Laat moslimmannen de hoofddoek dragen

[Spolpoel]

Als bijdrage aan het dossier 'de islam in België', lijkt de volgende toespraak gehouden door de Nederlandse Naïma El Bezaz op het symposium Telderstichting (Nederland) over het liberalisme in de 21 ste eeuw (17/12/'04)erg interessant.

Laat moslimmannen de hoofddoek dragen door Naima el Bezaz. Veel moslimvrouwen zitten gevangen in een web dat hun mannelijke geloofsgenoten gespannen hebben. Het 'leerstuk' van de maagdencultus en het seksueel beschikbaar moeten zijn, maakt hun leven niet zelden tot een hel. Het wordt tijd dat mannen hun vrouwen de grondrechten geven die zijn neergelegd in de koran, vindt de Nederlandse schrijfster van Marokkaanse afkomst, Naïma El Bezaz. Ze is de auteur van 'De weg naar het noorden' en 'Minnares van de duivel'. Daarin houdt ze islamitische tradities als de maagdencultus en de onderwerping van vrouwen kritisch tegen het licht.

De positie van de moslimvrouw staat in Nederland volop in de belangstelling. Elke poging tot kritiek wordt door moslims in de kiem gesmoord onder verwijzing dat de islam voor gelijkwaardige rechten van vrouwen heeft gezorgd. Dit zijn uitspraken die in het luchtledige blijven hangen, vooral omdat over de daadwerkelijke problemen heen wordt gestapt. Feit is dat in de praktijk vrouwen wel onderdrukt worden weinig vrijheden kennen om zichzelf te kunnen ontwikkelen. Dit komt vooral doordat vrouwen seksueel in toom gehouden worden. Een vrouw mag nooit aanleiding geven tot roddel, want dat zou haar zedigheid aantasten en daarmee de eer van de familie. Deze houding wordt in stand gehouden door de vele taboes binnen de moslimgemeenschap. Eén van de grootste taboes is seksualiteit.

Binnen de islam is seks een genot waar zowel mannen als vrouwen recht op hebben. Maar in de loop der eeuwen is het een beladen onderwerp geworden. Honderden jaren geleden werden in de Arabische literatuur veelvuldig teksten volgeschreven over de geneugten van seks, nu is het een taboe.Seksuele voorlichting is er dan ook niet meer bij zeker niet voor de vrouw. Eigenlijk zijn seks, de vrouw en haar genot vanuit mannelijke optiek vrijwel niet verenigbaar. Het is de man die aan zijn trekken moet komen en de vrouw die zich daarin moet schikken. Hoewel het genot voor de vrouw dus in de praktijk iets is waarmee het armoedig gesteld is
wijzen regels en voorschriften uit de koran en de hadith (overleveringen van de profeet) uit dat de vrouw zeker recht heeft op genot. In de praktijk blijkt echter dat de man rechten kent en de vrouw slechts plichten.
Een onderwerp dat onlosmakelijk verbonden is met seksualiteit is de maagdencultus. Nog steeds lijden miljoenen vrouwen daaronder. Niet alleen in de moslimlanden, ook in Nederland waar veel moslims veel conservatiever zijn in hun denkbeelden dan in hun land van herkomst. Wanneer ze heel jong zijn, krijgen deze vrouwen al vaak te horen dat ze moeten opletten, dat ze niet al te ruw met zichzelf om moeten gaan en dat ze vooral niet mogen sporten, want dan kan het vliesje breken. Maar wat zij vooral leren en zich ook realiseren is dat seks een doodzonde is. Als een vrouw voor het huwelijk haar maagdelijkheid verliest, wordt als het ware een catastrofe ontketend. Wanneer tijdens de huwelijksnacht geen bloed op het laken te zien is , heeft de echtgenoot het recht zijn vrouw per direct naar haar familie terug te sturen. De scheiding wordt daarmee uitgesproken en de familiereputatie wordt te gronde gericht.

Dat een vrouw als maagd het huwelijk moet ingaan staat in de koran. Een verplichting die ook geldt voor de man. De traditie wijst echter uit dat er maar weinig mannen zijn die voor het eerst gemeenschap hebben tijdens de huwelijksnacht. Een man als maagd wordt door de omgeving zelfs als belachelijk gezien. Maar diezelfde mannen eisen wel een maagd om mee te trouwen. In Nederland is het zelfs gebruikelijk dat Marokkaanse en Turkse moslimmannen een vrouw uit het land van herkomst halen. Een groen blaadje, onmondig en vooral onbekend binnen de kringen van de toekomstige echtgenoot.

Terwijl in Nederland een banale discussie aan de gang is over de vraag of de hersteloperatie van het maagdenvlies in het ziekenfonds moet, werd één van de eerste operatieve hersteloperaties tientallen jaren geleden in Casablanca verricht door en joods-Marokkaanse chirurg. Dezelfde man is ook befaamd geworden door sekseveranderende operaties. Veel vrouwen uit rijke families hebben gebruik gemaakt van zijn kunde en meer gynaecologen hebben zijn voorbeeld gevolgd.
In de meeste steden van Marokko zijn er klinieken waar vrouwen terechtkunnen. In Nederland namen veel allochtone meisjes hun toevlucht tot zulke hersteloperaties. Niet alleen kon daar het maagdenvlies worden hersteld door middel van het aanbrengen van hechtingen binnen de vagina, ook abortussen waren gebruikelijk. Maar er zijn andere trucjes die ook in de Arabische landen bekend zijn, vooral bij vrouwen die op het platteland wonen en weinig geld hebben. Een voorbeeld is het plaatsen van brandnetels in de vagina, waardoor het vlees beurs wordt en er met één enkele stoot een bloedvlek op het laken terechtkomt. En dan laat ik het kippenbloeden en andere onsmakelijkheden maar buiten beschouwing.

De maagdencultus houdt de moslimvrouw al vanaf zeer jonge leeftijd gevangen. Seks correspondeert met angst. De angst om de oorzaak te zijn voor de schande van de familie. Waar komt het toch vandaan dat mannen een maagd zo verheerlijken? In de koran wordt godsvruchtige mannen een paradijs beloofd, waarbij in afgescheiden paviljoenen vurig beminnende gezellinnen op hen wachten. Een bijkomend genoegen is dat de vrouwen in het paradijs, ongeacht het genot dat mannen met hen beleven, altijd maagd blijven. Het hoogste goed voor de moslimmannen is dus de maagdelijkheid voor de vrouw. Het is van zulke hoogstaande waarde dat het al het andere overschaduwt. En een jong meisje groeit zo op in angst, terwijl ze bevend haar huwelijksnacht opwacht en zij de angstaanjagende verhalen aanhoort over die vrouwen die families schade en schande hebben berokkend. De gemeenschap speelt een belangrijke rol in dit scenario. Iedereen let met argusogen op andersmans dochters, één misstap zorgt al voor reputatieverlies. De sociale controle is een onzichtbaar traliewerk, dat een vrouw van haar vroegste jeugd tot aan en zelfs tijdens haar huwelijk onderdrukt.

Een ander onderwerp dat net zo zwaar weegt en tenminste zo essentieel is, is de seksuele beschikbaarheid van de partner. Het is een plicht, want de echtelieden mogen elkaar niet dusdanig verwaarlozen dat er geen behoefte ontstaat naar iemand anders dan de wettige echtgenoot of echtgenote. Zina (overspel), moet ten allen tijde worden tegengehouden. De praktijk laat zien dat slechts weinig mannen die plicht naar hun vrouw toe voelen. Het is juist een vanzelfsprekenheid dat de vrouw alijd beschikbaar is. Dwang komt hierbij helaas voor. De Nederlandse blijf-van-mijn-lijf-huizen zitten vol met moslimvrouwen die onderworpen werden aan de autoritaire genoegens van hun echtgenoten.

Volgens de islamitische wet heeft de vrouw het recht om van haar man te scheiden, mocht hij niet aan zijn echtelijke plicht voldoen, dus als hij impotent is, weigert liefde met met haar te bedrijven of langdurig in de gevangenis zit. Slechts weinig vrouwen passen dit recht daadwerkelijk toe. In bepaalde islamitische landen wordt het vrouwen zelfs moeilijk gemaakt, zo niet onmogelijk gemaakt. De man, daarentegen, heeft niet alleen het recht om op juridische wijze van zijn vrouw te scheiden, maar ook door middel van verstoting. Dat gebeurt door in het bijzijn van getuigen driemaal 'ik verstoot je' te zeggen. In landen als Marokko wordt verstoting vaker toegepast dan juridische scheiding. Het is simpel en ambachtelijke molens kunnen vermeden worden. Polygamie is hier nauw mee verbonden. Aangezien het te duur is om met meerdere vrouwen getrouwd te zijn, verstoot een man zijn vrouw om een jongere te kunnen huwen. Ook in Nederland hebben vrouwen te lijden onder deze wetten. Wanneer ze voor de Marokkaanse wet getrouwd zijn, is het envoudig voor de man om van zijn vrouw te scheiden als ze in Marokko zijn. Hij heeft in ieder geval haar toestemming niet nodig.
(Intussen werd door de invoering van het nieuw Marokkaans Familiewetboek, de Moudawana, een grens gesteld aan de praktijk van verstoting en gedwongen huwelijk.)

Door de eeuwen heen is seksualiteit een term gewordn waar voorzichtig mee omgegaan wordt. Over dit onderwerp bestaat nauwelijks of geen communicatie, wat funest is voor het meisje dat op haar weg zaken tegenkomt waarover zij vragen heeft . Websites zoals Maroc.nl en forums Marokko.nl voor jongeren van de tweede en derde generatie worden overspoeld met vragen van jonge vrouwen over seksualiteit, islam en de positie van de vrouw. Vaak reageren reageren mannen daarop die zelf een zeer rigide houding hebben jegens vrouwen. Maar en dat is verbazend, er zijn ook veel vrouwen die zeer conservatief denken over seksualiteit, maagdelijkheid en de sluier. Discussie wordt veelal onmogelijk gemaakt, want volgens deze mensen is alles verboden, of zoals in het Arabisch gezegd wordt: haram. Door het taboe op seksualitiet is het vrijwel onmogelijk voor de dochter om met haar ouders over dit onderwerp te praten. Bovendien is het niet veilig om met Marokkaanse of Turkse vriendinnen te praten, aangezien er binnen de moslimgemeenschap een enorme roddelcultuur heerst. Depressies, anorexia en zelfmoordpogingen komen helaas regelmatig voor. Wat wel zou helpen zijn inloophuizen zoals 'het Spiegelbeeld' in Amsterdam, opgericht door de Marokkaanse Saïda Elhantali, die zelf het nodige heeft meegemaakt. Hier worden vrouwen met problemen opgevangen door vrouwen die zelf seksueel zijn misbruikt of gelijksoortige problemen hebben gehad. Meer subsidies voor dat soort initiatieven zijn lonender dan naaicursussen. Marokkaanse en Turkse vrouwen die door een huwelijk naar Nederland komen, komen vaak in een sociaal isolement terecht. Veelal bestaat hun wereld alleen maar uit hun echtgenoot en zijn familie. De mannen zijn autoritair en beletten hen zichzelf te ontwikkelen. Het huishouden, hun seksuele beschikbaarheid en het baren van kinderen worden door de echtgenoten als het hoogste goed gezien.

Verplichte inbugeringscursussen zijn noodzakelijk, maar wel met duidelijke financiële sancties zodat mannen gedwongen worden hun vrouwen ernaartoe te sturen. Afgezien van de Nederlandse taal moeten praktijkgerichte opleidingen aangeboden worden zoals computercursussen om de vrouwen klaar te stomen voor de arbeidsmarkt, opdat financiële onafhankelijkheid naderbij komt. Moskeeën hebben ook een verantwoordelijkheid in deze. Imans vertellen na het gebed vertellingen uit de hadith. De profeet, die veel mannen als voorbeeld nemen, trouwde met een véél oudere vrouw die een succesvolle zakenvrouw was. De mannen in Nederland moet gewezen worden op het feit dat hun vrouwen de kans en de vrijheid moeten krijgen om te gaan werken. En de vrouwen mogen hun zusters niet aanvallen, maar moeten ze juist steunen. Helaas, mensen met feministische denkbeelden worden regelmatig aangevallen en uitgescholden voor 'nestbevuiler'.

De moslimgemeenschap heeft door de eeuwen heen niet alleen vrouwelijke feministen gekend, maar ook mannelijke. Zo ook Kacem Amin, een mohammedaanse feminist die tot de conclusie is gekomen dat vrouwen beter in staat zijn om hun seksuele impulsen te beheersen dan mannen en dat seksuele segregatie een middel is om de mannen te beschermen en niet de vrouwen. Allereerst vraagt hij zich af wie in dergelijke samenlevingen nu eigenlijk bang is en waarvoor. Hij baseert zich op het gegeven dat vrouwen hun isolement nauwelijks op prijs stellen en zich er alleen onder dwang in schikken. Het gaat er eigenlijk om dat vrouwen beheerst moeten worden (door zich te sluieren), want anders komt er fitna, ofwel wanorde, de chaos.
De Marokkaanse islamdeskundige en sociologe, Fatima Mernissi, citeerde Kacem Amin in haar boek 'Achter de sluier, de islam en de strijd tussen de seksen': "Als mannen vrezen vrouwen te zien bezwijken voor hun mannelijke charmes, waarom hebben ze dan de sluier niet voor zichzelf ingesteld? Gaan mannen ervan uit dat ze minder goed in staat zijn het hoofd te bieden aan verleidingen dan vrouwen? Worden mannen minder goed in staat geacht dan vrouwen om zich te beheersen en weerstand te bieden aan seksuele impulsen? Het verbod voor vrouwen om zich zonder hoofddoek te vertonen geeft aan hoe bang mannen zijn om hun zelfbeheersing gte verliezen en zich te laten gaan in fitna, telkens wanneer ze een ongesluierde vrouw tegenkomen" Doorredenerend moet de conclusie wel luiden dat vrouwen geacht worden beter weerstand te kunnen bieden dan mannen. Laat vrouwen dan eindelijk krijgen waar ze recht op hebben.