Von der Seite, daß in die sinnliche unmittelbare Wahrnehmung Unterschied, Veränderung, Bewegung fällt usf., kann gesagt werden, daß die Behauptung, nur das Sein sei, dem Augenscheine ebenso widerspricht als dem Gedanken.
Denn dies Nichts ist, das die Eleaten aufhoben; sie haben diese zwei Momente, beide haben Gleichgültigkeit.
Oder in der Heraklitischen Idee ist Sein und Nichtsein dasselbe.
Dies erhellt, wenn wir aus dieser Einheit wieder trennen die Bedeutung: Das Sein ist, aber das Nichtsein, da es eins mit dem Sein, ist ebensowohl; oder Sein ist sowohl Prädikat des Seins als des Nichtseins.
Dies spricht Leukipp aus; was in Wahrheit bei den Eleaten vorhanden war, spricht Leukipp als seiend aus.
Vertaling:
Van de zijde, dat in de zinlijke waarneming onderscheid, verandering, beweging valt enzovoort, kan gezegd worden, dat de bewering, dat alleen het Zijn is, de ogenschijn evenzo tegenspreekt als de gedachte.
Want het Niets is, dat de Eleaten ophieven; zij hebben die twee momenten, beide zijn onverschillig.
Of in de Heraclitische idee is Zijn en Niet-zijn hetzelfde.
Dit verduidelijkt, als we uit deze eenheid weer de betekenis scheiden: het Zijn is, maar het Niet-zijn, daar het een is met het Zijn, is evenzeer; of Zijn is zowel predicaat van het Zijn als van het Niet-zijn.
Dit spreekt Leukippos uit; wat in waarheid bij de Eleaten voor hande was, spreekt Leukippos als zijnde uit.*
*Naar mijn mening sprak Heraclitus de eenheid van Zijn en Niet-zijn uit als Worden, dus als tijd, maar daarop volgt de idee van Leukippos dat er ook een onderscheid is van Zijn en Niet-zijn als volte en leegte van de ruimte.
In de tijd heerst dan de eenheid als Worden, en in de ruimte het onderscheid als Vol en Leeg.
Niet zozeer als Zijnde, maar als Bestaande.
De tijd als ideëel is het Zijnde, de ruimte als realiteit is het Bestaande.
|