[ArjanD]

Het is enige tijd geleden dat ik lid ben geworden van dit forum als onderdeel van een kritische blog over de psychiatrie. In een terugblik is dit forum een van de meest waardevolle bronnen van inzichten geweest en ik heb veel bewondering voor de vriendelijke houding van de gebruikers waardoor er ook bij meer gevoelige onderwerpen ruimte bleek te zijn voor een inhoudelijke discussie.

De blog is inmiddels afgesloten omdat er vanuit een positie als leek geen waardevolle toevoeging meer kon zijn. Echter, er is een onderwerp waarbij bepaalde groepen mensen mogelijk worden vergeten, en in levensgevaar zouden kunnen zijn. Vandaar dat ik middels een topic de ethische verantwoording van de praktijk ter discussie wil stellen.

Nederlandse psychiaters hebben in 2010 met succes regelgeving afgedwongen om hun patiënten te mogen euthanaseren. Ze hebben dat recht verkregen door middel van politieke afpersing. In dit topic bied ik een inzicht in de aard van de praktijk, hoe het is ontstaan en persoonlijke overwegingen waarom het toestaan van euthanasie in de psychiatrie mogelijk niet verantwoordelijk is.

Politieke afpersing

Voor 2010 was euthanasie in de psychiatrie niet toegestaan. Psychiaters verkregen dat recht op een wijze dat zou kunnen worden gezien als politieke afpersing. [1]

In 2010 gaf de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) een officiële richtlijn uit dat instellingen de opdracht gaf om hun patiënten met een zelfmoordwens vrij te laten, zodat ze buiten zelfmoord konden plegen.

Het persbericht vermeldde het volgende, waaruit blijkt dat psychiaters specifiek klaagden over het niet kunnen toepassen van euthanasie bij onvrijwillig geinterneerde patiënten:

“Psychiaters hebben nauwelijks mogelijkheden om patiënten te helpen bij zelfdoding, zeker als die onvrijwillig zijn opgenomen, en moeten terugvallen op omstreden behandelmethoden zoals meerdere jaren isoleercel of elektroshock.”

Het hoofd van de Nederlandse vakbond voor spoorwegpersoneel reageerde als volgt:

“Dit is een fout signaal. Jaarlijks springen 200 mensen in Nederland voor de trein. Dat zijn gruwelijke ervaringen voor machinisten en ook voor conducteurs. Sommigen komen nooit meer aan het werk. Daarom moet zelfmoord op het spoor zoveel mogelijk worden teruggedrongen. Als instellingen patiënten laten gaan om buiten zelfmoord te plegen, eindigt er altijd een aantal voor de trein omdat dit nu eenmaal een zekere weg naar de dood is.”

In een peiling onder alle Nederlandse psychiaters gaf 75% aan euthanasie als behandelingsoptie goed te keuren en 43% gaf aan bereid te zijn om euthanasie toe te passen bij hun patiënten. [2]

Kort na de richtlijn verkregen psychiaters vanuit de politiek het recht om patiënten te mogen euthanaseren en de euthanasie-cijfers zijn sindsdien snel gestegen. In 2010, het jaar van de richtlijn, werden 2 patiënten geeuthanaseerd. In 2011 is het aantal gestegen naar 13 en in 2013 werden meer dan 50 patiënten geeuthanaseerd.

Het is inmiddels bijna 10 jaar later en naar schatting zijn inmiddels meer dan 1000 mensen geeuthanaseerd door een psychiater. 1000 mensen is een groot aantal. Nederland is een klein land. Vertaald naar de populatie in de VS zou het gaan om 20.000 mensen.

Ethisch verantwoord?

Veel mensen zijn bekend met informatie waaruit blijkt dat psychiatrische zorg een schadelijk effect kan hebben op het leven van een persoon. En hoewel het betwistbaar is of dergelijke zorg gerechtvaardigd is of moet worden veranderd, blijft het een feit dat er situaties bestaan waarin de psychiatrie de wil om te leven kan verminderen of kan verwoesten.

Van sommige medicijnen, zoals antidepressiva, is bewezen dat ze het risico op zelfmoord vergroten, terwijl andere medicijnen ernstige bijwerkingen kunnen hebben waardoor het leven ondraaglijk kan worden.

Verder, in tegenstelling tot andere takken van de medische professie, forceert de psychiatrie sommige behandelingen tegen de wil van patiënten. Het omvat onder meer gedwongen elektroshock [3] en jarenlange opsluiting in een isoleercel wat verwoestende gevolgen kan hebben voor iemands wil om te leven.

Als psychiaters euthanasie mogen toepassen dan is het slechts een kleine stap naar gedwongen euthanasie. En psychiaters hoeven mensen misschien niet eens te dwingen na vele jaren van mislukte behandelingen, wanneer hun mentale wil is gebroken door een combinatie van medicijnen en elektroshock. Psychiaters kunnen dergelijke kwetsbare patiënten gemakkelijk manipuleren.

Het uitzichtloze karakter van sommige psychische problemen kan veroorzaakt zijn door de psychiatrie.

Als voorbeeld is er de Nederlandse NOVA-uitzending over onschuldige depressieve meisjes die meerdere jaren in een isoleercel zijn opgesloten (gecombineerd met platspuiten met antipsychotica). De meisjes verklaarden op tv gebroken te zijn door de behandeling die ze ontvingen. [4] [5]

Er waren meer incidenten die nationale aandacht kregen. Sommige patiënten werden gedood door psychiatrische zorg.

Chanteren om schandalen te verbergen

In de jaren voorafgaand aan de richtlijn was er veel aandacht in de media voor schandalen in de psychiatrie en vaak werd aangehaald dat de psychiatrie toevlucht zocht tot chantage praktijken om hun wandaden te verbergen.

Toen de moeder van een 22-jarige universiteitsstudente vermoedde dat de problemen van haar dochter werden veroorzaakt door een voedingsdeficiënt, werd ze genegeerd door de psychiaters. [6] Haar dochter ontving verschillende (ongeldige) diagnoses waaronder schizofrenie en toen de psychiaters gedwongen electroshock (ECT) eisten, sloeg ze alarm via een blog. Het verhaal kreeg landelijke aandacht van celebrity psychiater Dr. Bram Bakker en kort daarna werd de moeder gechanteerd om haar blog offline te halen onder de dreiging dat ze haar dochter niet mocht zien. De moeder mocht haar dochter 7 weken niet zien.

"Ze betalen elke maand € 24.000 voor haar, ongelooflijk, voor dat geld wordt iemand gedrogeerd en in een stinkende kamer geplaatst."

Als vergelding werd Dr. Bram Bakker 'ex-gecommuniceerd' door de psychiatrie. Hij schreef het volgende in zijn Volkskrant-column:

‘Ik ben weggestuurd uit de psychiatrie. Noem het academische inquisitie’. ‘Eigenlijk hebben ze mij geëxcommuniceerd.’ [7]

Robert Whitaker, medisch journalist en best seller auteur uit Amerika (www.madinamerica.com) schreef eens het volgende in een e-mail, waaruit blijkt dat het een algemeen bekend feit is dat de psychiatrie probeert zijn misstanden te verbergen door mensen te schaden.

As for the rest of the medical profession, well, doctors basically belong to a big tribe, and part of the tribal rules are that those in one discipline don’t publicly criticize the doctors in another discipline. This keeps non-psychiatrist doctors from weighing in on the matter, and as far as criticism that arises from within psychiatry, psychiatry as a field has been very successful in letting its members know that they will be ex-communicated and their careers will suffer if they speak too critically. Psychiatrists are allowed to make minor concessions, such as saying that pharmaceutical money has become too influential, but they are not allowed to say that the drugs don’t really work.”

Dr. Bram Bakker werd gestraft omdat hij opkwam voor een moeder en haar dochter. Ondanks zijn sterke positie als celebrity psychiater, moest hij schadelijke invloed op zijn professionele carrière doorstaan.

De chantagepraktijken waren geen incidenten.

In 2010, kort voordat psychiaters het recht kregen om hun patiënten te euthanaseren, sloeg politicus Halbe Zijlstra (van de toenmalige regerende partij) alarm over een maatregel die door de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) organisaties werd geëist om hun wandaden voor het publiek te verbergen. De eis was een reactie op de vele schandalen die het nieuws hadden bereikt en als zodanig werd duidelijk dat de psychiatrie van plan was hun wangedrag te verbergen en toevlucht nam tot politieke chantage om hun doel te bereiken. [8]

Dit feit is belangrijk voor context. Hier is te zien dat politici in 2010 publieke aandacht vragen voor 'chantage' door de psychiatrie en datzelfde feit kwam aan het licht in de politieke afpersing dat werd gebruikt om het recht op euthanasie te verkrijgen.

Waarom kreeg de psychiatrie het recht om patiënten te mogen euthanaseren op dat specifieke moment?

Bij euthanasie is de psychiatrie veel sterker in het verbergen van mogelijke misstanden.

Het lijkt niet logisch dat politici in die tijd zouden hebben toegegeven aan afpersing, gezien het alarmerende bericht over het bestaan van dergelijke praktijken door een politicus van een regerende partij enkele maanden daarvoor. Maar als politieke afpersing niet vereist was geweest om euthanasie gelegaliseerd te krijgen, waarom zou de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie dan een dergelijke tactiek hebben gebruikt? Het vertoont in ieder geval een gebrek aan zorg voor hun patiënten en voor de samenleving door patiënten in wezen voor een trein te laten springen.

Het eindresultaat is echter eenvoudig. Psychiaters verkregen en gebruikten hun recht. Patiënten werden geëuthanaseerd en het bereikte het internationale nieuws. [9]

Ik moet vertrouwen op de cijfers die door de media zijn meegedeeld, maar er is geen reden om eraan te twijfelen. Wie waren de 1000 mensen die in de afgelopen 10 jaar door een psychiater werden geëuthanaseerd?

Er zijn patiënten die "opgegeven" worden genoemd. Ik ken veel psychiaters en specialisten in de geestelijke gezondheidszorg die de term "opgegeven" niet kunnen accepteren, vooral bij jongeren, en sommigen beweren dat de psychiatrie een oorzaak kan zijn van de chroniciteit van problemen bij die patiënten. [10] [11] Maar zouden zij in staat zijn geweest om de duizenden mensen om wie het gaat te beschermen tegen euthanasie?

Een recente blog van Bonnie Burstow, PhD op MadInAmerica.com [12] begon met de volgende citaat:

“Those who cannot remember the past are condemned to repeat it.” (George Santayana)

Gezien de geschiedenis is het aannemelijk dat sommige patiënten in gevaar zouden kunnen zijn wanneer psychiaters euthanasie als behandelingsoptie kunnen adviseren. Waarom zou een psychiater het niet adviseren wanneer hij/zij geen uitweg meer ziet na vele jaren van mislukte behandelingen?

Conclusie

Het chronisch maken van psychische problemen begint al bij het fundamentele idee waarop de psychiatrie is gebaseerd: het idee dat de menselijke geest en emoties het gevolg zijn van toevallige chemie in de hersenen. Dat idee impliceert – bij kwetsbare mensen in een crisis – dat het leven betekenisloos is. Daar ben je als iemand die moet leren vechten om problemen te overwinnen niet mee gediend. Als je het leven als toeval / betekenisloos ervaart, dan kun je geluksgevoelens wensen zoveel je wil maar dan is de kans dat je het zal verkrijgen klein.

Er zijn sterke aanwijzingen dat de psychiatrie problemen verergert en chronisch maakt. Dat maakt het ethisch onverantwoord om het psychiaters toe te staan om euthanasie toe te passen, ook al kunnen er situaties bestaan waarin mensen oprecht voor levenseinde kunnen willen kiezen terwijl er niets mankeert aan hun lichaam. Het feit dat – gezien de heftige kritiek op de psychiatrie door vele geleerden – niet is uit te sluiten dat de psychiatrie gebrekkige hulp heeft geboden of zelfs schadelijke invloed heeft gehad op de opinie- en besluitvorming van een individu, maakt het ethisch onverantwoord om het psychiaters toe te staan om patiënten te euthanaseren.

Bronnen

[1] De Stentor: "Arts laat patient vrij voor zelfmoord"
https://www.zielenknijper.nl/richtli...straat-op.html

[2] 43% van alle psychiaters bereid euthanasie toe te passen, 75% keurt het goed
https://www.skipr.nl/actueel/id5679-...lfdoding-.html

[3] Moeder slaat alarm over gedwongen elektroshock dreiging voor dochter
https://www.zielenknijper.nl/noodkre...andringen.html

[4] NOVA TV reportage: onschuldige depressieve meisjes meer dan 1 jaar opgesloten in een isoleercel
https://www.youtube.com/watch?v=i5IWFDY_oNo

[5] Nicole op nationale TV (nieuws): “Ik zat 1,5 jaar opgesloten in een isoleercel”
https://www.zielenknijper.nl/nicole-...soleercel.html

[6] “Noodkreet voor mijn dochter”: psychiater blijft aandringen op gedwongen elektroshock
https://www.zielenknijper.nl/noodkre...andringen.html

[7] Dr. Bram Bakker: “Ik ben weggestuurd uit de psychiatrie, noem het academische inquisitie”
https://www.zielenknijper.nl/dr-bram...nquisitie.html

[8] Halbe Zijlstra (politicus): “GGZ chanteert om schandalen verborgen te houden”
https://www.zielenknijper.nl/halbe-z...te-houden.html

[9] https://www.bbc.com/news/stories-45117163

[10] Dr. Detlef Petry: “'Opgegeven' patiënten vaak chronisch ziek gemaakt door behandeling”
https://www.zielenknijper.nl/chronis...handeling.html

[11] Dr. Detlef Petry: “Uitbehandeld maar niet 'opgegeven': een psychiater die vecht voor zijn patiënten” ISBN 9026323344

[12] Bonnie Burstow, PhD: Psychiatric Eugenics Then and Now
https://www.madinamerica.com/2019/07...-then-and-now/

Over de auteur

Arjan Dokelaar is een mede-oprichter van de Nederlandse blog www.zielenknijper.nl. Het is een kritische blog dat geen professionele link heeft met geestelijke gezondheidszorg, met politiek of met een religie. Het primaire doel is geweest eerlijke wetenschap en een algemene betrokkenheid met het welzijn van medemensen. Over de jaren heeft de blog praktijken binnen de psychiatrie vanuit een buitenstaanders en niet-professioneel perspectief kritisch onderzocht.

Een reactie op social media:



Wat is uw mening over euthanasie als medische behandelingsoptie in de psychiatrie?