[N-Vb]

Na de Panama Papers zijn er nu ook de Paradise Papers.
Dat is een verzameling van ca. 13 miljoen documenten aangaande internationale belastingontwijking die voorbije maand uitlekten. Uit deze teksten is op te maken welke sluiproutes multinationals en enkelen van 's werelds rijkste personen gebruiken om over hun vermogens en inkomens zo min mogelijk belasting te betalen.
Net als de Panama Papers van 2016 kwamen de Paradise Papers in handen van de Süddeutsche Zeitung, die ze deelde met het International Consortium of Investigative Journalists en met 96 nieuwsorganisaties.
Bij de genoemde bedrijven en personen behoren o.a. Apple, Facebook, Nike, koningin Elizabeth II, Madonna, zanger Bono van U2 en de Amerikaanse minister van handel Wilbur Ross.
Daarnaast komen ook belangrijke politici in de documenten voor.
De geldverstoppers van de Paradise Papers rekenen op politieke verstoppers voor bescherming.
De regen van onthullingen gunt ons een glimp achter de schermen van een frauderende oligarchie die zich verheven voelt boven elke fiscale wet. Het gaat om een geradicaliseerde financiële toplaag in de samenleving, die om te frauderen almaar meer instrumenten inzet. Apple beloofde kort na de LuxLeaks een grootschalige reorganisatie, maar ondertussen is de berg cash die de technologiereus op offshore paradijzen geparkeerd heeft meer dan verdubbeld, tot het duizelingwekkend recordbedrag van 245 miljard dollar. Hoeveel inkomsten worden op die manier gestolen van onze samenlevingen? En hoeveel extra besparingen moeten brave burgers slikken om dat allemaal te compenseren? En vooral: waarom doet niemand er iets aan?
'Het allerbelangrijkste dat we hebben kunnen aantonen is dat er een kaste van superrijken is - in het bedrijfsleven en in de politiek, in dictaturen, maar ook in het Westen, in maffiaorganisaties en bij drugsbaronnen - die er een parallel en privaat financieel systeem op nahouden waarin het betalen van belasting in het beste geval een optie is.' Dat zegt journalist Bastian Obermayer, die de Panama Papers aan het licht bracht, in mijn boek Graailand. 'Zij zuigen banken en economieën leeg en laten vervolgens de gewone belastingbetaler daarvoor opdraaien. Omdat zij te rijk zijn en een hele dienstenindustrie van bankiers en juristen kunnen betalen om nergens nog een bijdrage aan de gemeenschap te moeten leveren.' Zij kunnen dat allemaal doen omdat zij een politieke kaste rond zich hebben die elk ernstig onderzoek saboteert, en die hemel en aarde beweegt om de belangen van het postbuskapitalisme te dienen.
De onthullingen van de onderzoeksjournalisten achter de Paradise Papers tonen aan dat ook de Belgische staat - via de Belgische Maatschappij voor Internationale Investering (BMI) - betrokken is in een postbusconstructie op de Maagdeneilanden. De BMI is voor 64 procent in handen van de Belgische Staat. De postbus op de Maagdeneilanden, een belastingparadijs, wordt uitgebaat door de BMI, samen met het private bedrijf Rent-A-Port. Een investeringsbedrijf van de overheid samen met een privaat bedrijf in een belastingparadijs. Dit is niets meer dan de staat die haar eigen inkomsten ondergraaft door de belastingontwijking van de elite te faciliteren.
Voor Marco Van Hees (PVDA), die ook lid is van de bijzondere Kamercommissie Panama Papers, tonen deze nieuwe onthullingen aan dat de werkzaamheden van de commissie Panama Papers moeten worden heropend. 'De meerderheidspartijen torpedeerden de aanbevelingen van die commissie, wat resulteerde in een lightversie van de tekst, die niet de ambitie heeft om de zaken aan te pakken.'
Marco Van Hees pleit voor 'vijf noodmaatregelen voor de strijd tegen fiscale paradijzen'.
• Ten eerste: het bankgeheim werkelijk opheffen. De banken hebben dan de verplichting de saldo's van alle bankrekeningen - individuele bankrekeningen, rekeningen van filialen in het buitenland enzovoort - te bezorgen aan de fiscus. De banken beantwoorden dan ook de vragen van de fiscus zonder de remmende procedures van de huidige wetgeving.

• Ten tweede: een echt vermogenskadaster opstellen. Dat is het beste instrument ter bestrijding van de grote fiscale fraude, want dan is vergelijkende controle mogelijk van inkomens en vermogens. Het zal de fraude bij de inkomstenbelasting indijken, de btw-fraude, de fraude op successierechten en de witwaspraktijken. Concreet stellen wij een Fortune-On-Web voor. Wie zijn belastingaangifte via Tax-On-Web invult, weet dat de fiscus het overgrote deel van zijn inkomsten kent. Zo'n platform moet er dus ook komen voor de grote vermogens.

• Ten derde: een controlecel van de fiscale paradijzen oprichten. Die cel stelt een lijst van fiscale paradijzen op en pluist de Belgische banden met die paradijzen uit. Daarnaast zijn er ook drastisch meer manschappen nodig in de financiële cellen van justitie en van de Bijzondere Belastinginspectie.

• Ten vierde: verbod op economische transacties van fysieke en morele Belgische personen naar fiscale paradijzen, behalve wanneer er een voorafgaande aanvraag is die bewijst dat deze transacties beantwoorden aan reële economische activiteiten in de betrokken landen. Deze maatregel houdt ook in dat we alle fiscale en economische akkoorden tussen België en belastingparadijzen afschaffen, behoudens die over de uitwisseling van fiscale informatie.

• Ten vijfde: strengere gevangenisstraffen voor wie grote fraude pleegt; tegelijk meer middelen voor de administratie en het gerecht. Er moeten ook administratief zwaardere sancties en straffen komen voor alle verantwoordelijken, belanghebbenden en tussenpersonen van grote belastingfraude. Met inbegrip van sluiting of onteigening van financiële bemiddelaars die zware fiscale fraude plegen en geld witwassen.

Dat zijn vijf minimale noodmaatregelen. Ze zijn veel minder radicaal dan de maatschappelijke schade die de frauderende oligarchie aanricht. Waar wacht deze regering nog op?


Vlaams minister-president Geert Bourgeois is deelt, wat die Paradise Papers betreft, de publieke verontwaardiging. 'Waar er sprake is van illegale praktijken moet keihard worden opgetreden. Als het gaat om belastingontwijking, moeten de achterpoortjes dicht. Daar moet tegen opgetreden worden op federaal, Europees en multilateraal vlak', aldus Bourgeois.

Volgens oppositiepartijen sp.a en Groen schuift Bourgeois daarmee de verantwoordelijkheid wat te makkelijk van zich af. 'U zegt eigenlijk: 'het is heel erg', maar we gaan er zelf niets aan doen', aldus Groen-fractieleider Björn Rzoska. Open Vld-politica Daniëlle Vanwesenbeeck van haar kant schuift de piste van een ethisch charter voor bedrijven naar voor. Ze suggereert verder ook dat de overheid zou kunnen participeren in bedrijven in ruil voor grote subsidiebedragen. Die suggesties vielen bij minister-president Bourgeois echter op een koude steen. Het voorstel om de overheid te laten participeren in ruil voor subsidies deed Bourgeois zelfs af als een 'PVDA-voorstel'.
Eurocommissaris voor economische en financiële zaken Pierre Moscovici leidt de strijd tegen de belastingontwijking en spaarde de forse taal niet. 'Alle belastingparadijzen moeten eraan', klonk het. Iedereen nam hij op de korrel: de Europese lidstaten, de megaconcerns, de superrijken, maar ook de banken en fiscalisten die de mazen van de wetgeving uitbuiten om de aandeelhouders nog rijker te maken. 'Ze zijn vampiers, ze zijn nergens bang voor, behalve voor het licht.'
Moscovici had meteen een planning klaar: volgende maand brengt hij de zwarte lijst van alle belastingparadijzen uit, ook en vooral die in de EU zelf. 'Ik heb negentig landen een brief gestuurd', zei hij, 'Al meer dan vijftig hebben geantwoord. De andere krijgen nog tot eind deze week de tijd om de nodige gegevens door te geven en hun wetgeving bij te sturen. Wie weigert of blijft zwijgen komt mee op de zwarte lijst'.
Het Europees Parlement beseft maar al te pijnlijk dat de schandalen maar het topje van de ijsberg blootleggen.
'Technisch kan belastingontwijking legaal zijn, maar het gaat wel in tegen de geest van de wetgeving. Anders zouden die gegevens niet geheim gehouden worden.'
Er kwamen ook sneren naar het Verenigd Koninkrijk, dat sowieso in maart van dat jaar uit de Unie verdwijnt, en altijd jaloers heeft vastgehouden aan zijn fiscale paradijzen op Jersey of de Britse Maagdeneilanden. Philippe Lamberts van de Groenen opende een frontale aanval op Londen. 'Het is niet omdat Theresa May haar troepen niet in het gareel kan houden, dat ze alle belastingproblemen uit de weg mag gaan. Ze kan maar het best beginnen met een openbaar register op te stellen in haar Overzeese territoria en Kroongebieden, een register dat uitdrukkelijk alle eigenaars en aandeelhouders oplijst. Het zou een begin zijn van de opheffing van het belastinggeheim'.


De roep om een wereldwijde aanpak was dan ook niet uit de lucht, en daarvoor kijkt het parlement naar de Verenigde Naties.
N-Vb pleit al jaren voor de sluiting van alle belastingparadijzen.