[Pelgrim]

De 'onvermijdelijke' Global Village

Tegenwoordig wordt er veel gesproken over de 'globalisering', vooral sinds de val van de muur, toen de definitieve overwinning van het wereldkapitalisme werd gevierd of gevreesd. De globalisering, de nieuwe mythologie, het eindpunt van de geschiedenis zoals door sommigen wordt beweerd. En bovenal: onvermijdelijk.

Uiteraard moet in de eerste plaats dan de term 'globalisering' verklaart worden. Wat houdt dat in? De wereldmarkt? Een verenigde wereldstaat? De culturele vervlakking? Soms lijkt het alsof de mondialisering een of ander metafyische kracht is die buiten het begrip van de mensheid (of toch de doorsnee burger) ligt. Een of andere mystieke oerkracht, een natuurwet misschien, die de maatschappij vorm geeft en onherroepelijk stuurt in één bepaalde richting. Wat is de globalisering? Vraag dat de eerste de beste mens op straat en de kans is groot dat hij slechts vage abstracte ideeën kan geven, zoals wanneer men vraagt wat 'God' is. De globalisering als nieuwe religie. En aangezien de globalisering als een abstract fenomeen voorgesteld wordt dat als een natuurwet de maatschappij in een richting voortduwt, wordt het ook voorgesteld alsof die globalisering onvermijdelijk is. De mondialisering is echter geen abstract fenomeen, het is een concreet - in veel gevallen zelfs materieel, tastbaar - fenomeen. Ze steunt op de multinationals, de parlementen, de eurocratie, financiële instellingen, legers, politiekazernes, regeringen, fabrieken en bedrijven, communicatienetwerken. Allemaal zaken door de mens voortgebracht. Wat de Eurocraten doen in Brussel, d�*t is globalisering. Wat door de G8 op bijeenkomsten besproken en besloten wordt, d�*t is globalisme. De globalisering is tastbaar wanneer we inkopen doen in de supermarkt, de globalisering is tastbaar wanneer we de euro briefjes uit onze portemonnee halen. Het zijn die dingen die de globalisering vormen, niet een of andere ongrijpbare kracht in de natuur.

Daaruit volgt dan ook dat de mondialisering niet onvermijdelijk is, zoals men wel eens beweert. Ze wordt doelbewust gepland. De Euro is niet aan de bomen komen groeien, ze werd bedacht door een aantal politici. De privatiseringen zijn ook geen gevolg van een goddelijk gebod, ze zijn doorgevoerd door de nationale regeringen. De vrijmaking van de europese markt is geen eigenschap van de geologie van het europese continent, ze werd doorgevoerd door de bureaucraten van de Europese instellingen. Het is niet een of andere biologische evolutie die bepaald heeft dat multinationals ontstaan en dat grote financiële sommen dagelijks de planeet rond gaan. Dit alles, de globalisering, is het gevolg van keuzes die gemaakt werden door mensen, en bijgevolg zijn ze niet onvermijdelijk. Ook zo'n veel gehoord verhaal is dat de nationale staten (en de nationale democratieën) stilaan afsterven in deze geglobaliseerde wereld, omdat de nationale staten geen macht meer hebben en dus overbodig zijn. Merkwaardig genoeg, de globalisering wordt net opgelegd door... die nationale staten. Zij hebben de Euro ingevoerd, zij hebben de 'wereldmarkt' ingevoerd, zij hebben de Europese Unie gemaakt, zij hebben de Wereldhandelsorganisatie gevormd, zij bepalen wat bedrijven mogen en moeten. Het is dus niet zo dat de mondialisering de staten afschaft, het zijn de staten die de mondialisering doelbewust invoeren. Men zou overigens eens moeten uitleggen hoe die global village dan wel statenloos zou zijn. Zijn daar geen politiemachten? Legers? Onderwijs, justitie... ? Wordt alles geprivatiseerd zodat er feitelijk geen democratie meer is omdat er niks meer is om democratisch over te beslissen? Waar geen democratie is... is per definitie dictatuur.

Door de mondialisering als 'onvermijdelijk' voor te stellen heeft men anders wel een belangrijk ideologisch wapen achter de hand. Het is voor de bevolking niet evident zich dan nog te verzetten tegen de Europese 'eenmaking', de global village, de 'wereldmarkt'. Spijts alle verzet tegen de sociale afbraak, slaagt het mondialiseringsproject er in de mensen te doen geloven dat er sowieso niets meer aan te doen valt. Ofwel breken we de sociale voorziening af ofwel trekken de bedrijven hier weg... (eigenlijk komt dit neer op chantage). Dit fatalisme is zelfs al in de antiglobalistische kringen doorgedrongen, in zoverre zelfs dat zij zich niet langer antiglobalisten noemen maar 'anders' globalisten. Hoe 'anders' dat globalisme dan wel zou zijn is iets waar overigens maar weinig concrete visies op bestaan. Doorgaans komt het er op neer dat het bestaande onvermijdelijk geachte systeem wat wordt opgesmukt met een 'menselijk gelaat'. In essentie verandert er dan eigenlijk niets, want dat wordt dan ook als onmogelijk beschouwt. Maar aangezien de mondialisering een doelbewuste fabricage is vanwege de beleidsmensen (vooral dan de Eurocratie) is deze mondialisering dus geen onvermijdelijke evolutie. Wat dus ook betekent dat het wel degelijk anders kan. De afbraak van de lokale (nationale) soevereiniteit kan wel degelijk tegengehouden worden. De bevolking kan in een democratie beslissen om simpelweg 'nee' te zeggen tegen de richtlijnen van de EU, de WHO of welke andere bureaucratische instelling ook (want het zijn die richtlijnen die de mondialisering stuwen, niet omgekeerd). De mondialisering is echter bezig de democratie te vernietigen, waardoor de bevolking ook niet langer bij machte zal zijn controle uit te oefenen (en waar geen democratie is... ) . De fetisj van de 'vrije wereldmarkt' is stilaan tot de nieuwe godsdienst aan het groeien, ze verdringt hoe langer hoe meer de democratie als voornaamse uitgangspunt in de politiek. 'Laat de markt haar werk doen', een eufemisme voor 'gij hebt niks te zeggen'. Maar onvermijdelijk is deze evolutie in het geheel niet, de bevolking kan haar democratische middelen aangrijpen om haar belangen te beschermen. De dag dat de bevolking zich hiervan ook effectief bewust wordt is het wellicht afgelopen met de zo geprezen (en gevreesde) 'global village'.

In de huidige context van mondialisering is soevereiniteit opnieuw een uiting van democratie geworden.