschakelen. Zelfs het gemeentelijk niveau staat ver af van de mensen in België. In Montevideo bv. was ik getuige van hoe buurtbewoners van een stadsdeel zelf beslisten welke straten eerst verlichting of riolering dienden te krijgen. In België wordt ik hoogstens uitgenodigd door de gemeente om me te informeren over wat reeds beslist is.

Een functionerend politiek systeem vraagt betrokkenheid van de bevolking. Betrokkenheid leert men aan via school en media. Dit gebeurt ook amper in België. Mensen die van de humaniora komen hebben geen idee hoe de staat werkt; men weet met moeite de vele wetten die er allemaal besproken worden in het parlement vooraleer ze goedgekeurd worden en betrokkenheid in de discussie door de bevolking wordt niet gestimuleerd. Er is geen cultuur van participatie in het politieke proces. Mensen denken (terecht voor een groot deel) dat ze toch niets te zeggen hebben. Het kan anders. Ik hoef maar naar Bolivia te kijken en de macht van de buurtcomitees om te zien hoe het beter kan. En dit is 'maar' een 'ontwikkelingsland'.

Het bolletjeskleurcirkus van België is eigenlijk maar een heel primitieve en afstandelijke manier om aan democratie te doen. Ik zou er zelfs liever niet aan meedoen op dit moment.

Meritocratie: Elementen daarvan zijn zeker de moeite waard toe te passen. Maar niet ten koste van de macht die best zoveel mogelijk verdeeld wordt om de vrijheid en rechtvaardigheid te laten primeren.

Partijdemocratie wordt best terug gedrongen ten voordele van meer directere vormen van democratie. Partijen dienen als een middel gezien te worden. Dikwijls zijn er betere middelen voorhanden. Partijen zullen echter niet vrijwillig hun macht aan het volk of het individu afstaan. De 'vertegenwoordigers' zullen hun macht niet gemakkelijk vrijwillig terug geven aan de vertegenwoordigde.