Citaat:
Oorspronkelijk geplaatst door Peter Mertens
Ik zou het wat dat betreft over twee waarden willen hebben, waar ik ook in mijn boek 'Op Mensenmaat' over schrijf: solidariteit en vrijheid
SOLIDARITEIT
Volgens Hayek, de voorvechter van het klassieke liberalisme, is het ofwel solidariteit ofwel individualisme. Het een sluit het ander uit zegt hij. En dus kiest hij radicaal, bijna extremistisch, voor het enge eigenbelang. De hele liberale theorie is daar op gebaseerd. Als iedereen zijn eng eigenbelang nastreeft dan komt er meer welvaart, dan komt dat de samenleving ten goede. 30 jaar neoliberalisme is samengegaan met een hele ideologische vloedgolf. Zelfredzaamheid, zei Balkenende. Eigenverantwortung, zei Schröder. Trek je plan. Je moet het allemaal zelf maar uitzoeken: Waar je werk vindt. Of je nog werk vindt. En welk werk. Welke pensioenverzekering je aangaat. Of je er een aangaat. Welke elektriciteitsleverancier je neemt. Welke de beste maar toch betaalbare hospitalisatieverzekering is. Dat zou dan allemaal beantwoorden aan onze fundamentele instincten. Vergeet het maar. De ideologie van safe yourself leidt tot een wildernis. Tot het alleenrecht van de dikste portefeuille.
Ik ben grote voorstander van individuele ontplooiing. Maar dat kan maar op basis van solidariteit. ‘Alleen in een gemeenschap vindt elk individu de middelen om zijn talenten in alle richtingen te ontwikkelen. Persoonlijke vrijheid wordt enkel mogelijk binnen een gemeenschap’, zei Marx. Dat kan je ook zien. Dichten is misschien een eenzame bezigheid, maar zelfontplooiing gebeurt voornamelijk in groepsverband. Jeugd- en sportverenigingen, fotoclubs, buurtcomités, seniorenclubs, culturele verenigingen en natuurlijk de vakbeweging vormen een sociaal weefsel van solidariteit.
We moeten komaf maken met de mythe dat de solidariteit de individuele ontplooiing verhindert. Integendeel. Het is precies andersom. Als iedereen enkel aan het eng eigenbelang denkt, dan verhindert dat de solidariteit.
VRIJHEID.
De neoliberalen reduceren het begrip vrijheid tot de vrijheid van een kip. Een kip die zelf mag kiezen hoe ze gepluimd wordt: volautomatisch, half automatisch of handmatig. Te beginnen boven de vleugels of onder de vleugels. Dat is niet mijn begrip van vrijheid. Om zelf te mogen kiezen door welke elektriciteitsleverancier je wordt gepluimd. Om zelf te mogen kiezen door welke dure privépolis je wordt gepluimd.
Nee, vrijheid is iets anders. Vrijheid betekent dat je jezelf kan ontwikkelen en kan vooruit gaan. Vrijheid heeft een economische en sociale basis nodig. Je kan niet vrij zijn als je je voortdurend moet zorgen maken over je werk, over je spaargeld, over je pensioenen, over je gezondheidsfactuur. Je kan maar vrij zijn als er zekerheid is rond de essentiële zaken in het leven. Bijvoorbeeld een gepensioneerde. Na een leven van hard werken. Eén op vier onder hen leeft nu onder de armoedegrens. Hun ‘liberale keuzevrijheid’ bestaat er nu in om te kijken waar hij moet besparen. Ik vind dat die mensen echt vrij moeten zijn. Vrij van zorgen. Vrij van de kopzorgen rond de gezondheid, het nieuwe rondje opslag van de gezondheidspremies, van de opleg in de ziekenhuizen, enz… Dan pas zijn ze echt vrij. En kunnen ze actief kiezen hoe ze zich ontwikkelen. Door studie, door te reizen, door te sporten, door zich cultureel te ontwikkelen, noem maar op.
|
Waar halen jullie dat allemaal uit die zever ?
Solidariteit: de essentie van solidariteit is risicoverzekering. Dus je gaat inkomensrisico's, brandrisico's, financiele risico's herverzekeren en groeperen op een zo hoog mogelijk niveau.
Bij mijn weten is de staat uiteraard de meest geschikte persoon om die risico's op te vangen, en bij mijn weten, hoe groter de groep (dus niet vlaanderen en wallonie splitsen) hoe beter die spreiding. Feitelijk zouden jullie defacto voorstanders moeten zijn van een europese fusie van verzekeringen..
Solidariteit sluit dus geen individualisme uit, integendeel, precies door die risicoverzekering heb je minder elkaar nodig en kun je meer alleen de risico's nemen... Dus kun je u ontplooien als individu en het best uit uzelf halen voor uzelf (voor uw ego, of uw portemonee) en ten voordele van de gemeenschap... Dat heeft dus niks met liberaal of sociaal te maken...
Het is wel een feit dat concurrentie leidt tot een wildernis... Maar ze verhoogt wel de efficientie als ze goed gedefinieerd wordt. Bij telefonie, electriciteit bvb is het een ramp.
Dan uw vrijheidsadagio is helemaal uit de bocht, je kunt jezelf maar vrijvoelen als je precies leert tegen uzelf nee zeggen... nee tegen consumptieprikkels, nee zeggen maakt u vrij... en zorgt dat je geld overhebt en niet onder de armoedegrens duikt...