ketterij, welbewuste en opzettelijke afwijking van wat in een bepaalde geloofsgemeenschap wordt beschouwd als behorend tot de fundamentele geloofsleer. De term is afgeleid van katharen (lett.: reinen), een sekte van mensen die, m.n. in de 12de eeuw, zich met het oog op dezuiverheid van leer of leven van de Kerk afscheidden. Een ander woord voor ketterij is haeresis (Grieks, lett.: uitsnijding, keuze), in het Nederlands heresie (bijvoeglijk naamwoord heretisch).
Ketterij is een keuze en concentreert zich meestal op dat deel van de religieuze leer dat in een bepaalde tijd verwaarloosd wordt. De kracht en ook de positieve betekenis van een ketterij is vaak dat zij de aandacht vestigt op een verzwakt punt in het geheel van het beleid, beleven of theologiseren; de zwakte is dat zij haar eigen keuze verabsoluteert en als enige norm voor het ware of goede stelt.
De christelijke geloofsgemeenschap had vanaf het begin van haar bestaan te maken met ketterijen. Paulus de Apostel schreef al dat deze onvermijdelijk zijn om het voortgaand geloofsproces integer te houden (1 Kor. 11:19). Op verscheidene plaatsen in het Nieuwe Testament wordt tegen ketterij gewaarschuwd en wordt gesignaleerd dat ketters zich zullen beroepen op Christus (Matt. 7:22; 24:23; Marc. 13:22; Luc. 21.) Tevens wordt de opdracht van de Kerk herhaald om de haar ‘toevertrouwde’ schat van Gods openbaring aan de mensen te bewaken tegenover elke ketterij (2 Tim. 1:14; Gal. 1).
Microsoft® Encarta® Encyclopedie 2002 Winkler Prins. © 1993-2001 Microsoft Corporation. Alle rechten voorbehouden.
|