[Voltaire]

Oorspronkelijk geplaatst door sato

Maar ik vind het niet realistisch, want...

...klopt niet.

Ze ontlenen aan de gemeenschap waar ze zijn uitgetreden het recht om uit te treden.
Bestaansrecht.

Niet ontlenen maar ontleenden, nu behoren ze immers tot een andere gemeenschap.

Als een groep mensen zich niet meer thuisvoelt in een bepaalde gemeenschap en zich wil afscheiden - en het gaat werkelijk om een groep waar de meerderheid die afscheiding wil - dan kan de gemeenschap die ontevredenen enkel nog via ondemocratische middelen dwingen binnen de gemeenschap te blijven. Als de meerderheid van de Vlamingen de onafhankelijkheid wil, en België zegt njet, dan noem ik dat dus ondemocratisch. Als de Vlaamse machtselite de onafhankelijkheid van Vlaanderen zou uitroepen tegen de wil van de meerderheid der Vlamingen in, dan noem ik dat óók ondemocratisch. En dezelfde redenering geldt voor u en uw vrienden wanneer jullie als commune de onafhankelijkheid willen uitroepen.

Federalisme is hier het sleutelwoord. Niet het top-down "federalisme" van België, maar een bottom-up federalisme dat als vertrekpunt het individuele zelfbeschikkingsrecht neemt. Als we werkelijk de vrijheid van het individu erkennen als hoogste goed, dan moeten we ook aanvaarden dat gemeenschappen enkel bestaansgrond hebben als ze gewild worden door de individuen die deel uitmaken van de gemeenschap. Je moet het zien als een omgekeerde piramide waarbij het individu uit vrije wil de soevereiniteit delegeert naar een hoger niveau (of hogere niveaus). Uiteraard is dat een ideaalbeeld, qua abstract gehalte vergelijkbaar met de denkoefening van Rousseau, maar het interessante is juist om zo'n ideaalbeeld te toetsen aan de concrete realiteit.

Een bottom-up federalist zal zich dan afvragen: willen de mensen deze staat/staatsstructuur of wordt ze ondemocratisch opgelegd? Iemand die vertrekt vanuit een top-down perspectief bekijkt dezelfde realiteit maar zal heel andere vragen stellen (en heel andere conclusies trekken!). Die zal zich afvragen of het nuttig is voor "België" (eigenlijk: de Belgische machtselite) om bepaalde bevoegdheden al dan niet te delegeren naar lagere niveau's (eventueel zelfs een deel van de gemeenschap volledig afstoten als dat in het belang is van de machtselite - een "gedwongen" secessie waar ik niet meteen een voorbeeld van ken...) Als een meerderheid der Vlamingen zou wensen om zich af te scheiden, zou de eerste geen moment twijfelen aan de rechtmatigheid van Vlaamse onafhankelijkheid, terwijl de tweede zou kunnen redeneren dat het niet goed is voor België en dus onrechtmatig is. Wie van beiden heeft de meest democratische instelling?

Oorspronkelijk geplaatst door Rousseau

il ne faut point multiplier en vain les ressorts, ni faire avec vingt mille hommes ce que cent hommes choisis peuvent faire encore mieux.

Groot gelijk zou ik zeggen . Als je voor alle mogelijke onderwerpen waarover gestemd moet worden een volksvergadering moet instellen waar alle Belgen aan kunnen deelnemen zou er voor de rest niet veel meer gebeuren in ons land. Eerder schreef Rousseau hierover:

Oorspronkelijk geplaatst door Rousseau

À prendre le terme dans la rigueur de l'acception, il n'a jamais existé de véritable démocratie, et il n'en existera jamais. Il est contre l'ordre naturel que le grand nombre gouverne et que le petit soit gouverné. On ne peut imaginer que le peuple reste incessamment assemblé pour vaquer aux affaires publiques, et l'on voit aisément qu'il ne saurait établir pour cela des commissions sans que la forme de l'administration change..

Hier heeft hij deels gelijk, maar zijn creativiteit laat hem in de steek. Inderdaad, de ultieme "oervorm" van democratie die Rousseau in zijn abstracte denkoefening heeft ontwikkeld is niet realiseerbaar op grote schaal. Toch zijn zijn pessimistische conclusies niet gerechtvaardigd. Het is niet omdat dit ideaal van een volksvergadering die over alles beslist onrealiseerbaar is dat we daaruit moeten impliceren dat enkel een oligarchie van aristocraten de beste oplossing kan zijn. De aristocraten van vandaag, onze particratische elite, denkt daar uiteraard anders over, en stelt dat de zogenaamde "representatieve democratie" de minst slechte oplossing is. Als we uitgaan van Rousseau's ideaal van volkssoevereiniteit en we dit ideaal confronteren met de concrete werkelijkheid vragen we ons af of de particraten de waarheid spreken, en het antwoord is duidelijk nee. Hoe kan men immers rechtvaardigen dat de burgers een gedwongen mandaat geven aan het parlement, dat zij eens om de zoveel tijd kunnen verkiezen maar waarbij ze gedurende de hele legislatuur geen enkele zeggenschap hebben over de wetten die door dat parlement gestemd worden? Een parlement kan nochtans een uitstekend democratisch instrument zijn, op voorwaarde dat de verkozenen hun wetgevend werk verrichten op basis van een vrijwillig mandaat. Dit wil zeggen dat de bevolking op elk moment het mandaat kan terugnemen als zij vindt dat een bepaalde wet moet verdwijnen of moet worden ingevoerd. Dit kan worden gerealiseerd via het bindend referendum op volksinitiatief en het correctief referendum. Deze instrumenten geven de burgers de vrijwillige mogelijkheid om op gelijke voet deel te nemen aan de besluitvorming: zij kunnen het wetgevend werk naar zich toe trekken als zij dat wensen. Dat noem ik democratie. En nee, dit is geen utopisch gezwam. Het is geen "formalisme" vervreemd van de realiteit en het is niet de kortste weg naar totalitarisme, zoals de libertariërs beweren. Het systeem bestaat in Zwitserland en het werkt: de Zwitserse burgers hebben een groot vertrouwen in hun politiek systeem. Als onze particraten het toch zo goed met ons voorhebben, waar wachten ze dan nog op om de democratie ook hier in te voeren?