SP.A: Banken en energie, de onzalige erfenis van de vorige regering

[Politics.be]

De ontslagnemende regering heeft met de bankencrisis en het aanpakken van het energiemonopolie twee belangrijke economische dossiers behandeld. In geen van beide nam ze de juiste beslissingen. In het bankendossier werden - zoals overal in Europa - de spaargelden van de spaarders veilig gesteld, maar verloor België als enig Europees land zijn grootste bank aan de buurlanden. In de energiesector werd een akkoord afgesloten dat de monopolist nog jaren lang een onbedreigde positie geeft. Op die manier werd België op economisch vlak nog een stuk afhankelijker van Parijs en werd de consument in de kou gezet.


Eerst enkele cijfers

1. Wat haalt BNP in Frankrijk uit Fortis?
Wat BNP betreft is het eenvoudig: in het persbericht over de kwartaalresultaten staat te lezen dat het Belgisch-Luxemburgse filiaal tijdens het eerste kwartaal van dit jaar 235 miljoen euro winst opleverde. Dat komt neer op 940 miljoen per jaar, of 2,6 miljoen euro per dag.
Tegelijk werd duidelijk dat Fortis in België geen belastingen meer betaalt. Geen ontvangsten in België maar wel een transfer van meer dan 700 miljoen euro naar Parijs.
Ten slotte heeft BNP – Fortis ook 5 miljard euro opgehaald. Dat geld ging naar de Franse overheid, die er zijn staatschuld mee verminderde. Aan de Belgische staatschuld werd niets gedaan.

2. Hoeveel belasting betaalt de spaarder aan BNP?
De regering voerde een bankentaks in van 15 basispunten op deposito’s, met een opbrengst van 540 miljoen euro bruto. In de besloten commissie financiën bevestigden de banken allemaal dat ze deze taks doorrekenen aan de klant, de spaarder dus! Bovendien is dit een slechte belasting : de veilige beleggingen worden belast, de risicovolle niet. Hoe veiliger een bank des te meer belastingen betaald worden. Door het doorschuiven van de belasting naar de klant, geldt dat ook voor de klant : hoe veiliger die spaart, hoe meer belasting hij betaalt.

3. Wat haalt Suez uit Electrabel ?
Suez haalt zijn winst uit de afgeschreven kerncentrales, die in het verleden zijn afbetaald door de Belgische consument, in een markt waar nog geen concurrentie was. Het jaarverslag 2009 van GdF Suez zegt dat de operationele winst (EBITDA) in 2009 14 miljard euro bedroeg, en dat daarvan 10 procent in België werd gerealiseerd. Dat is 1,4 miljard euro. Als we daar het netto bedrag aftrekken dat de regering inde bij de nucleaire sector, of zo’n 140 miljoen voor Electrabel, komen we aan 1,25 miljard euro per jaar of 3,4 miljoen euro per dag.

4. Hoeveel betaalt de consument te veel voor energie ?
Deze rekening is moeilijker te maken. In 2005 en 2006 lag de stijging van de energieprijzen in België onder het Europees gemiddelde. In 2007 misbruikte Electrabel de besluiteloosheid van de regering om de gasprijzen 5 dagen na de verkiezingen al met 20% te verhogen. De elektriciteitsprijzen stegen van juli 2007 tot juli 2008 met meer dan 22 procent te doen stijgen, terwijl in Europa de gemiddelde stijging zegge en schrijve 1.62 procent was. De consument heeft dus op geen enkele manier van het beëindigen van de afschrijvingsperiode van de oude installaties geprofiteerd. Dat is het minste wat we kunnen zeggen.

5. Conclusie : de consument betaalt te veel, elke dag stort iedere Belg 50 cent aan Parijs, of 2 miljard euro per jaar.
Elke dag betalen we met zijn allen zes miljoen euro aan Parijs, wat neerkomt op vijftig cent per Belg. Dat is het trieste bilan van de bankenpolitiek en het energiebeleid van de regeringen Leterme en Van Rompuy. Voor sp.a is het hoog tijd om de consument te sparen, en niet langer de Franse multinationals.


Wat doen we eraan ?

Het “akkoord” met Suez is nooit goedgekeurd door het parlement, dus het kan nog worden teruggeschroefd. Bovendien voorzag het “akkoord” dat het binnen de acht maanden zou worden omgezet in een heuse overeenkomst. Dat is niet gebeurd. De Creg heeft het overigens juridisch geanalyseerd en naar de prullenmand verwezen. De EU onderzoekt het “akkoord” en heeft er kritische bedenkingen over. Voor sp.a is het duidelijk: voor ons bestaat dat zogenaamde akkoord niet. Het mag niet uitgevoerd worden.
Het moet gedaan zijn met een Frans energiebedrijf te sparen door er halfslachtige deals mee te sluiten. In de plaats daarvan sparen we de consument. De overheid moet geen overeenkomsten sluiten, maar een krachtdadig energiebeleid voeren dat de consument centraal stelt. Niet de consument moet de investeringen in hernieuwbare energie via de groenestroomcertificaten betalen, maar wel de bedrijven die afgeschreven centrales exploiteren. Dat kan door via een single buyer de monsterwinsten af te. Dat levert al vlug 500 �* 700 miljoen euro per jaar op (nu zo’n 140 miljoen euro netto per jaar) , afhankelijk van de internationale evolutie van de elektriciteitsprijs. Bovendien moet de CREG weer meer bevoegdheden krijgen, zodat de prijzen van de elektriciteit en van de distributie van elektriciteit binnen de perken worden gehouden.

De verkoop van Fortis aan BNP kunnen we niet meer ongedaan maken. Dat wil niet zeggen dat we ons zomaar moeten neerleggen bij de continue welvaartsdrain van België naar Frankrijk. Het feit dat de eerste kapitaalsverhoging van Paribas gebruikt werd voor schuldafbouw van de Franse overheid is schrijnend.

We kunnen de banksector op een betere en efficiëntere manier doen bijdragen aan het herstel na de financiële crisis. Vandaag betalen de banken een belasting van 15 basispunten op hun deposito’s. Die belasting zou 540 miljoen euro moeten opbrengen (netto 360 miljoen euro). In de besloten zitting van de commissie Financiën hebben de banken toegegeven dat ze die doorrekenen aan hun klanten via lagere rentevoeten. Die taks is dus waardeloos.

sp.a stelt voor om de belasting op deposito’s te schrappen. De spaarder zal dus minder belastingen betalen. In de plaats van deze belasting leggen we een bijdrage vast op de totaalbalans min het eigen vermogen en min de deposito’s onder garantieregeling (zoals in Zweden), van 20 basispunten. Netto moet dit 750 miljoen extra opbrengen. Samen met het wegvallen van de belasting voor de spaarder, scheelt het 1 miljard euro in de kering.

Ten slotte moet ook in de banksector het toezicht beter worden geregeld. De wet die de ontslagnemende regering nog probeerde door het parlement te jagen, ging niet ver genoeg, want beantwoordde niet aan de conclusies van de parlementaire commissie ter zake. De wet verdeelde de inhoud van de jobs bij de nationale bank en gaf volmachten aan de gevallen regering, maar pakte in niets de banken aan zoals we dat in andere landen wel zien. Consumenten moeten beter beschermd worden. Risico’s en prijzen moeten beter gecontroleerd worden, en elk product moet een label krijgen.

Bron: politics.be