België vervluchtigt

[Tantist]

Marc Platel - 15-12-03


‘Doordat elke fase van de staatshervorming onaf bleef en te veel conflictstof onopgelost liet, kwam een dynamiek op gang die van het verdere uiteenrafelen van het land haast een gewoonte maakte. Die centrifugale dynamiek dreigt het federalisme stilaan in een confederaal model te duwen, dat per definitie gedoemd is om België stilaan geheel te laten vervluchtigen’. Zeg dat Marc Reynebeau het gezegd heeft.

De journalist-historicus-auteur-televisie-BV Marc Reynebeau schreef met het boek Geschiedenis van België “een” geschiedenis. Het is zijn persoonlijk zicht op het Belgische gebeuren, geen traditioneel handboek van Belgische politieke geschiedenis zoals dat van auteurs als Theo Luykx of Els Witte. Om hogervermelde al bij al ophefmakende zin over het vervluchtigen van België te vinden, moet de lezer wel de 419 voorafgaande bladzijden willen lezen.

De manier waarop de controversiële auteur dat België van hem bekijkt en beschrijft, is die grote omweg zeker waard. Niet omdat het boek verrassende inzichten geeft of schokkende nieuwe feiten uit de Belgische politiek aan de oppervlakte brengt. Wel omdat Reynebeau het Belgische gebeuren op een wel erg originele manier bloot legt. Hij herleidt de Belgische geschiedenis tot brede verfstroken, met telkens weer verrassende details, die het verhaal niet alleen extra kleur geven maar ook toegankelijker maken.

Zo is zijn benadering van de eerste treinreis in België en de weerslag daarvan op het maatschappelijk leven van de 19de eeuw niet alleen geestig, maar vooral verrassend. Zo zegt zijn verhaaltje over André De Staercke (die liever zijn exclusief Franstalige Belgische diplomatencarrière opgaf dan deel te nemen aan een examen Nederlands) meer dan nog eens honderd bladzijden over de toch zo moeizame vernederlandsing van de Belgische administratie (blz. 349).

Persoonlijk

Dat Reynebeau nogal eens bladzijden vult met politico-sociologische en vooral breedsprakerige persoonlijke beschouwingen (blz 320-333 en 354 en verder) is wellicht te wijten aan het verlangen van de auteur om ook eens een echt dik standaardboek te produceren.

Reyenebeau vergist zich hier en daar in de feiten en verwacht van zijn lezers soms erg veel voorkennis. Uitpakken met bronnen als de ‘links-revolutionaire auteur Albert Aygesparse’ (blz. 234) en het tijdschrift Rupture… Reynebeau moet begrijpen dat zijn persoonlijke bibliotheek niet die van een doorsnee Vlaming is.

Meevaller

Met Reynebeau onder de arm is het natuurlijk uitkijken naar wat er van het “Vlaamse” gebeuren binnen de Belgische grenzen nog overblijft. Het moet gezegd: zelfs dat valt mee. Het duurt wel even - tot bladzijde 123 - voordat de lezer te weten komt dat er in dit land ook Vlamingen wonen en dat die enige moeite hadden en nog altijd hebben met het Belgische bestel.

Het “Vlaamse” gebeuren begint – opvallend – bij de “linkse” studenten Emiel Moyson, een zekere Adolphe Dufranne – de Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging weet van zijn bestaan niet af – en Julius Vuylsteke!…

Nogmaals, wie het Reynebeau-boek over “zijn” België leest, neemt geen klassiek geschiedenisboek ter hand. Geert Van Istendael gaf hem trouwens het goede voorbeeld met onder meer Het Belgische Labyrint. Men moet met andere woorden aanvaarden dat de auteur de allerpersoonlijkste expressie verwoordt van zijn allerpersoonlijkste emotie

En dat valt bij Reynebeau inzake de lat-relatie Vlaanderen-België best mee. Hier en daar een Reynebeau-prikje, dat wel. Zijn uitspraak over ‘de kleinburgerlijkheid’ van de Vlaamse beweging (blz. 129), het omschrijven van de Frontbeweging als ‘een mythe’ (blz. 194), de vermanende verwijzing richting Vlaamse opposanten in het pleidooi om de Belgische sociale zekerheid overeind te houden als ‘het sluitstuk van de Vlaams-Waalse solidariteit’ (blz. 388), het zijn maar enkele voorbeelden.

Reynebeau blijft het moeilijk hebben met wat naar zijn aanvoelen het ontsporen van het Belgische samenlevingsmodel betekent. De historicus in hem kent beter dan wie ook de feiten en begrijpt de Vlaamse onvrede met het Belgische systeem. Alleen wil de auteur aan dat begrijpen niet toegeven. De “maatschappelijk geëngageerde journalist” wil zijn persoonlijke opvatting blijven koesteren over wat volgens hem het correcte Belgische systeem is, of zou moeten zijn.

De zin in de inleiding van deze bijdrage zegt dan ook niét dat de auteur zelf ook voor de verdamping van België kiest. De historicus Reynebeau stelt de feiten vast. Met onuitgesproken pijn in het hart geeft de auteur noodgedwongen toe dat het onomkeerbaar die richting uitgaat. Een tweeslachtige houding? Waarom zou dat niet mogen kunnen?

Marc Reynebeau, Een geschiedenis van Belgiê, 448 blz., Lannoo, 29,95 euro, isbn 90 209 4993 4.

[Yann]

Mooie, doch foute interpretatie van dhr. Platel.

Waarschijnlijk begrijpt hij de inhoud niet meer, omdat hij teveel tussen de regels heeft proberen te lezen.

[Tantist]

Misschien kunt u per uitzondering eens argumenten geven?

[Rudi Dierick]

Véél te veel lof voor een ooit-historicus (ten tijde van zijn afstuderen) diede geschiedkunde wil onttrekken aan de kwaliteitsvereisten van de wetenschap, die zijn verhaal selectief kleurt in functie vcan zijn politiek dogma, die dan als prijs daarvan als een sgrof uit de bocht gaat met zware kontradikties in het eigen verhaal, én met zwaar anti-demokratische implikaties.

Reynebeau beheerst de belletrie, en ster van het ontspannende genre op de buis,, maar is als schrijver dan ook enkel dat maar waard, een mooie hansworst, en het tegenovergestelde van een wetenschapper, en dus van een historicus.

Goed genoeg om zich eens uit te leven na een te vermoeidende dag, gevolgd door eentypisch-Vlaams iets te zware maaltijd en een goeie boorel, kortom, wanneer de intellectuele vermogens lekker spinnen in ''relantie'. Meer is Reynebeau niet waard.

Oorspronkelijk geplaatst door Tantist

Marc Platel - 15-12-03

‘Doordat elke fase van de staatshervorming onaf bleef en te veel conflictstof onopgelost liet, kwam een dynamiek op gang die van het verdere uiteenrafelen van het land haast een gewoonte maakte. Die centrifugale dynamiek dreigt het federalisme stilaan in een confederaal model te duwen, dat per definitie gedoemd is om België stilaan geheel te laten vervluchtigen’. Zeg dat Marc Reynebeau het gezegd heeft.

De journalist-historicus-auteur-televisie-BV Marc Reynebeau schreef met het boek Geschiedenis van België “een” geschiedenis. Het is zijn persoonlijk zicht op het Belgische gebeuren, geen traditioneel handboek van Belgische politieke geschiedenis zoals dat van auteurs als Theo Luykx of Els Witte. Om hogervermelde al bij al ophefmakende zin over het vervluchtigen van België te vinden, moet de lezer wel de 419 voorafgaande bladzijden willen lezen.

De manier waarop de controversiële auteur dat België van hem bekijkt en beschrijft, is die grote omweg zeker waard. Niet omdat het boek verrassende inzichten geeft of schokkende nieuwe feiten uit de Belgische politiek aan de oppervlakte brengt. Wel omdat Reynebeau het Belgische gebeuren op een wel erg originele manier bloot legt. Hij herleidt de Belgische geschiedenis tot brede verfstroken, met telkens weer verrassende details, die het verhaal niet alleen extra kleur geven maar ook toegankelijker maken.

Zo is zijn benadering van de eerste treinreis in België en de weerslag daarvan op het maatschappelijk leven van de 19de eeuw niet alleen geestig, maar vooral verrassend. Zo zegt zijn verhaaltje over André De Staercke (die liever zijn exclusief Franstalige Belgische diplomatencarrière opgaf dan deel te nemen aan een examen Nederlands) meer dan nog eens honderd bladzijden over de toch zo moeizame vernederlandsing van de Belgische administratie (blz. 349).

Persoonlijk

Dat Reynebeau nogal eens bladzijden vult met politico-sociologische en vooral breedsprakerige persoonlijke beschouwingen (blz 320-333 en 354 en verder) is wellicht te wijten aan het verlangen van de auteur om ook eens een echt dik standaardboek te produceren.

Reyenebeau vergist zich hier en daar in de feiten en verwacht van zijn lezers soms erg veel voorkennis. Uitpakken met bronnen als de ‘links-revolutionaire auteur Albert Aygesparse’ (blz. 234) en het tijdschrift Rupture… Reynebeau moet begrijpen dat zijn persoonlijke bibliotheek niet die van een doorsnee Vlaming is.

Meevaller

Met Reynebeau onder de arm is het natuurlijk uitkijken naar wat er van het “Vlaamse” gebeuren binnen de Belgische grenzen nog overblijft. Het moet gezegd: zelfs dat valt mee. Het duurt wel even - tot bladzijde 123 - voordat de lezer te weten komt dat er in dit land ook Vlamingen wonen en dat die enige moeite hadden en nog altijd hebben met het Belgische bestel.

Het “Vlaamse” gebeuren begint – opvallend – bij de “linkse” studenten Emiel Moyson, een zekere Adolphe Dufranne – de Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging weet van zijn bestaan niet af – en Julius Vuylsteke!…

Nogmaals, wie het Reynebeau-boek over “zijn” België leest, neemt geen klassiek geschiedenisboek ter hand. Geert Van Istendael gaf hem trouwens het goede voorbeeld met onder meer Het Belgische Labyrint. Men moet met andere woorden aanvaarden dat de auteur de allerpersoonlijkste expressie verwoordt van zijn allerpersoonlijkste emotie

En dat valt bij Reynebeau inzake de lat-relatie Vlaanderen-België best mee. Hier en daar een Reynebeau-prikje, dat wel. Zijn uitspraak over ‘de kleinburgerlijkheid’ van de Vlaamse beweging (blz. 129), het omschrijven van de Frontbeweging als ‘een mythe’ (blz. 194), de vermanende verwijzing richting Vlaamse opposanten in het pleidooi om de Belgische sociale zekerheid overeind te houden als ‘het sluitstuk van de Vlaams-Waalse solidariteit’ (blz. 388), het zijn maar enkele voorbeelden.

Reynebeau blijft het moeilijk hebben met wat naar zijn aanvoelen het ontsporen van het Belgische samenlevingsmodel betekent. De historicus in hem kent beter dan wie ook de feiten en begrijpt de Vlaamse onvrede met het Belgische systeem. Alleen wil de auteur aan dat begrijpen niet toegeven. De “maatschappelijk geëngageerde journalist” wil zijn persoonlijke opvatting blijven koesteren over wat volgens hem het correcte Belgische systeem is, of zou moeten zijn.

De zin in de inleiding van deze bijdrage zegt dan ook niét dat de auteur zelf ook voor de verdamping van België kiest. De historicus Reynebeau stelt de feiten vast. Met onuitgesproken pijn in het hart geeft de auteur noodgedwongen toe dat het onomkeerbaar die richting uitgaat. Een tweeslachtige houding? Waarom zou dat niet mogen kunnen?

Marc Reynebeau, Een geschiedenis van Belgiê, 448 blz., Lannoo, 29,95 euro, isbn 90 209 4993 4.

[Yann]

Oorspronkelijk geplaatst door Tantist

Misschien kunt u per uitzondering eens argumenten geven?

Ik zal de resumé van Ludo Dierickx citeren:

"Een geschiedenis van België" en de macht van het politieke discours
Het boek "Een geschiedenis van België" van Marc Reynebeau is vlot geschreven en aangenaam te lezen. Hij beschrijft de evolutie sinds 1830 (België is volgens Reynebeau geen toevallige of artificiële staat) tot op heden. De auteur wenst de ontmanteling niet, maar hij beschrijft ze en voorspelt dat er van België in de EU niet veel meer zal overblijven, slechts een dun laagje in de indentitaire lasagne. Het boek is niet tegen België maar van de ideeën van de Vlaamse en Waalse nationalisten wordt er geen enkele aangevochten of ontkracht. Op pagina 10 schrijft Reynebeau eerlijk waarom geschiedenis niet objectief kan zijn: "Er komt altijd een keuze aan te pas".

Het is interessant de lijst op te stellen van sleutelbegrippen die in de geschiedenis van België een rol hebben gespeeld en waaraan m.i. door de historicus Reynebeau, met goede redenen wellicht, bijna geen (kritische) beschouwingen worden gewijd. Bij het hanteren van deze begrippen blijft hij binnen de perken van het gangbare politieke discours.

Reynebeau heeft het over de staatkundige onafhankelijkheid (van België, van Congo, van Vlaanderen), over zelfstandigheid, over zelfbestuur, zelfbeheer (zelfbeschikkingsrecht), federalisme, confederalisme, bondsstaat, statenbond zonder vragen te stellen over de betekenis en de geldingskracht van deze begrippen in de twee vorige eeuwen en vandaag, zonder bedenkingente maken betreffende de betekenis van deze begrippen voor de democratische en sociale relaties tussen de mensen, voor de efficiëntie van het bestuur, voor de tussenstaatse rechtsorde en de vrede. Het zelfbeschikkingsrecht en de soevereiniteit zijn in talloze gevallen de hinderpalen voor het realiseren van vooruitgang. Dat in een confederale structuur van onafhankelijke (deel)staten de democratische besluitvorming vervangen wordt door ondemocratische diplomatieke besluitvorming tussen regeringen wordt niet besproken.

Reynebeau heeft het over het nationalisme, dat de emotionaliteit in de politiek promoveerde, over de verschillen tussen de twee Belgische gemeenschappen, die in essentie economisch waren en splitsingen onafwendbaar maakten, over de taal als criterium voor solidariteit en machtsafbakening (ook in domeinen die met taal niets te maken hebben zoals sportfederaties, muziek en dans, ziekteverzekering,...) zonder te vragen of de zaken vandaag en in een Europees perspectief niet anders moeten worden bekeken. Welke verschillen tussen mensengroepen wettigen splitsingen van democratische en sociale stelsels? Een vraag die in de loop van de Belgische geschiedenis nuttig wordt gesteld.

De begrippen identiteit, nationale identiteit, identiteitsgevoel komen in het boek vaak voor, maar zonder dat er wordt bemerkt dat dit politiek beladen en misbruikbare begrippen zijn. "Identität ist eine politische Vokabel." Heeft de niet "definieerbare" culturele identiteit behoefte aan een staat om verdedigd te worden of heeft een staat een culturele identiteit nodig om te bestaan en zich te onderscheiden? Rechtvaardigt nationale "eigenheid" het ijveren voor eigen regering, eigen wetten, eigen gezondheidsbeleid, eigen luchthaven, eigen leger, eigen collectief egoïsme? Deze begrippen liggen verlokkend in elkaars verlengde.

Andere begrippen komen aan bod: democratie en democratisering, het "breed ideologisch programma" van het flamingantisme, de "KLOOF" tussen burger en politiek die moet worden gedicht, vaderlandsliefde en patriottisme, etniciteit (de etnisch ingvulde idee van het volk), volksaard, zonder dat wordt nagegaan of deze begrippen vandaag nog aan de basis liggen van het politieke denken...

Het is natuurlijk de taak niet van de historicus gelijktijdig filosoof en politicoloog en jurist te zijn. Maar mag hij de termen van het gangbare discours onaangeroerd en onbesproken doorgeven? Waar moet hij terloops of systematisch bedenkingen maken? Betreffende de monarchie maakt Reynebeau er wel tamelijk veel.

De monarchie en andere instellingen.

De rol van de monarchie in de Belgische besluitvorming wordt door de auteur kritisch besproken, de andere instellingen laat hij praktisch buiten beschouwing. Hij spreidt zijn kritiek in een vlotte, schampere stijl over meerdere pagina's (p 367 tot 378).
"Boudewijn bleef in zijn toespraken hameren op de noodzaak van samenwerking en harmonie, op de kracht van de eenheid en de rijkdom van de culurele verscheidenheid... omdat de toekomst van het familiebedrijf op het spel stond."..." De vaderlijk vermanende Boudewijn toonde zich veeleer een man van de neogothiek dan van het postmodernisme." Reynebeau oefent kritiek uit op het machtsmisbruik van Boudewijn bij de keuze van ambassadeurs en ministers en in de abortuskwestie. Hij heeft het over zijn relaties met Franco en Mobutu. Op p 378 schrijft Reynebeau dat de monarchie slecht was voor het behoud van de eenheidsstaat. Een president was beter geweest.

Aan de andere Belgische instellingen, o.a. deze die ontstonden onder druk van nationalisten, federalisten, confederalisten en separatisten worden geen kritische beschouwingen gewijd, noch aan de manier waarop ze in regeringsonderhandelingen werden beslist, noch aan hun betekenis voor de efficiëntie van het bestuur, de democratie, de sociale solidariteitsrelaties tussen de burgers. De gewesten en gemeenschappen kunnen met hun vetorechten blokkeren, chanteren en eenzijdig macht uitoefenen, heel wat meer dan de koning. Alles wordt gesplitst op basis van de taal, alles moest eentalig worden: de universalistische partijen, hun fracties (zelfs in de hoofdstad van de EU), de parlementen, de administraties, morgen de ziekenfondsen en de vakbonden. Reynebeau zegt geen woord over de departementen die werden gesplitst zonder vraag van de betrokkenen o.a. buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking. Is het niet gewenst na te denken over nationalisme en zelfbeschikkingsrecht in een Europees perspectief? Zelfs wanneer Reynebeau vaststelt dat het Belgisch model succes had in het buitenland, in Israël en de toenmalige Sovjet-Unie.

Genoemde en andere begrippen die in het boek voorkomen moeten kritisch worden bekeken, niet in het belang van de Belgische staat maar in het belang van Europa en de wereldgemeenschap waarin de opiniemalers tijdig met de geldingskracht van vermelde begrippen zou moeten worden geconfronteerd. België zou zo'n mooi oefenterrein kunnen zijn.

Ludo Dierickx

Een geschiedenis van België, 448 pagina's
uitg. Lannoo 2003

[UNIE]

Een zeer goede tekst van Ludo Dierickx! Zijn boek - Nationalisme onder het mes - mag er ook wezen!

[Kim]

Inderdaad, het is een boek dat éénieder die aan politiek doet, gelezen zou moeten hebben.

[Rudi Dierick]

Oorspronkelijk geplaatst door Yann

Ik zal de resumé van Ludo Dierickx citeren: .....

Geachte, er qwerd een argument gevraagd en géébn nationalitistisch betoog. dat Ludo Dierickx graag optreedt als een leider van de volbloed-belgicisten is bekend. Al even bekend zijn zijn selectieve vorostellingen, zijn leugens, zijn vooroordelen en intentieprocessen tegen Vlamingen en zijn totale onwetendheid aangaande de financiele aspekten van 's lands financies. kortom, de persoon, noch zijn betoog vormt dus ook maar het minste argument.

[Rudi Dierick]

Oorspronkelijk geplaatst door Jonge Belg

Een zeer goede tekst van Ludo Dierickx! Zijn boek - Nationalisme onder het mes - mag er ook wezen!

Nog één die blijkbaar liever in propaganda gelloft. Jozef Goebbels zou perfect passen in Ludo's receptie- en werkcircuit.

[Foundation]

Oorspronkelijk geplaatst door Rudi Dierick

Al even bekend zijn zijn selectieve vorostellingen, zijn leugens, zijn vooroordelen en intentieprocessen tegen Vlamingen en zijn totale onwetendheid aangaande de financiele aspekten van 's lands financies. kortom, de persoon, noch zijn betoog vormt dus ook maar het minste argument.

Nu speelt u op de man.

Wat is dat waard in een betoog?

[Rudi Dierick]

Oorspronkelijk geplaatst door Foundation

Nu speelt u op de man.

Wat is dat waard in een betoog?

Geachte, natuurlijk speel ik op de man. Met dit soort rabiate belgicisten, stokdoof voor elke reationaal en democratisch argument van zodra het niet de belgicistische these onderschrijft of ondersteunt, valt toch nauwelijks een dialoog te voeren. Immers, L. Dierickx blijhft hier de soms vulgaire en doorgaans primaire en éénzijdige anti-Vlaamse argumenten herhalen, alsof er sinds hij ettelijke decennia geleden nog volksvertegenwoordiger was totaal niets meer gebeurde in deze diskussie. Zijn argumentatie is dus, doordat ze 9/10 van de recente gebeurtenissen en debat miskent, hoogst gedateerd. Zijn nieuwste probeersel-in-druk biedt, afgaande op de hierboven gegeven citaten, niets meer dan wat opgewarme oude kouwe pap.

Daarom laat ik alvast weten wat ik ervan denk. Dat is dus inderdaad een subjectief, persoonlijk oordeel.

Eerlijk geinteresseerde mensen die een open interesse tonen, die kunnen overigens gerust tekst en uitleg krijgen, horen waarom ik dat soort aartskonservatieve als een ludo Dierickx verfoei. Anderzijds ga ik niet voor de vijfendertigste keer dezelfde uitleg geven aan andere medebenleden van de de BUBbel- en Bplusbendes. Drie keer voor ne frank.

Alles hangt dus af van de attitude van de vraagsteller.

[Foundation]

Oorspronkelijk geplaatst door Rudi Dierick

Geachte, natuurlijk speel ik op de man. Met dit soort rabiate belgicisten, stokdoof voor elke reationaal en democratisch argument van zodra het niet de belgicistische these onderschrijft of ondersteunt, valt toch nauwelijks een dialoog te voeren. Immers, L. Dierickx blijhft hier de soms vulgaire en doorgaans primaire en éénzijdige anti-Vlaamse argumenten herhalen, alsof er sinds hij ettelijke decennia geleden nog volksvertegenwoordiger was totaal niets meer gebeurde in deze diskussie. Zijn argumentatie is dus, doordat ze 9/10 van de recente gebeurtenissen en debat miskent, hoogst gedateerd. Zijn nieuwste probeersel-in-druk biedt, afgaande op de hierboven gegeven citaten, niets meer dan wat opgewarme oude kouwe pap.

Daarom laat ik alvast weten wat ik ervan denk. Dat is dus inderdaad een subjectief, persoonlijk oordeel.

Eerlijk geinteresseerde mensen die een open interesse tonen, die kunnen overigens gerust tekst en uitleg krijgen, horen waarom ik dat soort aartskonservatieve als een ludo Dierickx verfoei. Anderzijds ga ik niet voor de vijfendertigste keer dezelfde uitleg geven aan andere medebenleden van de de BUBbel- en Bplusbendes. Drie keer voor ne frank.

Alles hangt dus af van de attitude van de vraagsteller.

Toegeven dat men op de man speelt: het is al een begin. Het draagt mijn goedkeuren, en dat van veel mensen op dit forum (zelfs Vlaams-nationalisten) echter niet weg.

"Zijn argumentatie is dus, doordat ze 9/10 van de recente gebeurtenissen en debat miskent, hoogst gedateerd. " Verbeter het dan eens? Concreet: wat is er dan fout aan? Iedereen kan op de man spelen.

"Eerlijk geinteresseerde mensen die een open interesse tonen, die kunnen overigens gerust tekst en uitleg krijgen": ik ben een en al oor.

[Philips Inc.]

Zal ik een resumé van K. Dillen erbij pakken?

Hetzelfde democratisch en wetenschappelijk niveau ..

[Foundation]

U mag doen wat u niet laten kunt. Een eerlijke kritiek op een boek tegengaan met een oneerlijke kritiek op de schrijver, is niet meteen democratisch, of zelfs maar volwassen.