8 - Het geluksbeleven is innerlijk.
Het wezenlijk van de paradijselijke belevenis is toch het innerlijk, want daar beleeft de mens zijn geluk, hoewel het uiterlijke daar wel een rol in kan spelen, en dat meestal ook wel doet.
Maar het geluk kan ook helemaal innerlijk beleefd worden door bijvoorbeeld een droom of een gedachte of een gevoel, dus onafhankelijk van de uiterlijke werkelijkheid.
De mens heeft ook altijd een innerlijk leven gehad.
Nu kan ik me niet voorstellen dat de mens ooit alleen maar uiterlijk geleefd zou hebben. Nee: een mens is zich ook altijd van zijn innerlijk bewust geweest in dromen en gedachten en gevoelens en innerlijke voorstellingen.
Zelfs voor de dieren geldt dat.
Ja: waarschijnlijk zelfs voor de planten.
Alles heeft een innerlijk.
Dus de mens heeft ook altijd in de hemel geleefd en ook de dieren en ook de planten.
En eigenlijk hebben zelfs de dingen een innerlijk, dat is namelijk de idee daarvan, dus het geestelijke, zoals dat zich openbaart in de natuurwetten en in de natuurfilosofie.
Iets anders is of de dingen dat zelf weten of ervaren.
Ik denk zelf van niet, maar wie weet?
Ook van de dieren heeft men lang gedacht dat deze geen ziel hadden.
Maar omdat de dingen zo primitief zijn kan ik me niet voorstellen dat hun zielenleven veel voor zal stellen.
|