[N-Vb]

Bron: De Standaard

Als het van Glen Weyl afhangt, is dat VN-Migratiepact maar gerommel in de marge. De professor economie aan Princeton University en onderzoeker bij Microsoft vindt dat we migratie veel radicaler moeten aanpakken. In elk westers land zou de bevolking met behulp van migratie gerust mogen verdubbelen, stelt hij in zijn boek Radical Markets, dat hij vorige maand aan de KU Leuven voorstelde.

Zijn idee houdt in dat elke Belg één migrant naar ons land kan halen. Hij is verantwoordelijk voor die migrant: hij zorgt voor huisvesting, helpt de migrant een job zoeken en waarborgt de integratie. Daarvoor krijgt de Belg een bedrag, bijvoorbeeld 5.000 euro per jaar, die de migrant met zijn loon kan betalen. Loopt het mis, doordat de migrant bijvoorbeeld in de illegaliteit verdwijnt, dan betaalt de uitnodigende Belg een boete.

De kans dat politici op de barricaden springen om dat voorstel te bepleiten, is erg klein. Nochtans is Weyl ervan overtuigd dat zijn voorstel het draagvlak voor migratie gevoelig kan vergroten. Vandaag profiteren vooral de grote bedrijven – die arbeidsmigranten naar hier mogen halen – en de migranten zelf, terwijl de gewone burger de nadelen ziet: de migranten concurreren voor dezelfde jobs, ze wegen op de overheidsfinanciën en bedreigen hun cultuur.

De vlotte dertiger is stellig dat zijn voorstel een enorme economische winst kan opleveren. Het internationale economische beleid focust vooral op vrijhandel en mobiliteit van kapitaal, maar daarmee is nauwelijks nog groei te boeken. Met massale immigratie wel: als elk westers land bereid is zijn bevolking te verdubbelen door migratie, verhuizen 1,3 miljard mensen. ‘Dat doet het wereldwijde inkomen met 20 procent stijgen.’

Voor België betekent dit: elf miljoen migranten. Dat is knettergek.

‘Singapore en Hongkong doen het. Ze hebben één migrant voor elke inwoner. Canada heeft één migrant per drie inwoners. Of kijk naar Brussel: hier komen ook meer dan de helft van de mensen uit het buitenland (33 procent is buitenlander, 62 procent heeft een migratie-achtergrond, red.). Daar kan Brussel toch ook mee om? Hier heerst toch ook geen sociale chaos?’

Vooral mensen die niet in Brussel wonen, zullen dat tegenspreken.

‘Omdat zij de voordelen van migratie niet voelen. Met ons systeem kunnen wij hen ook laten meegenieten.’

Massale migratie tast de culturele identiteit aan.

‘Maatschappijen evolueren sowieso, en dat is ook goed. Je ziet bijvoorbeeld dat steden belangrijker worden, en landen minder belangrijk. Ook het internet verandert de samenleving.’

‘Maar het is ook precies daarom dat we geen veiling organiseren waarbij de hoogst biedende migrant naar een land mag immigreren. Vandaag hebben we een mix van immigranten op basis van nabijheid. Neem de VS. Er zijn heel veel migranten uit Centraal-Amerika. Maar wie doet de dienstenjobs? Indiërs die Engels spreken. Of Engelssprekende Afrikanen die makkelijker integreren. Door zelf te kiezen is het mogelijk om heel veel migranten te integreren.’

Maar het zal illegale immigratie niet tegenhouden.

‘Ik denk dat het illegale migratie zal stoppen. Migranten trekken naar regio’s in Europa waar ze kunnen werken. De arbeidsvraag naar illegale migranten zal dramatisch dalen als er een legaal systeem is. Daardoor zullen de meeste migranten via het legale systeem komen.’

Is het voorgestelde systeem fair? Vooral de betere migranten kunnen het zich veroorloven.

‘Is dat dan zo slecht? De reden waarom Canada zoveel migranten kan ontvangen, waaronder laaggeschoolde migranten en vluchtelingen, is dat ze heel veel vermogende en hooggeschoolde migranten hebben. Een mix is nodig, zodat er ook steun is voor laaggeschoolde migranten.’

Maar is dat fair?

(maakt zich kwaad) ‘Weet je wat unfair is? Dat er miljoenen mensen zijn in de wereld die letterlijk een kans van één op de drie trotseren om te sterven als ze naar Europa komen. We schieten op hen, en we sturen ze terug naar Turkije. Dát is unfair.’

U vindt dat het moet kunnen dat migranten wel dezelfde sociale rechten hebben, maar minder verdienen dan het nationale minimumloon. Zo creëert u tweederangsburgers.

‘Het is fundamenteel fout dat we enerzijds vinden dat elke burger in een staat honderd procent gelijk moet zijn, en anderzijds dat diegene die niet tot de staat behoort, naar de hel kan gaan. Dat is een erg nationalistische houding. Er zijn mensen die deel uitmaken van verschillende gemeenschappen en daar andere rechten en verantwoordelijkheden hebben. Wie net in een land toekomt, hoeft geen 100 procent burger te zijn.’

Leidt dat niet tot uitbuiting?

‘Ja, er is een risico op uitbuiting. Maar vergelijk het met vrouwen op de arbeidsmarkt. Als ze niet gelijk behandeld worden, dan zeggen we toch ook niet dat vrouwen niet meer mogen werken? We proberen de werkplek te verbeteren.’

‘We kunnen het toch niet maken dat we tegen migranten zeggen: we vrezen dat je hier uitgebuit zal worden, dus blijf maar in Afrika. Laat je maar vermoorden door een man met een machete. Dat is waanzinnig.’

Waarom pleit u niet meteen voor open grenzen?

‘Wacht even. De economen die geloven in open grenzen, geloven zij ook dat iedereen op hun eigendom mag komen? Nee toch? Waarom zou dat voor een land anders zijn? Het is te simplistisch om de grenzen gewoon open te stellen.’

Als elk westers land zijn bevolking ver?*dubbelt met migratie, creëert dat een enorme aderlating voor de landen waaruit ze vertrekken.

‘Er is heel veel evidentie dat die landen net beter af zullen zijn. Migranten sturen heel veel geld naar huis, wat de levenskwaliteit in die landen enorm verbetert. Denk bijvoorbeeld aan Bangladesh, dat heel veel mensen naar de Golfstaten stuurt. Of de vele Centraal-Amerikaanse landen waarvan heel veel inwoners naar de VS gingen.’

Niet iedereen kan een migrant begeleiden. Denk maar aan ouderen of zieken. Zo ?*creëert u ongelijkheid.

‘In de praktijk zouden we voorstellen het systeem anders toe te passen. Niet individuen maar lokale gemeenschappen trekken migranten aan en begeleiden hen. De essentie is dat het niet het nationale niveau is dat de enige scheidsrechter is. Tenslotte zal de migrant ook in die lokale gemeenschap een rol spelen, de lokale cultuur beïnvloeden en een invloed hebben op de voorzieningen van die gemeenschap.’

‘Los daarvan kan een individueel systeem gelijkheid bevorderen. Wie zal een migrant begeleiden? Diegenen die er tijd voor hebben doordat ze geen of minder werk hebben. Ik zou geen migrant begeleiden, want ik heb er de tijd niet voor. De vergoeding betekent ook minder voor mij.’

‘Om iemand te begeleiden, heb je geen doctoraat in de economie nodig. Integendeel: arbeiders hebben waarschijnlijk meer competenties om dat te doen. Mijn fundamenteel geloof in de markt vloeit voort uit de idee dat het gelijkheid en verscheidenheid brengt.’

In België is de regering gevallen over migratie. Hoe waarschijnlijk is het dat uw voorstel realiteit wordt?

‘Het zal niet een-twee-drie gebeuren. Politiek is traag, en het is niet eenvoudig om er mee te experimenteren. We hebben wel al met de Canadese regering gesproken over de uitbreiding van het huidige systeem. Canada laat nu al toe dat iemand een vluchteling aanbrengt en huisvesting voorziet. Hij moet ook zijn verantwoordelijkheid opnemen als het fout loopt. Vandaag kan het alleen voor vluchtelingen die willen werken in de zorgsector, bijvoorbeeld als bejaardenhulp. Dat kan uitgebreid worden naar veel meer jobs.’

Is het sop de kool waard? Hoeveel zou een land groeien door massale immigratie toe te laten?

‘Als de bevolking verdubbelt door migratie, schatten we dat het bruto binnenlands product per inwoner met 20 ?* 30 procent zou stijgen.’

Hoe kan dat?

‘Migranten creëren een enorme waarde door jobs te doen die vandaag niet ingevuld raken.’

Maar er zijn ook massaal investeringen nodig in infrastructuur: huizen, wegen, openbaar vervoer, scholen, ziekenhuizen, noem maar op.

‘Gezien de baten zijn die investeringen makkelijk haalbaar. Ik denk dat dit niet het grootste probleem is.’

Als de economische voordelen van migratie zo groot zijn, waarom praten we dan voortdurend over de economische voordelen van vrijhandel?

‘Eerlijk? Ik denk dat dat komt door de macht van het grootkapitaal. Als er alleen maar handel is, dan wordt er vooral gestreden om kapitaal. In een systeem gebaseerd op migratie, wordt er gestreden om arbeidskrachten. Vandaag kan het internationale kapitaal het politieke debat beheersen omdat zij kunnen dreigen om het land te verlaten. Dat zou anders zijn als arbeid mobiel is.’

Nochtans zijn het precies de werkgevers, toch ‘het kapitaal’, die pleiten voor migratie. Zij smeken om arbeidskrachten.

‘Dat is niet het internationaal kapitaal. Dat zijn diegenen die hier niet weg kunnen.’