Registreren kan je hier. Problemen met registreren of reageren op de berichten? Een verloren wachtwoord? Gelieve een mail te zenden naar [email protected] met vermelding van je gebruikersnaam. |
|
Registreer | FAQ | Forumreglement | Ledenlijst |
Economie Hier kan je discussiëren over economie en staatsschuld |
|
Discussietools |
5 maart 2012, 09:41 | #1 |
Banneling
Geregistreerd: 16 november 2007
Berichten: 8.492
|
onzichtbare economie
“Voor het juiste economische inzicht in de 21ste eeuw is het verhelderend om zich een economie voor te stellen die uit twee sectoren bestaat. Sector A omvat het onbetaalde werk dat mensen voor zichzelf, hun gezin of hun eigen gemeenschap verrichten, terwijl sector B het geheel van goederen en diensten omvat dat bestemd is voor verkoop of ruil via één of andere markt. De productie van goederen en diensten ten behoeve van de markt is zo dominant geworden, dat de economen van het Industriële Tijdperk het hele bestaan van sector A vrijwel vergeten zijn. Het woord “economie” werd op een manier gedefinieerd die alle vormen van productieve arbeid die niet voor de markt zijn bestemd, uitsluit.
De prosument (uit sector A) is daarmee onzichtbaar geworden en geen onderdeel van de economische definities en statistieken. Dat betekent bijvoorbeeld, dat al het onbetaalde werk thuis, het zelf schoonhouden van het huis, kinderen opvoeden en het vrijwilligerswerk in al zijn vormen wordt afgedaan als “niet economisch” terwijl sector B, de zichtbare economie, niet zou kunnen bestaan zonder de goederen en diensten die in sector A, de onzichtbare economie, worden geconsumeerd. Politici en deskundigen staren zich (in het kader van de huidige crisis bezweringen) blind op statistieken die uitsluitend zijn gebaseerd op sector B–transacties. Ze maken zich zorgen over teruglopende “groei” en “productiviteit”. Zolang we echter blijven denken, doen en handelen in achterhaalde categorieën uit het Industriële Tijdperk en sector A blijven beschouwen als verwaarloosbaar en buiten de economie staande, zullen we onze economische problemen nooit onder de knie krijgen. De “Wet van de relatieve inefficiëntie” is in deze relevant … hoe meer we de productie van goederen automatiseren en de stukprijs verlagen, hoe duurder handwerk wordt en hoe hoger de kosten van niet geautomatiseerde werkzaamheden. Zelfs zonder inflatie zorgt deze wet ervoor dat voor steeds meer mensen het meer “winstgevend” wordt om te produceren voor eigen behoefte, waardoor steeds meer activiteiten van sector B naar sector A worden overgeheveld (van marktsector naar prosumptie). De huidig opmerkelijke stijging van de proconsumptie in welvarende landen stelt de meeste veronderstellingen en doelstellingen uit het Industriële Tijdperk ter discussie. In ieder geval moet de proconsumptie in de 21ste eeuw worden gezien als iets positiefs, in plaats van als betreurenswaardig overblijfsel van het verleden. Misschien is wat de meeste mensen nodig hebben, wel gedeeltelijke werkgelegenheid, gepaard gaande aan een nieuw beleid met visie, erop gericht hun “prosumptie” productiever te maken. De armen van onze wereld vragen niet in de eerste plaats een baan, maar om voedsel en een dak boven hun hoofd. Een baan is daar hoogstens een middel toe. Vaak echter kunnen deze mensen hun eigen voedsel verbouwen en hun eigen huis bouwen, of daar op zijn minst een bijdrage toe leveren. M.a.w. alles wat ertoe bijdraagt dat het individu op een effectievere wijze prosumeert, is net zo belangrijk als productie, op de conventionele manier uitgedrukt in BNP. Om de “productiviteit” van de prosument op te voeren, dienen regeringen de wetenschappelijke en technologische researchinspanning te richten op prosumptie.” (bron) |
5 maart 2012, 15:43 | #2 | |
Secretaris-Generaal VN
Geregistreerd: 24 februari 2009
Locatie: Grenoble, Frankrijk
Berichten: 111.429
|
Citaat:
Economie beperkt zich inderdaad tot de studie van de economische interacties TUSSEN economische agenten. Hiervoor zijn de "interactie interfaces": vraag en aanbod. Die interfaces worden precies bepaald door de verlangens van de economische agent: zeg maar, zijn waardenschaal, geconfronteerd aan een zekere schaarste (ttz, het niet zelf kunnen bevredigen van al zijn verlangens en de onmogelijkheid om akkoorden te vinden met anderen die al zijn desiderata bevredigen). De zogenaamde "proconsumptie" is natuurlijk volledig intern aan een economische agent. Het zal mede natuurlijk zijn externe vraag en aanbod bepalen. Het wordt natuurlijk grotendeels gestuurd door de interne waardentoekenning van de economische agent, die volledig subjectief is. Maw, in de eerste plaats heeft een economisch agent "verlangens", volgens zijn strikt eigen en subjectief gegeven. Tot op zekere hoogte gaat dat zijn "interne handelingen" bepalen en dus zijn "proconsumptie". Wat er verder tekort schiet aan die proconsumptie, zal de vraagcurve bepalen. Omdat er normaal gezien niks kan bekomen worden van andere economische agenten (in een liberale economie wel te verstaan, met dwingelandij kan je dat wel bekomen) zonder iets in de plaats te geven, bepaalt dat ook een aanbodscurve (meestal in een andere markt). Met andere woorden, het is nogal normaal dat economie zich niet moeit met de "proconsumptie" ; het is intern aan een economisch agent, terwijl economie zich met de interacties tussen economische agenten bezig houdt. Maar die proconsumptie heeft natuurlijk wel een duidelijke invloed op de economie aangezien die mede de interactie interfaces bepaalt (vraag en aanbod). |
|
5 maart 2012, 17:40 | #3 | |
Banneling
Geregistreerd: 16 november 2007
Berichten: 8.492
|
Citaat:
|
|
6 maart 2012, 07:32 | #4 |
Europees Commissaris
Geregistreerd: 3 april 2010
Locatie: planeet aarde
Berichten: 7.276
|
Een frisse invalshoek om vastgeroeste ideeën los te werken. Daar houd ik van. Ik neem aan dat prosumptie betekent zelf de producten die je consumeert produceren?
Cijfers heb ik er niet over, maar het kan vanuit individueel standpunt bekeken zeker opportuun zijn om 'buiten de economie' te produceren en consumeren. 'Buiten de economie' tussen aanhalingstekens, omdat het natuurlijk wél een deel van de economie is, ook al valt daar weinig van te merken in veel economische analyses. In de middeleeuwen was er natuurlijk enkel deze 'economie buiten de economie' voor de meeste mensen. Maar deze prosumptie is inefficiënt. Waarom wordt er dan toch vaak voor prosumptie gekozen? Dat is (1) doordat als werknemer een deel van de meerwaarde wegvloeit naar de aandeelhouders en (2) doordat de productie binnen 'de markt' belast wordt. Prosumptie is meestal 'goed voor zichzelf' en 'slecht voor de samenleving als geheel'. De prosument zelf heeft meer, de samenleving in zijn geheel heeft minder producten. Door te roepen dat de prosument egoïstisch is, lossen er uiteraard geen problemen op. Het is de economische structuur op zich die fout in elkaar zit en er niet op gericht is dat een individu de meeste welvaart bekomt door de meeste welvaart te veroorzaken. Voor een deel lost de prosument zelf de tegenstelling tussen lage efficiëntie bij prosumptie en minder overhouden bij handel op, bijvoorbeeld door een 'ruil naast de officiëel erkende ruil'. Zeg maar de zwarte markt. Doch de zwarte markt heeft grote beperkingen. Daarom wordt er vaak gekozen voor compleet legale alternatieven, die niet met euro's of andere erkende munteenheden werken, maar wel met waardemiddelen specifiek voor deze private markt. Dat wordt nul belast en er ontstaat toch ruil en specialisatie, met het oplossen van een deel van het inefficiëntieprobleem als gevolg. Jammer genoeg is een bijkomstigheid van de zaak dat de sociale zekerheid op die manier ondermijnd wordt, of zeg maar de overheid in het algemeen. En toch is het lang niet het optimum. En eens het wel het optimum wordt en iedereen naar zo'n 'andere markt' overgestapt is, dan zal die andere markt ook belast worden, kan met vrij grote zekerheid voorspeld worden. Prosumptie is een symptoom van een probleem: een lang niet ideale markt van ruil en specialisatie. Wat is een oplossing? Belasting op arbeid en consumptie zoveel mogelijk tot een minimum herleiden, en belasting op vermogenswinst verhogen. |
6 maart 2012, 08:40 | #5 | |
Banneling
Geregistreerd: 16 november 2007
Berichten: 8.492
|
Citaat:
|
|
6 maart 2012, 11:37 | #6 | ||||||
Secretaris-Generaal VN
Geregistreerd: 24 februari 2009
Locatie: Grenoble, Frankrijk
Berichten: 111.429
|
Citaat:
Proconsumptie is eens in de bergen gaan te wandelen en van het landschap te genieten. Ik "produceer" die entertainment en consumeer die ook zelf. Proconsumptie is ook de appelen aan mijn appelboom te plukken en op te eten. Proconsumptie is... Maar soms heb ik "basisproducten" nodig voor mijn proconsumptie, die ik liever van iemand anders bekom. Als ik thuis een feestje wil organiseren, dan heb ik daar dingen voor nodig die ik liever van anderen bekom, zoals wat drank, een muziekinstallatie.... gemengd met mijn eigen appelen. Misschien zal ik zelf wel de liedjes zingen. Ik ga dus de "basisgoederen" via ruil van anderen bekomen, om via proconsumptie daar een eigen "eindproduct" (feestje) van te maken en ook te consumeren. Maar waar economie zich echt mee bezig houdt, is niet die "loop diagramma's", maar wel de RUIL tussen economische entiteiten. Uiteindelijk zal het gros van alle "economische consumptie" ook grotendeels gemengd worden met "proconsumptie" als finale "plezierproductie", de reden van mijn handelingen. Die proconsumptie bepaalt dus in grote mate mijn "verlangens naar goederen en diensten van anderen". De informatie erover die economisch relevant is, zit dus al verwoven in mijn vraag en aanbodscurves op verschillende markten. Maw, economie, als wetenschap, "krijgt" als "interface" die vraag en aanbodscurves. Wat daarachter zit, is niet meer relevant voor de economie zelf. Dat is een beetje zoals het niet relevant is voor jou, om hier op dit forum kunnen te posten, op welk type machine de server draait die dit forum laat werken. Op dezelfde manier is het voor de economische interacties niet relevant welke precies jouw proconsumptie is, vanaf het ogenblik dat jouw vraag en aanbodscurves "gekend" zijn. Citaat:
Citaat:
Citaat:
In welke mate zou ik het plezier van een bergwandeling kunnen bekomen zonder zelf te wandelen ? Ja, ik zou het beter kunnen maken, door bijvoorbeeld ook een gids te betalen of zo, een GPS te kopen, een kaart te kopen... maar uiteindelijk moet ik zelf wandelen. Citaat:
Geen "personificatie" van het concept "samenleving" aub. Een samenleving is een juxtapositie van individuen. Citaat:
|
||||||
6 maart 2012, 18:51 | #7 | |
Europees Commissaris
Geregistreerd: 3 april 2010
Locatie: planeet aarde
Berichten: 7.276
|
Citaat:
Mijn punt is dat het nadelig voor de samenleving is, en de individuen daarin, om 'persoonlijke welvaart' na te streven in plaats van totale welvaart. Als iedereen nalaat dubbel zo efficiënt te werken, omdat er bij de minder efficiënte methode minder wegvloeit naar anderen, dan wordt iedereen daar slechter van. Het probleem is dat het nadelig is voor jezelf om voor efficiëntie te kiezen boven tijdelijk persoonlijk belang zolang niet iedereen hetzelfde doet. En iedereen aanzetten tot het maken van een betere keuze, dat kan enkel via interventie (of stopzetten van interventie) met invloed op iedereen, bijvoorbeeld door lasten op arbeid en consumptie te verschuiven naar vermogenswinst. Dat is niet alleen zo met een liberale aanpak. Dat woordje liberaal is dan ook irrelevant. Er had evengoed sociaal kunnen staan. Laatst gewijzigd door Robinus V : 6 maart 2012 om 18:51. |
|
7 maart 2012, 05:24 | #8 | ||
Secretaris-Generaal VN
Geregistreerd: 24 februari 2009
Locatie: Grenoble, Frankrijk
Berichten: 111.429
|
Citaat:
Als ik een liedje zing onder de douche voor mijzelf, kan mijn buur daarvan "meegenieten". Dat is voor hem een voordeel of een nadeel, naargelang. Daarentegen, ik ben het er niet mee eens dat arbeidsspecialisatie (keuze tussen proconsumptie en handel) zou tegengewerkt worden, of niet spontaan zou ontstaan zonder globale akkoorden. Het individu zal altijd optimaal uitmaken of hij beter iets zelf doet/maakt of datzelfde op een markt koopt, en of hij iets voor zichzelf maakt/doet, of dat aanbiedt op een markt, he. De enige reden waarom we soms tot "inefficiente proconsumptie" geneigd worden, is dat proconsumptie (en dan nog!) een van de weinige manieren zijn om genot te genereren waar de staat niet het leeuwedeel komt van stelen. De staat steelt namelijk vaak de helft of nog meer op elke ruil. Citaat:
Arbeidsspecialisatie is ook grotendeels gebaseerd op investeren. Het is de kapitaalsinvestering die arbeidsspecialisatie productief maakt (een beetje vakkennis ook, maar zonder kapitaal is die vakkennis niet heel erg rendabel). Als ik op mijn eigen een auto zou willen bouwen, dan ben ik daar 50 jaar mee bezig, van het uittekenen van de plannen tot het maken van alle onderdelen, tot het ineenschroeven van het geheel. Zelfs al ben ik een klein genie dat alles weet van auto's en van zijn onderdelen. Het is omdat er veel kapitaal is geinvesteerd in staalfabrieken, autofabrieken.... dat een auto efficient kan gebouwd worden. Dat kapitaal is er gekomen omdat mensen het interessant vonden van daarin te investeren omdat ze er winst op verwachtten. Ga nu die winst teveel afpakken, en ze doen dat niet meer. Geen fabrieken meer, want geen (of weinig) winst. En je krijgt het omgekeerde effect, namelijk weeral een neiging naar proconsumptie. Je beseft wel het probleem: elke last op de "economie" (ttz, de activiteit die TUSSEN economische agenten gebeurt) zal die economie afremmen, en mensen dus op zichzelf laten terugplooien (proconsumptie). Ik zie het gevaar al komen: we gaan proconsumptie belasten ! Ik ga een taks moeten betalen op de geschatte economische waarde van het liedje dat ik onder de douche zing ! |
||
7 maart 2012, 08:10 | #9 | ||
Europees Commissaris
Geregistreerd: 3 april 2010
Locatie: planeet aarde
Berichten: 7.276
|
Citaat:
Citaat:
Belangrijk voor het bepalen van de optimale situatie -gegeven bepaalde idealen- of simpelweg een méér optimale situatie is weten dat er een verschil is tussen de impact van verschillende soorten belastingen. 100% belasting op vermogenswinst, dat is uiteraard een slecht idee, doch er zijn dan wel andere stimulansen om te investeren. Met 100% belasting op vermogenswinst, zou iedereen een arbeider zijn. En waarom niet investeren dan om efficiënter te kunnen arbeiden, om met een groep mensen samen grotere winsten te bekomen? Het probleem in de productie lost zich op, iedereen wordt arbeider en aandeelhouder tegelijkertijd, maar belastinginkomsten zullen er dan niet zijn. Het lijkt me wel aannemelijk dat met 50-60% belasting op arbeid en gemiddeld 30% op investeren (vennootschapsbelasting + lasten op dividenden) er een verhoudingsgewijze te grote ontmoediging van arbeid is en een te grote aanmoediging van investeren, en dat er dus een verschuiving nodig is voor een meer optimale situatie (vermoedelijk zowel vanuit sociaal als liberaal oogpunt). Bovendien vergroot een vermindering van lasten op arbeid de vermogenswinst ook bij ondernemingen met arbeiders, wat de ontmoediging al kleiner maakt, plus er komt een nieuw marktevenwicht, waarbij de ontmoediging van investering ook kleiner zal zijn. Graag zou ik concrete grafieken hebben, maar in de huidige situatie zal een vermindering van wat vandaag de dag 20 miljard lasten op arbeid zijn, maar bijvoorbeeld 10 miljard extra lasten op vermogenswinst vereisen ter compensatie, door de grotere economische activiteit, waardoor de geïnde belasting uit loonlasten op lange termijn terug vergroot ondanks de lagere belastingvoet, en door de lagere werkloosheid. Tenzij er zelfs maar minieme aanwijzingen zijn dat dat niet klopt, zal ik daar dan ook voor pleiten. Het is niet toevallig dat er meer op onze hoge lasten op arbeid gehamerd wordt dan op onze hoge lasten op vermogenswinst. |
||
7 maart 2012, 08:30 | #10 | |||
Secretaris-Generaal VN
Geregistreerd: 24 februari 2009
Locatie: Grenoble, Frankrijk
Berichten: 111.429
|
Citaat:
Maw, een politicus gaat meestal naar een veel hogere staatstussenkomst streven dan goed is voor de maatschappij, omdat het zijn "fond de commerce" is. Naargelang de kleur van de politicus gaat hij zijn eigen clan daarmee dan van snoepjes voorzien. Voor een "liberaal" (een corporatist dus) gaat dat de creme van de grote bedrijven zijn, banken en dergelijke, voor een "socialist" gaan dat de zuilen zijn die profiteren van assistanaat. Vroeger waren dat de arbeiders, maar nu zijn dat eerder de immigranten en de hangmatters die als vee daarvoor dienen. Maar in geen enkel geval gaat een politicus iets "economisch zinvol" doen, tenzij toevallig, als neveneffect. En een politicus die zich eraan zou wagen om dat wel te doen, zal, zoals Tobback het zo juist zegde, niet meer verkozen worden. Citaat:
Maar maak U geen illusies, geen enkele politicus is geinteresseerd daarin. Dat is niet zijn fond de commerce. Zijn fond de commerce is zijn electoraal resultaat, en de bevrediging voor zijn clan (en dus zichzelf). Citaat:
Zonder kapitaal zouden er ook geen arbeiders zijn. Iedereen zou "zelfstandige" zijn, en zijn enige kapitaal zou zijn zelf-investering zijn die hopelijk niet belast zou worden. Maar niemand zou nog 1 rotte duit "sparen" als daar geen enkele interest op zou te rapen vallen, en geen enkele lening zou uitgeschreven kunnen worden. Laatst gewijzigd door patrickve : 7 maart 2012 om 08:32. |
|||
7 maart 2012, 08:35 | #11 | |
Secretaris-Generaal VN
Geregistreerd: 24 februari 2009
Locatie: Grenoble, Frankrijk
Berichten: 111.429
|
Citaat:
De vraag is natuurlijk altijd: de keuze tussen investeren (toekomstgericht) en consumeren (ogenblikkelijk). Jij bent dus van oordeel dat we al teveel in de toekomst investeren en beter aan kapitaalsconsumptie zouden doen. Misschien wel. Apres nous, le deluge he Maar wat wel juist is, is dat deze cijfers in absolute waarde veel te groot zijn. |
|
7 maart 2012, 08:37 | #12 |
Banneling
Geregistreerd: 21 april 2008
Berichten: 12.832
|
Vrijwilligerswerk omzetten naar betaalde arbeid is dat waar het hier om draait (?)want de discussie is hier weer zo theoretisch dat ik er geen zak van snap.
|
7 maart 2012, 08:40 | #13 |
Secretaris-Generaal VN
Geregistreerd: 24 februari 2009
Locatie: Grenoble, Frankrijk
Berichten: 111.429
|
Nee (of anders snap ik het niet). Dingen zelf doen voor uw eigen, of ze door iemand anders laten doen. Zelf aan uw huis bricoleren, of een vakman laten komen, zelf onder de douche staan zingen, of een zanger betalen, uw eigen brood bakken, of brood kopen bij de bakker.
|
7 maart 2012, 08:59 | #14 | ||
Europees Commissaris
Geregistreerd: 3 april 2010
Locatie: planeet aarde
Berichten: 7.276
|
Citaat:
Citaat:
|
||
7 maart 2012, 09:17 | #15 | ||
Secretaris-Generaal VN
Geregistreerd: 24 februari 2009
Locatie: Grenoble, Frankrijk
Berichten: 111.429
|
Citaat:
Citaat:
|
||
7 maart 2012, 09:55 | #16 | ||
Europees Commissaris
Geregistreerd: 3 april 2010
Locatie: planeet aarde
Berichten: 7.276
|
Citaat:
Citaat:
Dat is misschien niet optimaal, maar het is ook maar een hypothetische situatie. Ik pleit voor meer lasten op vermogenswinst (en minder op arbeid en consumptie), niet voor 100% belasting erop. |
||
7 maart 2012, 10:06 | #17 | |||
Secretaris-Generaal VN
Geregistreerd: 24 februari 2009
Locatie: Grenoble, Frankrijk
Berichten: 111.429
|
Citaat:
Citaat:
Ik ga, in plaats van dat geld onder mijn matras te stoppen, en het er vanonder te halen als ik het nodig heb, het even aan jou geven zodat jij daar risico's mee kan nemen ??? Citaat:
Stel dat we met tweeen zijn, en we zetten een "fietsenfabriek" op. Hiervoor kopen we voor 300 000 Euro machines en een hangaar. Aangezien we dat niet als kapitaal mogen "investeren" (want anders krijgen we er niks voor terug), "geven" we het dan maar aan onze gemeenschappelijke zaak. Elk van ons komt af met 150 000 Euro dat we aan ons gemeenschappelijk bedrijf "geven". We maken nu fietsen. We delen de "winst" uit, in twee gedeeld, als loon. Loon is hier dus niks anders dan een belastingsonduikingstruuk voor "dividend" he. Het kan zelfs zijn dat ik U enkel als "werknemer" beschouw omdat ge met 150 000 Euro afgekomen zijt, maar dat ge gene klop doet in dat bedrijf. Ik maak de fietsen. Ik krijg dan ook een hoger loon als jij want jouw "loon" is verkapt dividend om het van de 100% belasting te beschermen. Maar na een tijdje zijt ge het beu, hebt ge een andere copain gezien, met wie ge motorfietsen wilt gaan bouwen. Wat doet ge nu ? Moet ik nu mijn fietsenfabriek verkopen, om U uw 150 000 Euro terug te geven ? Of blijft gij "virtueel werknemer" bij mij, en blijft ge uw "loon" krijgen (verkapt dividend) en gaat ge nu OOK NOG eens "werknemer" worden bij het bedrijf van uwe copain ? Of ge kunt iets subtielers bedenken. Jefke had graag in uw plaats geweest, in mijn fietsenfabriek. Wat gij Jefke voorstelt, is dat Jefke 180 000 Euro in uw copain zijn motorfietsenfabriek stopt (ook al wilt Jefke dat niet), en dat Jefke uw plaats in pakt bij mij en dus zijn "loon" krijgt. Dat is niks anders dan uw aandeel in mijn fietsenfabriek dat ge had aan Jefke doorverkopen, he. Jefke is nu "aandeelhouder" bij mij, en zijn "dividend" is nu zijn "loon". Aangezien Jefke veel goesting had om in mijn goed draaiende fietsenfabriek te "investeren", was hij bereid om die 150 000 Euro "aandelen" die ge had, te kopen voor 180 000 Euro. De "koop" ligt nu vast in een arbeidscontract en het dividend heet nu "loon". Laatst gewijzigd door patrickve : 7 maart 2012 om 10:10. |
|||
7 maart 2012, 10:19 | #18 | ||
Europees Commissaris
Geregistreerd: 3 april 2010
Locatie: planeet aarde
Berichten: 7.276
|
Citaat:
Citaat:
|
||
7 maart 2012, 10:22 | #19 | ||
Secretaris-Generaal VN
Geregistreerd: 24 februari 2009
Locatie: Grenoble, Frankrijk
Berichten: 111.429
|
Citaat:
Citaat:
Uiteindelijk moet sparen, om kapitaalsgoederen mee te kopen (investeren) vergoed worden voor het afzien van ogenblikkelijke consumptie en voor het risico. Dividend dus. En ga je dat zwaar belasten, dan gaan er andere trukken ontstaan om dat te vermijden. En ga je dat tegengaan, dan wordt er niet meer geinvesteerd. |
||
7 maart 2012, 10:57 | #20 | |
Banneling
Geregistreerd: 16 november 2007
Berichten: 8.492
|
Citaat:
In tijden van hoge inflatie zal ook de rente hoger zijn dan anders. Dat betekent onder meer dat een kapitaalverstrekker het uitgezette kapitaal ziet aangroeien (door de rente) maar het tegelijk ziet krimpen (door de geldontwaarding). Om te kunnen bepalen wat per saldo het effect is, hanteert men het begrip “reële rente”, het rentepercentage waarvan het inflatiepercentage is afgetrokken. • Nominale rente – inflatie = reële rente Stel dat de nominale rente 7% per jaar bedraagt en de jaarlijkse inflatie 2%, de reële rente komt dan uit op (ongeveer) 5%. Dit is echter een vuistregel. Wat betekent dit in ons geval ? Eenvoudig gesteld, zoals we weten wil iemand die z’n geld ter beschikking stelt in laatste instantie hier geld aan verliezen, een deel van de rente kunnen we zien als een vergoeding om deze lening toe te staan. Deze vergoeding bepaalt zijn rendement of monetaire winst. In algemene zin wordt inflatie als normaal geacht en denken hier bvb aan 3 % per jaar. Voor banken of rentebepalende instanties wordt de prognose van inflatie bemoeilijkt door economische schommelingen, in het kader van het voornoemde ‘beslissingsvenster’ kan de spanning dermate oplopen waardoor het systeem onder druk komt te staan. Beproefde methodieken, normen en waarden worden in deze fase sterk in vraag gesteld waardoor creatieve impulsen toegang krijgen tot het systeem. Deze situatie en de neveneffecten dat het induceert sporen aan om meer inzicht in deze dynamiek te verwerven, doch geen garantie door de confrontatie met nu net die problemen die het acuut induceert. In zekere zin kunnen we stellen dat de ontstane problemen onze tijd consumeren, bizar genoeg is er vervolgens geen tijd genoeg om de oorzaak grondig aan te pakken. In concreto, een kapitaalverstrekker wil op zijn minst zijn koopkracht vrijwaren, idealiter verhogen door het uitlenen van het spaargeld dat hij ter beschikking stelt aan ontleners. Bij inflatie wil dat zeggen dat de kapitaalverstrekker nominaal meer moet ontvangen dan aanvankelijk ter beschikking werd gesteld, bij deflatie geldt dezelfde logica in dien verstande dat hij nominaal minder hoeft te ontvangen. Dit gegeven kunnen we, los van de risicopremie voor niet terugbetaling, eenvoudig voorstellen : • Kapitaal + inflatie = te ontvangen kapitaal bij gelijke koopkracht • Kapitaal + deflatie (ic negatieve inflatie) = te ontvangen kapitaal bij gelijke koopkracht Stel, een praktisch voorbeeld • 100 + 3 % inflatie = 103 te ontvangen • 100 – 3 % deflatie = 97 te ontvangen De koopkracht is in beide gevallen gelijk gebleven, de kapitaalverstrekker doet hier geen winst, noch verlies. Wanneer we nu de ‘dienst voor lening’ toevoegen zal blijken dat een negatieve rente niet wil zeggen dat er verlies zou geleden worden. We kunnen dit vrij makkelijk aantonen wanneer de dienst voor lening niet hoger is dan de compensatie voor, in dit geval, de deflatie. Volgens bovenstaand voorbeeld nemen we 2 % als dienst voor lening. • 100 + 3 % inflatie + 2 % dienst voor lening = 105 …. of rente = + 5 % • 100 – 3 % deflatie + 2 % dienst voor lening = 99 …. of rente = – 1 % Uiteraard is dit een vereenvoudigde voorstelling, niettemin stellen we vast dat een negatieve rente inderdaad mogelijk is zonder dat de verwachte winst in het gedrang komt. Sterker nog, de 2 % dienst voor lening is omwille van de deflatie relatief gezien meer waard dan bij inflatie. |
|