[JimmyB]

Oorspronkelijk geplaatst door Bovenbuur

A theory of justice (1971)? Nee. Nog nooit van gehoord ook voor zover ik me herinner. Maar ik zal me er eens een stukje in verdiepen.

Deze reacties neem ik even samen omdat ze grofweg van hetzelfde uitgaan: "je kan geen nauwkeurige vergelijking maken tussen appels en peren, en dus moet je het niet proberen." Piero kiest er vervolgens voor om een simpelere lijn te trekken, "tot zoveel weken (neem ik aan dat je bedoeld) mag het altijd", Harrie kiest ervoor om geen regels te stellen, iedereen mag op gevoel abortussen plegen.

Het eerste deel van de stelling betwist ik niet. Het is eigenlijk gewoon onmogelijk om een versimpeld model van de situatie te maken dat aan elk individueel geval recht doet. Maar dat wil in mijn optiek niet zeggen dat daarom elk versimpeld model even goed is. Het doel van deze gedachtenoefening is ook niet om direct tot nieuwe wetgeving te komen, meer om de gereedschappen daarvoor te ontwikkelen, of zelfs maar gereedschappen waarmee ik op een gefundeerde manier een goede eigen mening kan vormen. Wat betekent een abortus? Wat wordt erbij gewonnen, wat gaat erbij verloren? Een vergelijking tussen de QALY die de moeder verliest en die het kind verliest kan denk ik een goed hulpmiddel zijn. Het geeft een idee van de impact van een keuze die moeilijk voor te stelen is. Maar het is zeker geen model dat het complete plaatje in acht neemt. Neem bijvoorbeeld het sociale aspect. Een kind een dag voor de geboorte en tien dagen erna hebben grofweg hetzelfde aantal QALY voor de boeg, maar het ene kind is zelfs voor de ouders nog een vaag concept en het tweede is voor een flink aantal mensen van grote gevoelsmatige waarde. Dat zie je compleet niet terug in de vergelijking. Je zou het model kunnen finetunen om het emotionele trauma van familie en vrienden mee te rekenen, maar op dat punt wordt het model zo complex dat de onzekerheidsmarges er enorm van groeien.

Piero heeft verder een heel goed punt dat de complexiteit van het model ook snel toeneemt als je met meer opties rekening gaat houden. Soms is er de mogelijkheid tot afstaan aan een pleegouder, of de mogelijkheid tot bijdrages van mantelzorgers, of... Dat maakt het allemaal erg complex. En in dat stuk zie ik ook wel degelijk je punt, je bent een model aan het maken met teveel factoren waarvan je de invloed op elkaar niet goed begrijpt, maar ze weglaten betekent automatisch een grote onnauwkeurigheid, en dus komt de eerlijkheid van het model al snel dicht bij een veel simpelere regel te liggen. Moet je die complexiteit dan wel willen opzoeken?

Specifiek richting Harrie: Ik ben een groot fan van gevoel. Een enkele hersencel kan complexe analyses uitvoeren waarin tientallen waardes in verschillende wegingen worden meegenomen en die live aangepast worden aan veranderingen van de waardes, met een kwantitatieve output. Daar zitten een aantal moeilijke woorden in, maar wat het wil zeggen is dat wij onbewust op een hele andere manier kunnen nadenken dan via de (matige poging tot) formele logica waarin ons bewustzijn vastzit. Het proces erachter is alleen niet inzichtelijk, en vaak worden er factoren onterecht meegenomen. We zien dat nu ook in AI onderzoek. Computerprogramma's die niet direct meer geprogrammeerd worden en zelf verbanden leggen leggen soms hele vreemde verbanden. Een AI die sollicitanten selecteert bijvoorbeeld merkte dat er in het verleden heel weinig vrouwen waren aangenomen, en dus concludeerde deze dat hij enkel mannen door de selectie moest laten komen, want daar was het bedrijf vast naar op zoek. Dat soort links heb je in mensenhersenen ook. Bovendien is het gevoel van elk persoon net anders. Dus wat zou jouw voorstel voor een abortuswet zijn? Als een moeder of een ouderpaar abortus wil plegen worden ze naar een rechter gestuurd die met een kopje thee erbij eens gaat aanvoelen of dat mag? Ik denk dat we een eerlijkere regel kunnen maken dan dat. Ik denk dat de huidige regels ook al eerlijker zijn dan dat. Dat wil niet zeggen dat abortus geen hele emotionele beslissing is voor de betrokkenen, maar gevoelsregels zijn nogal lastig. Als we dat willen moeten we manieren verzinnen om de achterliggende oorzaken van gevoelens naar bewust begrijpbare termen om te zetten, en dan heb je middelen nodig zoals bijvoorbeeld QALY.

Dit is net het punt. De wetgever moet duidelijke criteria definiëren waarbij abortus mag. QALY zou te complex zijn en vooral ook te moeilijk om te meten.

Vergelijk het met de snelheidslimiet in het verkeer. Er zijn veel situaties op de gewestwegen waar men gerust 120 km/uur kan rijden zonder de veiligheid in het gedrang te brengen en in andere situaties is zelfs 70 te veel. Maar dit maakt de zaak veel te ingewikkeld en dus wordt er beslist om de limiet op 70 km/uur te plaatsen.

Uiteindelijk is er een factor van toepasbaarheid waar men rekening mee moet houden.