[Essevee_VL]

Oorspronkelijk geplaatst door Zwartengeel

Weet er iemand hoe in de gemeente Lessines/Lessen in vroeger tijden de taalverhouding was? Verschillende deelgemeenten hebben er vanouds immers een Nederlandse vertaling: Lessen (Lessines), Lessenbos (Bois-de-Lessines), Papegem (Papignies), Twee-Akren (Deux-Acren), Woelingen (Ollignies)...

De namen van de Lessense deelgemeenten Ogy en Ghoy zijn van Keltische afkomst: Auciacum en Gaudiacum. Deze namen bevatten het Keltisch achtervoegsel -acum.

Dit schreef ik eerder over acum-namen

Oorspronkelijk geplaatst door Essevee_VL

Kortrijk en Doornik zijn twee keltische plaatsnamen (Cortoriacum en Turnacum) met het (keltische) achtervoegsel "acum" (akon) dat "toebehorend aan" betekent. In het Duitse taalgebied ontwikkelde dit achtervoegsel tot "-ach" of "-ich" terwijl het in het Nederlandse taalgebied ontwikkelde tot -(e)ke, -ijk(e), -ik, -aken.

Oorspronkelijk geplaatst door Essevee_VL

De meeste nederzettingsnamen op -acum zijn samengesteld met een Latijnse voornnaam. Omdat die Latijnse voornamen meestal eindigde op -ius bv. Wirovius ontwikkelde het achtervoegsel in het Latijn tot -iacum en later tot -iaco. (zie http://www.dbnl.org/tekst/sege010has...01_01_0002.htm)
In de streek van Rijsel-Doornik--Kortrijk (ook in het Walenland) ontwikkelde het achtervoegsel -acum in het Frans tot "-i" of "-y"

Zoals u ziet zijn "Ghoy" en "Ogy" Romaanse ontwikkelingen van de Keltische namen Auciacum en Gaudiacum. Hoewel er in de middeleeuwen ook Germaanse ontwikkelingen zijn overgeleverd:

Goica 1224

Ocecha 1168
Osseca 1181

Voor alle duidelijkheid: "ca" is een oude schrijwijze van de Germaanse ontwikkeling -ke terwijl "echa" en "eca" oude schrijfwijzen zijn van -eke.

Nu we weten dat er zowel Romaanse als Germaanse ontwikkelingen zijn overgeleverd van deze plaatsnamen kunnen we besluiten dat deze gemeenten in de middeleeuwen tweetalig moeten geweest zijn.

De Vlaamse gemeente Gooik en Ghoy stammen allebei van dezelfde Keltische naam d.i. Gaudiacum. Dus we kunnen Ghoy ook in het Nederlands vertalen als Gooik. Een huidige Germaanse schrijfwijze van Ogy kan Oseke zijn.


De namen van de deelgemeenten: Woelingen, Papegem en Wannebeek zijn Germaans. Twee-Akren is een voormiddeleeuwse waternaam maar omdat de Franse naam de Germaanse meervoud -en kreeg zou ik denken aan een Nederlandstalig of tweetalig verleden. De oorsprong van Lessen vind ik niet onmiddelijk terug maar ik denk toch dat hij ofwel Germaans ofwel Keltisch is.

Voor de vastlegging van de taalmark in 1963 behoorden de volgende Vlaamse gehuchten nog tot Twee-Akren: Akrenbos, Donkerstraat en Haie-de-Viane. In 1886 was er wetsvoorstel om van het gehucht Akrenbos een zelfstandige gemeente te maken. Twee-Akren was toen tweetalig echter met eentalige delen: het Vlaams gehucht Akrenbos en een Waalse dorpskom. Doordat de gemeente in het geheel tweetalig was werd het Vlaams gehucht ook in het Frans bestuurd. Wat een gevaar voor verfransing betekende. Het gehucht had alles om een zelfstandige gemeente te kunnen worden maar het wetsvoorstel ging niet door. In 1963 werd de toestand opgelost door de Vlaamse gehuchten over te hevelen naar Vlaamse gemeenten. In het begin van de 19de eeuw was 2/3 van de gemeente Vlaams volgens het eerste taalmarkonderzoek van meneer Coquebert de Montbret.

Ik heb ook gelezen dat Ghoy of beter Gooik Vlaamse gehuchten telt. Maar meneer Legros zag ze in zijn werk "la Frontière des Dialectes romans en Belgique" uit 1948 als Waals of tweetalig aan. Het ging om de gehuchten die in het noorden van de gemeente gelegen zijn: Cloître en La Livarde. Het noorden van de gemeente was alleszins taalgemengd.
In de gemeente zijn er gehuchten die een verfranste naam dragen: "Solbreucq", "Hombreucq", "Aubecq".