[ministe van agitatie]

Oorspronkelijk geplaatst door Antoon

Waarom geeft u geen antwoord op de vraag naar wat uw oplossing is tegen de massale slachting van onschuldige burgers door Khadaffi? Wat is uw "derde weg"?.... ik ben benieuwd.

U beperkt en framed de kwestie tot een simplistische vraagstelling waardoor u me dus tracht te verplichten tot een noodgedwongen simplistisch antwoord.

Maar daar bedank ik voor. Het probleem is niet simpel, het is complex. Er is dus geen eenduidig en simpel antwoord. De kwestie is niet binair en niet zwart-wit.

Als radicaal ben ik geneigd om naar de grond van de zaak te gaan, het probleem bij de wortels aan te vatten.

Die wortels zijn voor de Arabische landen op zijn minst vierledig:

- de origine van de Arabische landen, hun grenzen en hun geschiedenis
- de opkomst, van en westerse steun aan de diverse dictators, inclusief de militaire steun en bewapening; gedoogsteun
- de geopolitieke belangen in de regio, inclusief de positie van Israël en de oliebelangen
- de Arabische revoluties in al hun diversiteit.

Ik heb niet de tijd om al die punten hier uitgebreid te belichten, maar laat me volstaan met de volgende vaststellingen en opmerkingen:

Ik kan hier slechts in vogelvlucht op het kolonialisme en de rol van de islam ingaan. Het zijn zeer belangrijke historische gegevens die mee aan de basis liggen van de huidige ontwikkelingen (zie Al-Qadhafi zijn oproep tot alle islamitische landen en volkeren en de omschrijving van de westerse campagne als kruistocht door Franse, Russische en Libische politici) maar te complex zijn om uitgebreid te behandelen op een forum als dit waarbij de repliek zich toch zal beperken tot een nietszeggende dooddoener van nauwelijks één kromme volzin.

De meeste grenzen van de Arabische landen zijn het resultaat van koloniale machten en houden geen enkele rekening met de plaatselijke omstandigheden, bevolkingsgroepen, enz. Dat kolonialisme heeft een erg grote en gruwelijke rol gespeeld in landen als Algerije, Marokko, Libië, Egypte, Irak, Koeweit, enz. Het ligt mee aan de basis van de onafhankelijkheidsbewegingen en het pan-Arabisme dat erop gevolgd is en dus de antikoloniale strijd.

Islam was in die strijd een belangrijk ideologisch wapen dat aan beide zijden werd en wordt uitgespeeld. Het is wellicht ook de islam die dictaturen vergemakkelijkt of althans de onderwerping eraan al mogen we niet uit het oog mogen verliezen dat ook Europe haar bijdrage aan dictaturen heeft geleverd: Stalin, Hitler, Mussolini, Franco, ... Het is dus niet eigen aan islam.

In sommige landen is dat pan-Arabisme zeer snel verworden tot een neokolonialisme (Egypte na Nasser, Algerije, Tunesië,...) en in andere landen heeft het antikolonialisme zich ontwikkeld tot een eigen, anti-imperialisme dat als basis diende voor de ontwikkeling van het eigen land (Syrië, Libië, Irak). Die eerste landen kregen dictators die naar de pijpen van het westen dansten, de laatsten kregen dictators die een eigen koers wensten te varen.

We zien vandaag dat het niet die eerste dictators zijn die door het westen worden aangevallen omwille van hun schandelijk beleid op vlak van mensenrechten of economische en sociale ontwikkeling: Mubarak, Ben Ali, Ali Abdullah Saleh, Koning Abdullah bin Abdul-Aziz kunnen of konden tot op het laatste moment rekenen op de steun van de westerse landen. Zo bestond Frankrijk het om nauwelijks een maand geleden haar politie-expertise aan Ben Ali aan te bieden om de "veiligheidssituatie in het land' onder controle te houden.
Het zijn de dictators die een onafhankelijke koers wensen te varen en zich weinig tot niets gelegen laten aan de westerse bullen en dictaten die het onderspit moeten delven: Saddam Houssein, Al-Qadhafi, Bashar al-Assad, Hamas, Ahmedinejad,... Zij worden tot echte vijanden gebombardeerd en het westen meet dus met twee maten en twee gewichten.

Eén van die maten waarmee het westen meet is de barrel of eenheidsmaat voor olieproductie. Indien vandaag in Mauretanië of Ivoorkust een gewpande opstand de regering zou willen omverwerpen en die regering zou haar leger inzetten om de opstanden te onderdrukken, zou daar in het westen niemand om geven. Indien - ik zeg maar for the sake of the argument - in Thailand een massale opstand zou losbreken en de regering zou die manu militari neerslaan, dan nog was er geen sprake van een no-flyzone. Hetzelfde zou gelden voor Israël indien dat land zou beslissen om de gewapende acties van Palestijnen te vergelden door massale bombardementen op de Palestijnse bevolking. We kunnen daaruit niet anders dan concluderen dat de westerse beslissing om eventueel tussen te komen in een gewapend conflict niet wordt ingegeven door humanitaire principes maar door andere belangen: geostrategisch dus.

Behalve die belangen zijn er ook andere overwegingen, zoals de verdediging van universele rechten van mensen. We hebben gezien dat de bevolking in Egypte en Tunesië massaal en vreedzaam op straat kwam om die rechten te bevechten. Ze hebben een deel van die strijd gewonnen en als ze zich blijvend organiseren, kunnen ze nog een hele interessante en positieve weg afleggen. In andere landen (Bahrein, Jemen) worden de opstanden met zwaar geweld onderdrukt, zelfs met steun van het buitenland, c.q. Saoudi-Arabië dat alle belang heeft bij het onderdrukken van de volksmassa's indien ze hun eigen belangen willen behartigen.

Me dunkt dat we altijd en overal de rechten van mensen moeten verdedigen, dus ook in Libië. In die zin wil ik weten wat het programma van de rebellen en opstandelingen is. Dat is me tot op de dag van vandaag niet duidelijk en een helder, uitgeschreven programma vind ik ook niet. Dat is wat betreft Egypte en Tunesië heel anders: daarvan bestaan duidelijke teksten over wie ze zijn en wat ze willen.

In die zin ben ik niet overtuigd van wat de Libische rebellen juist willen en welke beleid en welke politiek ze gaan voeren. Het land scoort economisch niet slecht en heeft de hoogste Human Development Index van het Afrikaanse continent. Ze leven onder een stringente dictatuur en er zijn tal van mensenrechtenschendingen. De eisen op dat vlak lijken me meer dan gerechtvaardigd, maar gaat het hen ook daadwerkelijk daarom? Gaat het het westen daarom en zo ja, waarom zijn we dat zo passief omtrent gelijkaardige of ergere schendingen in talloze andere landen?

En dat stoort me aan de hele episode het meest: de landen die tot voor kort het meeste wapens aan Libië hebben geleverd, zij die allemaal met Al-Qadhafi op de foto staan en bij wijze van spreken aan zijn rokken hingen, bekennen zich vandaag tot Principienreiters wat respect voor mensenrechten en democratische vrijheden betreft. Dat is je reinste hypocrisie en ik mag hopen dat dat voor iedereen duidelijk is.

Ik geloof van die principes dus geen snars en weet derhalve dat er heel andere motieven achter de oorlog tegen het Libische volk zitten. Zoals dat in Irak het geval was en zoals dat in Afghanistan het geval was.

Overigens geloof ik niet dat de bombardementen de strijd zullen doen verminderen, de vrede dichterbij zal brengen en dus mensenlevens zal sparen. De motieven waren voor Afghanistan en Irak gelijkaardig en daar duren de oorlogen samen nu al bijna drie maal zo lang als WOII. Men heeft er het lot van de bevolking door militair ingrijpen niet verbeterd maar zeer fel verslechterd.

Ik vrees en meen dat dat ook in Libië het geval zal zijn, temeer daar men ook over Libië nu al hardop praat over een lange en slopende grondoorlog.

Wat ik zou prefereren zijn initiatieven zoals die door Latijns-Amerika en de Afrikaanse Unie naar voor werden geschoven waarbij diplomatieke contacten worden gelegd met de Libische regering en de opstandelingen, waarbij men ophoudt wapens te verkopen aan oorlogvoerende partijen (en eigenlijk aan alle anderen), op dat vlak een embargo instelt en afdwingt (terwijl men nu wapens levert aan één partij en het conflict dus van brandstof voorziet).

Verder meen ik dat we democratiserende bewegingen moeten beoordelen op hun programma, agenda en praktijk en alleen daarop. Men kan tegelijkertijd een regime onderuit halen door het opleggen en handhaven van sancties en anderzijds steun verlenen aan de oppositie. Men kan vreedzame oplossingen zoeken, onderhandelingen afdwingen, bankrekeningen blokkeren, eigendommen confiskeren, diplomatieke paspoorten intrekken en reizen onmogelijk maken en eventueel vredestroepen sturen die tussen de strijdende partijen plaats nemen en worden samengesteld door Afrikaanse of Arabische buurlanden, door de Afrikaanse Unie of de Arabische Liga.

Maar het westen moet zich omwille van haar geschiedenis, belangen en hypocrisie ver houden van bemoeienissen omdat we nooit een deel van de oplossing kunnen zijn aangezien we mee aan de basis van de problemen liggen.

Gezien de desastreuze ervaringen met eerdere ‘humanitaire interventies’ en de fenomenale dynamiek van massa-opstanden in de omringende landen, is geloven in de kracht van opstanden een stuk realistischer dan hopen dat bommen bevrijding zullen brengen.

Dat is in zeer kort tijdsbestek een deel van mijn visie op de Libische kwestie vandaag. Ik zal bij gelegenheid een langer stuk schrijven. Als mijn werk afgeraakt.