Een Nederlandse journalist getuigt: Vlaanderen en Nederland gaan niet samen.

[Het Oosten]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Ondertussen is al duidelijk dat "de" Oranjes de het vuur niet aan de lont hebben gestoken. Hardnekkig blijft u ontkennen dat de Nederlanden door de komst van Alva een heel reeks onheil over zich hadden gekregen en dat door het weggommen van de beslissingsmacht van de toplaag de Nederlanden eigenlijk een bezet land waren.

U neemt trouwens weer verkeerlijk aan dat het hele noorden van de Nederlanden protestants was. Zoals al gezegd: bij de komst van Alva was hoogstens 5% van het graafschap Holland gewonnen tot de nieuwe leer. 5%.

Nu zijn we er. Het is omdat de oude bestuursadel aan de kant werd geschoven door Filips en hij die verving door een nieuwe die betrouwbaarder was voor hem of daarmee bezig was, dat de zaken zijn beginnen te schuiven. En in feite had Filips gelijk, want Willem van Oranje was ook niet te vertrouwen. Dat bleek later wel al te zeer. Willem, alias de 'Beloftebreker'...

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Het Oosten

Nu zijn we er. Het is omdat de oude bestuursadel aan de kant werd geschoven door Filips en hij die verving door een nieuwe die betrouwbaarder was voor hem, dat de zaken zijn beginnen te schuiven. En in feite had Filips gelijk, want Willem van Oranje was ook niet te vertrouwen. Dat bleek later wel al te zeer.

Hoezo, "nu zijn we er"?

Enkele dagen gelegen schreef ik al:

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Ongetwijfeld dat laatste, maar toch niet dat eerste. Iedereen weet wel dat er geen belgicistischer geschiedschrijver bestaat dan Pirenne.

Welnu, in het hoofdstuk over het Spaans regime schetst Pirenne in zijn "Histoire de la Belgique" een vernietigend beeld van Filips. Hij beschrijft hoe Filips van bij het begin met misprijzen neerkeek op de Staten en hun grote mate van zelfstandigheid, en hoe hij het plan koesterde om de instellingen te "verspaansen" ("... l'hispaniser le gouvernement du pays"...). Op dat vlak breekt hij overduidelijk met zijn vaders politiek die, ondanks de eerder harde religieuze politiek, wel voeling had met de staatkundige traditie van de Nederlanden. Verder beschrijft hij dat de elite aanvankelijk toch wel alles deed om trouw te blijven aan hun vorst. Op een gelijkwaardige wijze zet Pirenne een bijzonder negatief beeld neer van Alva: een man die in een van zijn brieven naar het thuisfront schrijft dat het beter is dat de Nederlanden herleid worden tot "un royaume ruiné". Het was hem van bij het begin te doen om de Nederlanden op de knieën te brengen en de absolute macht van de Spaanse vorst door te drukken. Of anders gezegd: het zat van bij het begin al fout.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Het Oosten

En in feite had Filips gelijk, want Willem van Oranje was ook niet te vertrouwen. Dat bleek later wel al te zeer. Willem, alias de 'Beloftebreker'...

Weer bij herhaling dezelfde fout alsof Willem "de" opstand is en er schijnbaar niemand anders van al die edellieden, poorters, andere machtshebbers een rol speelt.

[Het Oosten]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Hoezo, "nu zijn we er"?

Enkele dagen gelegen schreef ik al:

Ik heb nooit ontkend dat u dit schreef. En dus de algemene malaise en de oorzaken van de 80 jarige oorlog zijn veelvuldig. En alles simpel afdoen zoals heel wat Nederlanders doen of werden voorgeschoteld, dat het de schuld was van de 'boeman' Alva, is zeer kort door de bocht. Zeker als we weten dat de Legenda Negra over Alva voor een goed stuk een propaganda taktiek was van de aanhangers van Willem de Zwijger . Maar.. het zijn wel de Oranjes geweest die het militaire vuur aan de lont hebben aangestoken. Dat lijkt me zo klaar als een glas bronwater uit het bos.

[Het Oosten]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Weer bij herhaling dezelfde fout alsof Willem "de" opstand is en er schijnbaar niemand anders van al die edellieden, poorters, andere machtshebbers een rol speelt.

Ik had het ook wel eens nog niet eens zo lang geleden over Willem 'en zijn kliek'. Vergeten? Wie die 'kliek' is, moogt u zelf invullen.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Het Oosten

Ik heb nooit ontkend dat u dit schreef. En dus de algemene malaise en de oorzaken van de 80 jarige oorlog zijn veelvuldig. En alles simpel afdoen zoals heel wat Nederlanders doen of werden voorgeschoteld, dat het de schuld was van de 'boeman' Alva, is zeer kort door de bocht. Zeker als we weten dat de Legenda Negra over Alva voor een goed stuk een propaganda taktiek was van de aanhangers van Willem de Zwijger . Maar.. het zijn wel de Oranjes geweest die het militaire vuur aan de lont hebben aangestoken. Dat lijkt me zo klaar als een glas bronwater.

Hop, daar zijn we weer. De Nederlanders zouden iets voorgeschoteld krijgen... En Alva, dat was natuurlijk de braafste koorjongen uit de koninklijke cantorij van Filips II.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Het Oosten

Ik had het ook wel eens nog niet eens zo lang geleden over Willem 'en zijn kliek'. Vergeten? Wie die 'kliek' is, moogt u zelf invullen.

De opstand had nooit zo'n omvang gekend als het alleen maar "Willem en zijn kliek" was geweest. Dan had Alva met gemak de hele boel plat gestampt. De opstand in de Nederlanden heeft de Spaans kroon echter enorm veel geld en energie gekost.

[Het Oosten]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Hop, daar zijn we weer. De Nederlanders zouden iets voorgeschoteld krijgen... En Alva, dat was natuurlijk de braafste koorjongen uit de koninklijke cantorij van Filips II.

Ik beweer gewoon dat de propaganda van Willem de Zwijger en de legenda negra nog eeuwen heeft doorgewerkt in Nederland. Tot in de salonfähige schoolboekjes toe. En misschien tot nu toe zelfs. Het is pas in relatief kort geleden dat men zich is gaan bezinnen of Willem van Oranje wel die man was zoals men hem voorgeschoteld kreeg. En dat bleek helaas niet zo te zijn.

[Het Oosten]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

De opstand had nooit zo'n omvang gekend als het alleen maar "Willem en zijn kliek" was geweest. Dan had Alva met gemak de hele boel plat gestampt. De opstand in de Nederlanden heeft de Spaans kroon echter enorm veel geld en energie gekost.

De vraag is nu juist of die opstand wel zo'n grote omvang heeft gehad. Dat wil men ons altijd wijsmaken. De doorsnee mens in de tijd van Willem van Oranje was tegen de oorlog. Want die wist -zeker in die tijd- dat er dan barbaarse tijden aanbraken, gepaard met honger, diepe ellende en onnoemelijk lijden. Ik denk dat de oorlog in mekaar werd geflanst (zoals vele oorlogen) door enkelingen en dat de drijfveer deze was die ze vaak is: persoonlijke macht verwerven over de andere.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Het Oosten

Ik beweer gewoon dat de propaganda van Willem de Zwijger en de legenda negra nog eeuwen heeft doorgewerkt in Nederland. Tot in de salonfähige schoolboekjes toe. En misschien tot nu toe zelfs. Het is pas in relatief kort geleden dat men zich is gaan bezinnen of Willem van Oranje wel die man was zoals men hem voorgeschoteld kreeg. En dat bleek helaas niet zo te zijn.

U loopt met een beeld rond dat helemaal niet meer bestaat in Nederland. Tijd dat u, net als ik, een abonnement neemt op het tijdschrift Historisch Nieuwsblad en ook regelmatig eens leest wat er allemaal verschijnt op historiek.net .

[Het Oosten]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

U loopt met een beeld rond dat helemaal niet meer bestaat in Nederland. Tijd dat u, net als ik, een abonnement neemt op het tijdschrift Historisch Nieuwsblad en ook regelmatig eens leest wat er allemaal verschijnt op historiek.net .

U maakt zich illusies.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Het Oosten

De vraag is nu juist of die opstand wel zo'n grote omvang heeft gehad. Dat wil men ons altijd wijsmaken. De doorsnee mens in de tijd van Willem van Oranje was tegen de oorlog. Want die wist -zeker in die tijd- dat er dan barbaarse tijden aanbraken, gepaard met honger en diepe ellende en onnoemelijk lijden. Ik denk dat de oorlog in mekaar werd geflanst (zoals vele oorlogen) door enkelingen en dat de drijfveer deze was die ze vaak is: persoonlijke macht verwerven over de andere.

En die enkeling was toevallig... Filips II?!

O neen, verkeerd, de slechterik kan alleen maar Willem zijn!

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Het Oosten

U maakt zich illusies.

U kent natuurlijk iedere Nederlander, komt heel veel in Nederland en stelt aan iedereen dezelfde vraag: "Wat weet u over Willem van Oranje?"

[Het Oosten]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

U kent natuurlijk iedere Nederlander, komt heel veel in Nederland en stelt aan iedereen dezelfde vraag: "Wat weet u over Willem van Oranje?"

"Wie een willekeurig schoolboek openslaat waarin wordt gerept over de Tachtigjarige Oorlog, zal immers weinig slechts lezen over de Nederlanders die zich tijdens de Tachtigjarige Oorlog afzetten tegen de Spaanse koning Filips II. En dat terwijl er echt wel dingen zijn voorgevallen die niet fraai zijn. In het radioprogramma Met het Oog op Morgen vertelt Marjolein ’t Hart, onderzoeksleider bij het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis, hierover. “Dijken werden gemakkelijk doorgestoken, waardoor boeren 6 jaar lang geen oogst konden binnenhalen. Dat leverde een enorme verschuiving van rijkdom en kansen tussen stad en platteland op”, geeft zij als voorbeeld. Het dijken doorsteken gebeurt op verschillende plekken in Nederland, waardoor steden als Alkmaar en Leiden worden heroverd op de Spanjaarden. Op zich een heel handige militaire techniek, maar het zorgt er dus ook voor dat heel veel mensen in de armoede belanden.

Marjolein ’t Hart vertelt ook over de situatie rondom Den Bosch, waar zware strijd om wordt geleverd tussen de Spaanse bezetter en de opstandelingen. Om de Spanjaarden op de knieën te krijgen, moet het Hollandse leger verder kijken dan de stad alleen. Met name in de regio ten zuiden van Den Bosch, dat de Meierij wordt genoemd, houdt het Hollandse leger flink huis. Zij steken huizen en gewassen in brand, nemen vee in beslag en vernielen de werkbouwtuigen. Daardoor wordt het leven hier eigenlijk onmogelijk gemaakt. Uiteindelijk zal tussen 1572 en 1609 zo’n 70 procent van de bevolking overlijden, mede door de toepassing van deze militaire techniek. “Dat zijn cijfers die nergens anders in de Nederlandse geschiedenis te vinden zijn. Dat moet in de schoolboeken staan”, aldus ‘T Hart in Met het oog op morgen.

Anders kijken
Volgens de Limburgse historicus Mosmuller moet er niet alleen meer aandacht komen voor de wandaden van het Hollandse leger, maar moet er ook op een andere manier gekeken worden naar de sleutelfiguren uit deze periode. Zo krijgt Willem van Oranje, de man die de opstand leidt, volgens hem nu nog veel te veel lof. Hij is immers de man die de grote lijnen uitzet tijdens de oorlog."




Nu hoort men het eens van iemand anders, en wel van Nederlanders. Pech voor Van de Berghe.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Het Oosten

Anders kijken
Volgens de Limburgse historicus Mosmuller moet er niet alleen meer aandacht komen voor de wandaden van het Hollandse leger, maar moet er ook op een andere manier gekeken worden naar de sleutelfiguren uit deze periode. Zo krijgt Willem van Oranje, de man die de opstand leidt, volgens hem nu nog veel te veel lof. Hij is immers de man die de grote lijnen uitzet tijdens de oorlog."

Als Mosmuller een historicus is, dan moet hij toch weten dat er niet zoiets bestond als "het Hollands leger". Er werd niet gevochten in naam van Holland.

De eenzijdigheid van het bovenstaand verhaaltje doet me onmiddellijk denken aan wat er in een artikel op historiek.net staat te lezen. Hoe in het boek van die twee zogezegde historici wordt beweerd dat koning Filips het goed had met de mensen omdat hij, in tegenstelling tot de Staatse troepen, niet wou overgaan tot het doorsteken van de dijken. Dus waren natuurlijk de Staatsen de slechteriken en de allergrootste slechterik natuurlijk... Willem. Alleen "vergaten" onze twee heren dat Filips inondatie afwees, omdat hij het bevel had gegeven om in het Brabantse te plunderen en te brandstichten. Heel bijzonder in de oogsttijd.

[Het Oosten]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Als Mosmuller een historicus is, dan moet hij toch weten dat er niet zoiets bestond als "het Hollands leger". Er werd niet gevochten in naam van Holland.

De eenzijdigheid van het bovenstaand verhaaltje doet me onmiddellijk denken aan wat er in een artikel op historiek.net staat te lezen. Hoe in het boek van die twee zogezegde historici wordt beweerd dat koning Filips het goed had met de mensen omdat hij, in tegenstelling tot de Staatse troepen, niet wou overgaan tot het doorsteken van de dijken. Dus waren natuurlijk de Staatsen de slechteriken en de allergrootste slechterik natuurlijk... Willem. Alleen "vergaten" onze twee heren dat Filips inondatie afwees, omdat hij het bevel had gegeven om in het Brabantse te plunderen en te brandstichten. Heel bijzonder in de oogsttijd.

Niet flauw doen en vitten over woorden. We weten allemaal wat men hier in deze context met 'Holland' bedoelt.

We kunnen dus besluiten dat er nog Nederlanders zijn (en meer bepaald historici), die vinden dat de Nederlandse schoolboeken een beetje een te rooskleurig beeld geven van de 80-jarige oorlog en van de persoon van Willem van Oranje. En dit al ééuwenlang.

[Hollander]

Oorspronkelijk geplaatst door Het Oosten

Niet flauw doen en vitten over woorden. We weten allemaal wat men hier in deze context met 'Holland' bedoelt.

Wat dan?

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Het Oosten

We kunnen dus besluiten dat er nog Nederlanders zijn (en meer bepaald historici), die vinden dat de Nederlandse schoolboeken een beetje een te rooskleurig beeld geven van de 80-jarige oorlog en van de persoon van Willem van Oranje. En dit al ééuwenlang.

Eeuwenlang... De geschiedenis van het Nederlandse schoolboek is heel goed in kaart gebracht en daaruit leren we dat de eerste leerboekjes "vaderlandse geschiedenis" verschijnen pas midden 19e eeuw. We zijn dus ver van dat "eeuwenlang".

Daarnaast is het een feit dat alle schoolboeken geschiedenis reducties zijn van de geschiedschrijving. Overal.

[Het Oosten]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Eeuwenlang... De geschiedenis van het Nederlandse schoolboek is heel goed in kaart gebracht en daaruit leren we dat de eerste leerboekjes "vaderlandse geschiedenis" verschijnen pas midden 19e eeuw. We zijn dus ver van dat "eeuwenlang".

Daarnaast is het een feit dat alle schoolboeken geschiedenis reducties zijn van de geschiedschrijving. Overal.

U oreert dit nu zo maar snel, maar het geschiedensonderwijs in de het Noorden is inderdaad al eeuwen oud. Zelfs meer dan twee eeuwen. Van 1815 tot 2020.

“Vanaf de officiële unificatie van 1815 nam de belangstelling voor vaderlandse geschiedenis in het lager onderwijs verder toe, doordat de bestaande schoolregelgeving direct uitgebreid werd onder Willem I. Voor de noordelijke Nederlanden werd in dat jaar een ‘Algemeene boekenlijst, ten dienste der lagere scholen in de noordelijke provincien van het Koningrijk der Nederlanden’ uitgegeven. De boekenlijst was bedoeld als een aanbeveling voor leerlingen, of voor docenten die zichzelf wensten bij te scholen. De lijst toont in ieder geval een aanzienlijk groter aantal verplichte historische titels als we het naast vergelijkbare boekenlijsten van eerdere data leggen. Vanaf dit moment werd de geschiedenisles, en het gebruik van geschiedenishandboeken een vanuit overheidswege verplicht onderdeel van het lager onderwijs in de Noordelijke provincies.”

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Het Oosten

U oreert dit nu zo maar snel, maar het geschiedensonderwijs in de het Noorden is inderdaad al eeuwen oud. Zelfs meer dan twee eeuwen. Van 1815 tot 2020.

Ja, ik hoop toch dat u begrepen heb wat er verstaan moet worden onder "... verschijnen pas 19e eeuw". Of dacht u misschien dat de 19e eeuw in 1901 start?