[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Het Oosten

Inderdaad ‘vlugvlug’. Want Erasmus was niet de eerste die op het idee kwam om een Griekse versie van het Nieuwe Testament te produceren. De eerste was Aimenes de Cisneros, een Spaanse kardinaal. De tekst waarop deze zich steunde was een polyglot-editie van de bijbel. De stad waar de eerste uit het Grieks vertaalde editie werd gedrukt was de stad Alcata, die in het Latijn de naam Complutum droeg. De naam van deze eerste Griekse editie heette dan ook de Complutenzer polyglot. Het laatste deel werd gedrukt in 1514. Maar de Complutenzer was niet de eerste gepubliceerde editie want de tekst moest eerst goedgekeurd worden door Leo X. (1)

En dat laatste wist Erasmus. De Complutenzer was dus onderweg en het was dus zaak voor Erasmus, aangemoedigd door zijn uitgever Johann Froben, de Complutenzer voor te zijn. In Bazel vond Erasmus slechts een handvol laat-middeleeuwse Griekse teksten, maar voor Erasmus moest dit dan maar voldoen om de klus te klaren.

Erasmus leunde zwaar voor de evangeliën op slechts één manuscript uit de twaalfde eeuw, en voor Handelingen en de Brieven op een ander, eveneens uit de twaalfde eeuw –hoewel hij verschillende manuscripten kon raadplegen. Sommige manuscripten die Erasmus in zijn bezit had waren ook niet meer goed te lezen. En wat deed Erasmus dan? Wel, hij nam de Vulgaat en vertaalde de moeilijk te lezen tekst uit de oude manuscripten in zijn bezit van het Latijn uit de Vulgaat terug naar het Grieks. Hierdoor schiep hij natuurlijk tekstuele lezingen die in de vandaag bewaarde Griekse manuscripten nergens te vinden zijn. Dat alles was natuurlijk het gevolg dat het allemaal zeer vlug moest gaan. En het ging ook vlug. Eerder té vlug zo te zien. In vijf maanden was het drukken van de Erasmus-editie voltooid in 1516 als ik me niet vergis.. Vlugvlug dus.


__________________________

(1) Deze toestemming werd pas gegeven in 1520 en de eerste editie van de Complutenzer polyglot zag pas het licht in 1522.

Allemaal naast de kwestie, want

De Statenvertaling is gebaseerd op de vierde, verbeterde uitgave en niet op de eerste "vlugvlug" uitgave.