[Kallikles]

Oorspronkelijk geplaatst door Percalion

Uiteraard is er het principaal-agentprobleem; maar bij mijn weten is het zo goed als alleen in de private sector dat hieraan überhaupt aandacht besteed wordt. Men kan moeilijk ontkennen dat een vastbenoemde ambtenaar bijzonder weinig incentives heeft om innovatief te zijn, e.d.

Je kan ook niet ontkennen dat een topmanager bij Total, Fortis of KBC ook bijzonder weining incentives heeft om innovatief te zijn, als je hun ontslagvergoedingen bekijkt...

Het is overigens niet helemaal correct om te stellen dat alle firma's intern hiërarchisch gestructureerd zijn. Er zijn, binnen ondernemingen, verschillende structuren en organisatievormen, en er wordt nogal wat onderzoek geleverd naar de optimalisatie van de structuur.

Kapitalistische bedrijven zijn in de praktijk allemaal hiërarchisch, zij het dat sommige een bijzonder vlakke hiërarchie hebben. Democratische ondernemingen met zeer beperkte hiërarchie bestaan ook - democratische arbeiderscoöperatieven - maar dat zijn dan ook geen kapitalistische bedrijven meer.

Andermaal: de onderneming die een efficiëntere structuur heeft, bezit een competitief voordeel, en dus bestaat er onmiskenbaar een tendens tot efficiëntie, net zoals er een neiging bestaat om te innoveren; een neiging die haast volledig afwezig is in de publieke sector.

Het boek van Hirschman is me onbekend, maar ik zal het zeker eens opzoeken.

Je ziet dat allemaal te ongenuanceerd, zoals de analyse van Hirschman en ander recent economisch onderzoek aantoont.

Als de klant ontevreden is over een privébedrijf (te hoge kost, te lage kwaliteit, enzovoort) heeft zij of hij verschillende mogelijkheden om dit kenbaar te maken. Men kan overstappen naar de concurrentie ("exit"), of men kan een brief schrijven naar het management ("voice").

Nu heeft de klant bijzonder weinig incentief om naar het management te schrijven. Het kan dus zijn dat de consument maar blijft "swappen" tussen verschillende merken, en dat de informatie niet doorkomt. In de publieke sector zijn de mogelijkheden tot "exit" beperkter (hoewel ook hier federalisme soelaas kan bieden), maar zijn juist daardoor de mogelijkheden tot "voice" uitgebreider (ombudsvrouw, publieke opinie, verkiezingen).

Je zal natuurlijk zeggen dat de bureaucratie en inefficiëntie in de privé-sector te maken heeft met "marktimperfecties", maar daar gaat het precies om: perfecte markten bestaan slechts in de handboeken, niet in de realiteit, en ze kunnen ook niet bestaan! Perfecte markten veronderstelt de volledigheid van markten, en dat is nu eenmaal fysiek onmogelijk.