Citaat:
Oorspronkelijk geplaatst door tomm
Nogal gemakkelijk vanaf gemaakt zou ik zeggen. Niet vergeten dat Duitsland tot begin de jaren '30 een westers land was met waarden en normen die niet zo sterk van de onze afweken, talloze beroemde filosofen, kunstenaars en denkers kwamen uit Duitsland, Berlijn was het middelpunt van de toenmalige "beau monde". Je gaat me niet zeggen dat mensen op enkele jaren al hun normen en waarden verliezen, misschien konden gewone arbeiders gemakkelijk verleid worden door de propaganda, maar veel intellectuelen ontvluchtten het land of bleven het regime haten, zonder daarom hun leven op het spel te zetten, ook veel gewone arbeiders trouwens. De bedrijven werden geleid door mensen die allesbehalve naïef waren, maar die het regime voordelig vonden, vakbonden werden monddood gemaakt, goedkope arbeidskrachten werden aangevoerd, het spook van het communisme werd onderdrukt, etc. Zoals altijd speelt voor deze mannen ethiek geen enkele rol, enkel het profijt. (met een enkele zeldzame uitzondering, zoals bvb. Schindler)
|
Het intellectuele klimaat in die dagen was er één van uitgesproken anti-kapitalisme, en zeker anti-liberalisme. De voorstellen die in de V.S. geopperd werden ten tijde van de Grote Depressie kunnen we gerust naast die van Mussolini, Franco, Hitler en Stalin leggen: een stellige overtuiging dat het liberalisme niet werkt en aan banden moet gelegd worden.
Het is inderdaad niet zo dat Duitsland plots zijn normen en waarden omver gooide om barbaars te worden, eerder was het de logische consequentie van theorieën die al jaren aan het groeien waren. De nazi's werden dan ook met grote égards ontvangen aan de universiteit van Berlijn.
Wat betreft de overtuiging in de VS dat laissez-faire niet werkte, verwijs ik graag naar Rothbard's "America's Great Depression", waarin uitvoerig aangetoond wordt dat de ondernemers en tycoons ook van mening waren dat de crisis een crisis van het kapitalisme was, met onderconsumptie en overproductie; deze ondernemers pleitten er dan ook voor - samen met de presidenten Hoover en Roosevelt - om de productie te organiseren in kartels, de lonen vooral niét te doen dalen en grote openbare werken te verrichten.