De wijsheid van liefde

[Brugge Veilig en Leefbaar]

De wijsheid van liefde - Alain Finkielkraut

Alain Finkielkraut is de zoon van Poolse joden die de holocaust overleefden. Hij werd geboren in Parijs en wordt algemeen erkend als een van de meest gezaghebbende hedendaagse filosofen. Op zijn naam staan indrukwekkende boeken als De ondergang van het denken, De imaginaire jood, Zinloze herinnering. Over de misdrijven tegen de menselijkheid, De verloren beschaving, Ondankbaarheid, De stem van de overkant en Het onvoltooide heden.
In zijn boek De wijsheid van de liefde uit 1984 overdenkt Finkielkraut de relatie tot de medemens in navolging van zijn leermeester Emmanuel Levinas. Deze relatie wordt niet bepaald door strijd, zoals de existentialisten meenden; evenmin door idyllische roes, zoals de romantici dachten, maar door zorg voor de Ander, zoals Levinas beklemtoonde. Onttrekken we ons aan die zorg, dan verzinkt ons bestaan in leugenachtigheid. Finkielkraut past deze stellingname toe op het heden. Diverse vormen van totalitarisme hebben de ethiek van de Ander vrijwel onmogelijk gemaakt. Ideologieën van links zowel als rechts hebben zich ontpopt als de ergste vijanden van de ethiek, omdat zij de zorg voor de Ander hebben misbruikt als denkmantel voor brute vormen van onderdrukking en machtsmisbruik. Zowel fascisme als communisme onderdrukten de bevolking in naam van het volk en maken zich dus schuldig aan verraad van het eerste gebod dat de mens is meegegeven. Finkielkrauts boek is een oproep om het cynisme van de moderne tijd te doorbreken: het is hoog tijd om ouderwetse begrippen als liefde, bekommernis en naaste in ere te herstellen.

Het pleidooi van Finkielkraut is dus geen oproep tot een soort morele herbewapening, maar wel verzet tegen de elke moraal die de menselijke autonomie onderdrukt in naam van de ‘toekomstige vrijheid’. Tegelijk verzet hij zich tegen onverschilligheid, het etnocentrisme en de haat tegenover vreemdelingen. Hij kan niet aanvaarden dat een groep die zichzelf als menselijk beschouwt, andere leden van de soort een mindere mate van menselijkheid toekennen. De neiging om medemensen niet als individuen te beschouwen maar als een groep met een zichtbaar verschil is oorzaak van geweld. Met zijn werk sluit Finkielkraut aan bij de stelling van zijn leermeester Levinas over de absolute onontkoombaarheid van de liefde van de mens voor de Ander. Het begrip voor de Ander is het fundament van ‘het begrijpen’. Maar Finkielkraut gaat verder en past dit denken toe in de politiek-filosofische realiteit. Niet toevallig verwijst hij daarbij naar het belang van de universele rechtsprincipes zoals ze reeds ten tijde van de Franse Revolutie bepleit werden door ondermeer Condorcet, zijn grote voorbeeld. Die verzette zich in 1792 tegen de volksrechtspraak die vol ongeduld een eind wou maken aan vorst en aristocratie. Alleen door respect voor universele rechtsbeginselen, ook ten aanzien van vorsten en aristocraten, zou de Revolutie pas echt geslaagd zijn. Zoniet dan vervallen we in terreur, aldus Condorcet. De Franse revolutionaire politicus en filosoof, die als geen ander opkwam voor de rechten van de mens en de burger, werd uiteindelijk slachtoffer van de terreur en stierf in gevangenschap.
Uit Liberales
Alain Finkielkraut, De wijsheid van de liefde, Contact, 2004, 189 blz.

[Mephisto]

Toch wel grappig om te lezen, dit.
Vooral wanneer ik besef dat het geschreven wordt door iemand met de naam "Brugge Veilig en Leefbaar". Als één stad niet bang hoeft te zijn onleefbaar te worden, is het Brugge wel. Of het moet zijn vanwege de doodse saaiheid en algehele leegheid van de stad, dat het qua leefbaarheid ten onder gaat..

ps. De Versteende Nacht, bestaat die nog?
Want dat vond ik een héle wijze kroeg, z'ker voor zo'n toeristendorp als Brugge!

[Mambo]

Brugge; open lucht wandel musea en hoogst slaapverwekkend.

[Brugge Veilig en Leefbaar]

Oorspronkelijk geplaatst door Mephisto

Toch wel grappig om te lezen, dit.
Vooral wanneer ik besef dat het geschreven wordt door iemand met de naam "Brugge Veilig en Leefbaar". Als één stad niet bang hoeft te zijn onleefbaar te worden, is het Brugge wel. Of het moet zijn vanwege de doodse saaiheid en algehele leegheid van de stad, dat het qua leefbaarheid ten onder gaat..

ps. De Versteende Nacht, bestaat die nog?
Want dat vond ik een héle wijze kroeg, z'ker voor zo'n toeristendorp als Brugge!

Brugge valt best mee, we hebben nogal wat uitgangscentra met een tiental jongerencafé 's, jeugdtehuizen en een altijd bomvolle Vuurmolen... maar geen deftige bioscoop. Wordt aan gewerkt...
Uiteraard is het geen Brussel of de vurige stede Luik...
Brugge is wel onleefbaar voor wie in Brugge woont,maar dat is een andere zaak!