Citaat:
Oorspronkelijk geplaatst door Weyland
Het Duitse Monschau (Waals: Mondjoye) was vóór de Reformatie en de immigratie van Duitse Lutheranen ook Waalstalig, naar het schijnt, maar werd verduitst in de 16de eeuw.
|
Geachte heer Weiland
De meningen over de oorsprong der benaming Monschouw (Monschau, Montjoie, Mondjôye) zijn verdeeld.
De ene ziet er een Germaanse samenstelling in: *Mundgawi (Mund = beschutting + gau = gouw, een "burcht in de randgouw") die later verkeerd vertaald werd.
De andere ziet er al van oudsher een "vreugdeberg" (mont joie) in. In dit geval betreft het een benaming uit de riddertijd die vanuit Vrankrijk overgewaaid is, dus niet bewijskrachtig voor oorspronkelijke Waalstaligheid.
De Duitse stad werd tot 1918 "Montjoie" gespeld, vervolgens "Monschau" als gevolg van de Duitse nederlaag.
In elk geval zijn er in de ruime streek van Aken-Vaals heel wat - ondertussen verdietste - Oudwaalse (Romaanse) nederzettingsnamen te tellen. Uitgaande van de doorlopen klankontwikkeling zou het Oudwaals er tot alleszins het jaar 800 gesproken geweest zijn.
Dit onderwerp werd uitgebreid behandel in het boek "
Galloromaniae neerlandicae submersae" van de heer L. Van Durme (1995), hieronder gedeeltelijk zichtbaar:
http://time.mystiek.net/namenoorspro...E%20NAMENPAREN
Het Diets was daarentegen destijds heel wat zuidelijker doorgedrongen: Diezen (Dison), Herf (Herve), Gellet (Jalhay), Rijkem (Rechain), Steenberg (Stembert),...
Op een steenworp van Monschouw ligt echter Koekelschede-Leikuil (Küchelscheid-Leykaul). Deze twee gehuchten bleken vroeger Waals geweest te zijn. Deze woonplekjes verschenen tijdens de Vrankrijkse overheersing onder de benaming "Carrière" (= steengroeve, kuil). Deze benaming is als "a l'Xhayîre" nog steeds in gebruik in de Waalse volkstaal der omringende dorpen Fischvenn/Ovifat en Everscheid/Sourbrodt.
Citaat:
En effet , pour tous ces villages , qui encerclent de trois côtés la Wallonie malmédienne , nous avons de bons vieux noms wallons correspondant aux noms allemands de ces villages : Wéwercé pour Weywertz , Bollinge pour Büllingen , Bûtbas pour Bütgenbach , Nièrhin pour Nidrum , Lu Qwimpère pour Reichenstein , Rouhert pour Rocherath , Tîhe-Nouveie pour Neundorf et une foule d'autres ... De l'un de ces hameaux , La Carrrière , actuellement Küchelscheid , nous savons qu'il était primitivement wallon exclusivement et qu'il ne s'est germanisé complètement que par suite de circonstances particulièrement défavorables . Séparé de Sourbrodt , le village wallon le plus proche , par de grandes forêts et par les marécages des sources de la Roër , le petit hameau dépendait pour les affaires du culte , de l'école et les affaires commerciales , du village allemand de Kalterherberg . Le résultat fut que la troisième génération des Goffard , Alard et Quérinjean qui s'étaient établis ici , se trouva entièrement germanisée . Un autre cas : la chronique rapporte que la connaissance des deux langues , donc du français aussi , était encore exigée vers 700 du curé de Bûtebas du Bütgenbach allemand actuel ce qui semble prouver qu'a cette époque l'élément wallon était encore puissant dans cette paroisse , devenue absolument allemande , par la suite.
|
zie: "
Le Flambeau", 1920, blz. 469
Hoogachtend