[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Dimitri

Ik heb inderdaad begrepen dat er ook veel Zeeuwen zijn die het niet willen. De vraag is dan natuurlijk welke Zeeuwen dat zijn: die het Zeeuws wel spreken, of die het niet spreken? Zeeuws is nl. niet meer zo verspreid als het West-Vlaams nog wel is.

Zelf heb ik een aantal vrienden die in Sluis en Axel wonen en bij hen wordt het dialect nog dagelijks gebruikt. Zij staan echt niet te popelen op een of andere erkenning van hun Zeeuws.

Het gaat overigens om alle dialecten die tot het Zeeuws behoren. In Oost-Zeeuws-Vlaanderen spreekt men inderdaad Oost-Vlaamse dialecten en geen Zeeuws. Bij het Limburgs en het Neder-Saksisch is er ook geen eenheidstaal, maar toch kunnen die talen niet bij Nederlands of Duits worden ingedeeld.

Zoals al gezegd spelen een aantal niet-taalkundige motieven een rol bij de erkenning van een taalgroep tot taal.

Taalkundig is het trouwens verkeerd dialecten zomaar in te delen alsof het op zichzelf staande entiteiten zijn. Tussen West- en Oost-Vlaams bestaat er een overgangsgebied waar een dialect wordt gesproken dat kenmerken heeft van beide dialecten (streek vanaf Ruiselede tot Waregem). Tussen Oost-Vlaams en Brabants is dat ook het geval. Tussen Brabants en Limburgs is dat ook het geval. In het Limburgs bestaan er onderscheiden gebieden, waarbij men vaststelt dat het dialect steeds meer Duitse kenmerken begint te hebben naarmate men naar het oosten gaat.

Daarom lijkt het me verkeerd te stellen dat Limburgs niet bij het Nederlands en het Duits hoort. Dat kan men slechts zeggen als men één dialectvorm isoleert (meestal een middendialect dat dus afwijkt van zowel westelijke als oostelijke varianten en dus het sterk afwijkt van de cultuurtalen die dat westen en oosten gebruikt) en die dan tegenover de desbetreffende cultuurtalen plaatst.

Oost-Limburgs van Eupen zal niemand van de sprekers als een aparte taal aanvoelen, maar slechts als een Duits dialect. Ook het Limburgs van Vaals zal men eerder als Duits aanvoelen dan als Nederlands. Nochtans zullen de sprekers ervan het als een Nederlands dialect plaatsen. West-Limburgs van Halen (in Vlaams Limburg) zal iedereen als Nederlands dialect betitelen. Gaat men echter het dialect van Maaseik gaan isoleren of dat van Maastricht dan krijgt men algauw een ander beeld.

Maar daarbij vergeet men de organische eenheid van het Germaans taalgebied: Frankisch-Saksische dialecten vloeien door en in elkaar van de Noordzee tot (vroeger toch) aan het Memelland, van de Oostzee tot aan Zuid-Tirol. Men zou evengoed kunnen stellen dat alle dialecten in dat grote taalgebied aparte talen zijn; en men zou evengoed de stelling verdedigen dat we met z'n allen eigenlijk het Hoogduits als cultuurtaal zouden kunnen aannemen.

Ik ben het met u eens dat het steeds een afweging is om een (streek)taal bepaalde rechten te geven, maar ik vind dat men bij Limburgs en Neder-Saksisch wel de juiste afweging gemaakt heeft. Je kunt die talen gewoon niet volledig bij het Duits of het Nederlands indelen.

Toch wel.

Het Luxemburgs lijkt in geschreven vorm inderdaad verdacht veel op het Duits, maar een dialect kan zich natuurlijk wel tot taal ontwikkelen, zodra het niet alleen een gesproken maar ook een geschreven taal wordt en het veel wordt gebruikt. Als de Luxemburgers dat nu zelf willen, zie ik het probleem niet.

Juist. Daar ligt de oplossing voor de hele zaak: wil het volk het ja of neen? Ieder dialect kan zich tot een aparte taal ontwikkelen. Dat kan het Randstads. Dat kan het Gronings. Dat kan het Twents. Dat kan het Gents. Dat kan het Antwerps. Dat kan het Vaals. Dat kan het Eupens. Enzovoort. Enzovoort.