[Micele]

Roestig opslagschip met 1,1 miljoen vaten olie aan boord drijft sinds 2015 zonder inspectie of onderhoud voor de kust van Jemen. In oorlogsgebied dus...

Een tikkende oliebom, peperdure oplossingen zijn er...

https://www.hbvl.be/cnt/dmf20220511_93783918



Grootste olieramp ooit dreigt door explosiegevaar oude tanker in Rode Zee

Een roestige tanker met meer dan 1,1 miljoen vaten olie aan boord kan elk moment voor de kust van Jemen zinken, in tweeën breken of exploderen. Met nauwelijks te overziene gevolgen voor het leven in de Rode Zee en ver daarbuiten. "Potentieel een van de grootste olierampen in de wereldgeschiedenis”, waarschuwt ambassadeur Peter Derrek Hof.

Vandaag om 12:28

De FSO Safer is een tikkende tijdbom, maar ons land probeert die nu samen met de Verenigde Naties onschadelijk te maken. Een race tegen de klok waarbij tientallen miljarden op het spel staan.

Hof speelde een belangrijke rol in de totstandkoming van een recent principe-akkoord dat moet leiden tot de ontruiming van de decennia oude tanker, waaraan door de oorlog in Jemen al zeven jaar geen onderhoudswerkzaamheden zijn verricht. De ambassadeur, die vanwege de oorlog gestationeerd is in Jordanië, reisde onlangs naar de Jemenitische hoofdstad Sanaa, waar hij als eerste Europese vertegenwoordiger in jaren een ontmoeting had met vertegenwoordigers van de Houthi-rebellen.

Opstandelingen

Het bijna 400 meter lange schip is eigendom van de Jemenitische staat, maar bevindt zich in een gebied dat door de sjiitische opstandelingen wordt gecontroleerd. Dat maakte een oplossing lange tijd onmogelijk. "Maar de Houthi’s zijn nu van de ernst van de situatie doordrongen”, aldus Hof.

"Het schip staat op punt van breken”, waarschuwt ook de humanitaire coördinator van de VN in Jemen, David Gressly. Bovendien dreigt een explosie omdat de gassen die dat moeten voorkomen zijn vervlogen. Volgens Gressly is snel 80 miljoen dollar nodig om de olie te verplaatsen naar een ander – tijdelijk – schip. Een permanente oplossing vergt nog eens 64 miljoen dollar. De Verenigde Naties en Nederland trappen woensdag in Den Haag een donorconferentie af die het benodigde geld bijeen moet brengen. "Het klinkt als veel geld”, zegt Hof. "Maar bij een ramp kost alleen het opruimen van de olie al zo’n 20 miljard dollar.” En dan is er nog de gigantische schade aan de economie en natuur. Hof schetst een zwart scenario. Honderden vissoorten en tal van koraalriffen worden met uitsterven bedreigd. De visserij-industrie, waarvan een half miljoen Jemenieten afhankelijk zijn, zal verdwijnen. "Explodeert het schip, dan hebben acht miljoen mensen direct medische hulp nodig vanwege de giftige gassen die vrijkomen.”

Daar blijft het niet bij. Het merendeel van de Jemenitische bevolking, waar zich momenteel ’s werelds grootste humanitaire catastrofe voltrekt, is afhankelijk van buitenlandse hulp. Die komt voornamelijk het land binnen via de haven in Hodeida, die bij een ramp onbereikbaar zal worden.

"Maar het treft ook Nederland”, aldus Hof. Een van de belangrijkste zeevaartroutes ter wereld, die naar het Suezkanaal leidt, zal bij een ramp worden geblokkeerd. "We hebben kunnen zien wat de schade was toen de Ever Given dat kanaal tijdelijk blokkeerde. Een ramp betekent tientallen miljarden schade voor de internationale handel. Dat heeft ook gevolgen voor Nederland.” Net als de mogelijke vluchtelingenstroom die dan vanuit Jemen op gang komt. Het land telt nu al vier miljoen ontheemden.

Hoewel er voor het eerst goede hoop is op een oplossing, zijn er nog tal van obstakels en valkuilen. Vooral politiek: het 46 jaar oude schip ligt in oorlogsgebied en alle partijen moeten meewerken. Maar ook technisch is het een flinke kluif. Hof: "Niemand weet precies wat de huidige staat van het schip is.”

Het is een van de redenen dat ons land een voorname rol speelt. "Er is veel wantrouwen tussen de partijen, maar waar ze het wel over eens zijn, is de Nederlandse expertise op dit terrein.”

Experts van Smit Salvage reisden in maart al met Hof en de VN mee naar Jemen. Het is aan de VN om straks, mits er voldoende geld is opgehaald, een contract te sluiten met een bedrijf dat uiteindelijk de werkzaamheden zal gaan verrichten. Haast is geboden, ook omdat de weersomstandigheden de klus vanaf oktober moeilijker zullen maken.

Vervanging

Er is nog een probleem. Volgens het principe-akkoord zullen de Verenigde Naties zorgen voor een permanente vervanging voor de FSO Safer, die geschikt zal zijn voor olie-export. Daarmee helpen de Verenigde Naties in principe een pro-Iraanse rebellenbeweging, die recentelijk nog raketten afschoot op Abu Dhabi en de Formule 1-race in Jeddah, aan een belangrijke oliefaciliteit.

Hoewel nog niet officieel vaststaat wie de toekomstige eigenaar zal zijn, is het in een gebied dat door de Houthi’s wordt gecontroleerd. "Het is niet ideaal”, erkent Hof. "Maar het is de keuze tussen een ramp die 20 miljard kost en mogelijk 8 miljoen Jemenieten zal raken of een oplossing waar nog wel wat haken en ogen aan zitten.”