[cato]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Ga maar eens praten met de mensen uit de Zeeuws-Vlaamse dorpen. Sommige mensen spreken AN met buitenstaanders; veel mensen een soort mengtaal van AN en dialect.

Of kijk eens naar het Zeeuws in Brazilië


citaat Meertens Instituut :

Tijdens zijn onderzoek naar het Zeeuws-Vlaams in Brazilië, kwam Gertjan Postma een andere interessante taal op het spoor, het Pommers. Deze taal werd vroeger gesproken aan de zuidelijke kust van de Oostzee, en kwam via emigranten in Brazilië terecht. Postma schreef een grammatica van het Pommers, die nieuw licht werpt op onze kennis van het West-Germaans.

Zes jaar geleden deed taalkundige Gertjan Postma voor het eerst veldwerk in Brazilië. Op suggestie van een collega-onderzoeker uit Portugal was hij daar met een kleine groep Nederlandssprekenden in contact gekomen. Het waren nazaten van zo’n vijfhonderd boeren uit Zeeuws-Vlaanderen die in de negentiende eeuw naar Brazilië waren geëmigreerd, in de hoop op een beter bestaan.

In het Nederlands in Brazilië kwam de taalkundige verschijnselen tegen die hij niet kon thuisbrengen. Zoals de omschrijving met 'doen', vooral bekend van het Engels (Do you like me?). Maar ook in sommige Nederlandse dialecten komt het voor: Doe jij even de kopjes afwassen? Postma: “Volgens de bronnen kwam het vroeger niet voor in Zeeuws-Vlaanderen, maar wél in het Pommers, zelfs in hevige mate. Soms hoor je Pommeren zinnen maken als ‘de plaats waar ik wonen doen deed’.

Al gauw had hij door dat de Nederlanders in Brazilië ook Pommers spraken. "Dat kwam omdat de calvinistische Zeeuwen vrijwel allemaal Luthers waren geworden. In feite zijn de Zeeuwen in de Pommerse gemeenschap opgenomen. Dus de Lutherse omgeving moet de melting pot geweest zijn waardoor het Nederlands en Pommers door elkaar heen zijn gaan lopen.”

Het Pommers begon de aandacht te trekken van de onderzoeker. Hij kwam erachter dat deze nauwelijks beschreven taal nu eens overeenkomsten vertoont met West-Germaanse talen als het Nederlands, dan weer met het Engels, dan weer met het Fries. Terwijl oude bronnen vaak spreken over immigranten-Duits zonder onderscheid te maken tussen Pommers en het Hünsrückisch dialect. Dat laatste wordt gesproken door een andere groep Duitse migranten, afkomstig uit het gebied ten oosten van Luxemburg. “Wij zouden het Hünsrückisch een Hoogduits dialect noemen”, zegt Postma. “Maar het Pommers klinkt veel meer als een Nederlands dialect. Ook voor een Duitser.”

Het Pommers werd van oudsher gesproken aan de zuidelijke kuststrook van de Oostzee. Het was een kustdialect en heeft kenmerken met andere kustdialecten gemeen. Taalwetenschappers gaan ervan uit dat er vroeger langs de Noordzeekust een heel eigen taal werd gesproken, het Ingweoons. Relicten ervan, ingweonismen genoemd, zouden nog aanwezig zijn in hedendaagse dialecten. Zo vind je in veel kustdialecten s-meervouden zoals in het Engels en het Fries, die ook in het Pommers voorkomen. Een ander verschijnsel is het wegvallen van de n in woorden als ‘ons’. Vergelijk Engels us, Fries ús, Pommers ous. Hoe komen die Inweonismen bij de Oostzee? Friese invloed wellicht?

Net als het Fries heeft het Pommers twee infinitieven: een eindigend op -e en een op -en. Die laatste wordt voornamelijk gebruikt in zinsconstructies met het voorzetsel ‘te’. In het Fries zeg je bijvoorbeeld ik moat wurkje voor ‘ik moet werken’ maar ‘ik hoeg net te wurkjen' voor ‘ik hoef niet te werken’.Van Friese invloed is niet per se sprake, aangezien alle Nederduitse dialecten deze verschijnselen vroeger hadden.

http://www.meertens.knaw.nl/cms/nl/n...se-taalfamilie