Citaat:
Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe
Het ziet ernaar uit dat u juist het boek van Verstraete over De Bruyne niet hebt gelezen. Nu heb ik het wel gelezen, waardoor ik merk dat uw tegenstelling Verstraete - De Bruyne niet klopt en u overduidelijk niet echt weet wat Verstraete over de laatste heeft geschreven.
|
Wel, u bent een slechte gokker.
Ik heb het boekje vrij vlug kunnen vinden en het in de vlugte ingekeken. Het geschrift over De Bruyne door Verstraete is inderdaad een ‘boek
je.En nog meer dan ik dacht. Het is eerder van een kleiner formaat. Van de zo genaamde 158 blz. die u zo ostentatief vermeldt, besteedt Verstraete er 62 (!) aan de droge opsomming van de artikelen of boeken die De Bruyne heeft geschreven in zijn leven. Ongeveer 10 blz. beslaan de namenregisters en de verklaring van afkortingen. Er zijn 4 volledige blanco bladeren. Tussen de hoofdstukken gapen te grote blanco gaten. Met andere woorden, van die 158 blz. waar u zo prat op bent, blijven er ocharme ruwweg 80 (eerder kleine) bladzijden van echte lopende tekst over. Ei zo na een flinterdun boekje in een normaal boekformaat. En of u het boek hebt gelezen? U zegt dit wel, maar ja.
In het boekje zegt Verstraete letterlijk dat steeds de Volksdietse overtuiging kwam kijken bij De Bruyne. Maar hij was ook ‘aangebrand’ tijdens de oorlog. Tijdens de oorlog gaf hij les aan de hogere kaderschool van het collaborerende VNV, zo weet Verstraete, en De Bruyne werkte mee aan bladen zoals
Volk en Staat van het VNV (de krant met de vreselijke antisemitische cartoons over de Joden),
De Vlag,
het Algemeen Nieuws, De Nationaal Socialist (jawél),
Volk en Kultuur, allemaal collaboratie bladen. Hij werkte tevens mee aan
Zender Brussel van Wies Moens voor wie hij een grote bewondering had, Onmiddellijk na de oorlog werkt hij mee aan
Rommelpot, het bladje van de zwarten en later ook na de oorlog voor
’t Pallieterke, ook voor een groot stuk een bladje van de zwarten. Hij wijdde zelfs een nagedachtenis aan Josef Tiso om nu maar wat te zeggen, de Slovaakse prelaat die de joden naar de kampen stuurde en die later opgehangen werd. Met andere woorden De Bruyne deed aan geëngageerde geschiedschrijving zoals Verstraete dan ook erkent. Zoals ik zei een soort pamfletschrijver was hij. Men kan hem ook een kroniekschrijver noemen, maar dan een geëngageerde en soms wat dubieuze kroniekschrijver.
Zo vergoeilijkt hij steeds Verschaeve. Wanneer de Duitsers binnenvallen dan zegt hij over Verschaeve ‘
hij is optimistisch, niet blind voor de verschikkingen van de oorlog, maar die gaat volgens hem voorbij en dan wordt alles beter.” (1) (2). Maar nergens in dit tevens dun boekje zegt De Bruyne ook maar iets over de houding van Verschaeve tegenover de Joden. Terwijl het toch duidelijk moet zijn dat een goede geschiedschrijver dit ook moet onderzoeken. Neen De Bruyne fietst hier met een grote boog omheen. Tenminste toch in dit boek(je)
(2)
Wat ook opvalt bij De Bruyne is dat hij dol is op (kleine) biografieën. Alleen, het zijn het vaak biografietjes over collaborateurs met de nazi’s. Cyriel Verschaeve, Emiel Van Coppenolle, Hendrik de Man, deserteur en activist Jules Charpentier, fascist en collaborateur José Streel, landverrader Tollenaere, verlopen syndicalist en collaborateur Edgar Delvo, activist Wies Moens, volksverrader Staf de Clercq, en ga zo maar door. Verstraete, alhoewel hij objectief probeert te zijn, heeft dit wat ook aan zich. Hoeveel boek(jes) heeft man niet geschreven heeft over Oostfronters en zo deze jongens wat uit de wind te zetten. En dus, die verhalen zijn natuurlijk met de nodige korrel zout te nemen, alhoewel ze historisch interessant (kunnen) zijn.
Al die geëngageerde Vlaams-nationalistische schrijvers die zich wagen aan ‘geschiedschrijving’ hebben dat aan zich. Waarschijnlijk ook omdat zij of hun familie in de collaboratie hebben gezeten. Neem nu die bijdrage die De Bruyne deed over August Borms in het boekje dat ik ook nog vond.
(3) Nergens wordt Borms afgekeurd door De Bruyne terwijl de man toch ging speechen voor de SS. En wij weten nu toch allemaal -en Borms wist dit toen ook al en de Bruyne wist het ook… - waarvoor de SS stond. Ook zijn bijdrage over Staf de Clerq in datzelfde boekje - teksten die zijn vrij summier zijn
(3). Zo zegt hij ‘
in de eerste maanden deed het VNV niet veel." Dit terwijl we weten dat Staf de Clerq reeds enkele dagen na de inval van de Duitsers de medewerking van het VNV aanbood aan de Duitse bezetters. En dat is al heel wat. De Bruyne moet dit geweten hebben vermits hij zo nauwgezet was in het verzamelen van 'nieuwtjes'. Met andere worden, De Bruyne 'foetelt' constant, hij verdonkermaant en/of laat slechts één kant van de medaille zien. Bovendien krijgt De Bruyne niet de minste kritiek over zijn lippen over Staf de Clerq, terwijl de man uiteindelijk toch het ganse Vlaamse volk verried en overleverde aan de Duitsers. Want dat moet een geschiedschrijver ook zeggen wil hij objectief zijn.
Kortom, een goede geschiedschrijver moet afstand kunnen nemen van zijn politiek engagement om een objectieve biografie te kunnen schrijven. En dat kon De Bruyne niet. En hij kon dat niet omdat hij te veel een amateur was en bovendien zelf uit die collaboratiehoek kwam waarvan hij zich nooit heeft kunnen losmaken en zodoende een geëngageerd schrijvertje bleef. Een dilettant. Die weliswaar veel achtergrond en nieuwsjes verzamelde (dat was zijn hobby) , vlot was om te lezen voor een niet al te geïnformeerd en eerder naïef publiek (en zeker voor een publiek van zijn gezindte), maar met een vrij subjectieve kijk op de zaken. Ik heb Arthur De Bruyne nooit één collaborateur horen veroordelen voor om het even wat. Nooit. Het zal wel. Hij was er zelf ooit eentje.
_______________________
(1) Verschaeve was reeds lang gewonnen een voor ‘blut und natur’ , pangermanist en fervent aanhanger van het zuiver houden van het 'Germaanse bloed’. Normaal dat hij hoopte dat de Duitsers zouden winnen en dat hij niet zoveel inzat met de Joden.
(2) Arthur De Bruyne,
Hendrik De Man, Cyriel Verschaeve, blz 233.
(3) Arthur de Bruyne,
Trouw, blz 102.