Slap onderwijs?

[N-Vb]

Dat het niet goed gaat met ons onderwijs zagen ze in leraarskamers van ver aankomen. Maar wat doe je eraan? Eerst moeten we erkennen dat iedereen boter op het hoofd heeft. Daarna plaatsen we best zes stoptekens voor enkele nefaste tendensen.


door Philip Brinckman Lid directiecomité Sint-Jozefcollege Turnhout,
in De Tijd


Grote paniek aan de onderwijstop. Het gaat niet goed met het kennisniveau van ons onderwijs. Vorig jaar tuimelde het wiskundig inzicht van de kopgroep van de 14-jarigen al naar beneden, nu blijken de basisschoolkinderen onvoldoende te lezen en niet te begrijpen wat ze lezen.


Schermvullende weergave 





‘Het moest ervan komen’, is de reactie in leraarskamers. We zagen dit aankomen. Tijden veranderen en dus ook de samenleving en het onderwijs, maar de kwaliteit van het onderwijs is de jongste decennia vooral van binnenuit uitgehold. Misschien moeten we met zijn allen schuldig pleiten? De ideologische vooringenomenheid van sommige politici, de strijd om het monopolie tussen de onderwijsverstrekkers, het ongeduld van de consumptiemaatschappij tegenover de tijdrovende kennisopbouw, de pedagogische onmacht van ouders, waardoor de school vervelt van kenniscentrum tot zorg- en zelfs verzorgingscentrum, en zelfs het gebrek aan moed van de leraar en directies om hun stem te laten horen en zich te verzetten tegen vermeende academici met hun vele hypes. We hebben allemaal boter op ons hoofd.


In plaats van elkaar de zwarte piet toe te spelen, moeten we dringend de handen in elkaar slaan. Nee, de modernisering van het onderwijs zal niets aan de huidige malaise verhelpen, ook niet de druk om grotere scholengroepen te vormen, ook niet het geroep om meer inclusie, om meer differentiatie, om nog meer zorg of om het ‘vermasteren’ van het onderwijs. Zelfs meer geld zal het probleem niet oplossen.



Om deze gordiaanse knoop te ontwarren is een andere visie nodig. Het kennis- en inzichtelijk onderwijs moet van onder het stof gehaald worden, waarbij de expert-leraar weer de maat aangeeft. Het schoolorkest heeft te lang de deuntjes van de waan van de dag gespeeld. Daarom deze oproep om enkele tendensen een halt toe te roepen.


1. Stop de sociologisering van het onderwijs. Streven naar gelijkwaardigheid is belangrijk, maar het onderwijs kan de maatschappelijke ongelijkheid niet in zijn eentje oplossen. Onderwijs gaat allereerst over leren, over vorming en ontwikkeling van jongeren. Leren moet op zichzelf belangrijk gevonden worden en mag geen lakei worden in dienst van een of andere meester, ook niet van de arbeidsmarkt. Het onderwijs kan de kloof tussen rijk en arm niet dichten, daar is maatschappelijke moed voor nodig.


2. Stop met alle opvoedingsproblemen naar de school door te schuiven. Opvoeding is belangrijk, maar de balans slaat door. Ouders en de maatschappij schuiven de hete aardappel van de wilstraining of attitudevorming door, soms uit onmacht, dikwijls uit tijdnood. Het kennisonderwijs is het kind van de rekening, omdat te weinig tijd overblijft om doelgericht kennis, vaardigheden en attitudes in te oefenen. Willen we echt een maatschappij die oeverloos palavert over het welbevinden van kinderen en hen daardoor vasthoudt in een wilsarme couveuse?


3. Stop de academisering van het onderwijs. Wetenschappelijk onderzoek is belangrijk, maar de jongste jaren word je als leraar overstelpt met allerlei zogenaamde wetenschappelijke inzichten die in de klas niet werken omdat je er de tijd of de (financiële) middelen niet voor krijgt. Differentiatie, werkplekleren of ander maatwerk werkt alleen in een kleine klasgroep. De realiteit is net omgekeerd: meer en meer moet de leerkracht in een heterogene klas op maat van de leerling werken, zonder dat hij daarvoor de middelen en de tijd krijgt.


4. Stop de vermarkting van het onderwijs. Kwaliteit is belangrijk, maar jammer genoeg verkleurt veel kwaliteitsbewaking tot rendementsdenken. Kwaliteit wordt dan synoniem voor efficiëntie, met een enorme bewijs- of planlast tot gevolg. Hierdoor ontstaat een cultuur van wantrouwen tussen het beleid en de veldwerkers.


5. Stop de vervlakking van het kennisonderwijs. Respect voor ieders mening is belangrijk, maar niet elke mening is even belangrijk of waarheidsgetrouw. Om juistheid op het spoor te komen, heb je net voldoende voorkennis nodig, noem het gerust schoolse kennis. Op school - waar anders? - moet je leren dat kennis hiërarchisch opgebouwd is: informatie is niet gelijk aan kennis, aan dieper weten en aan wijsheid of creatief denken. Deze tijdrovende weg bewandel je niet zonder inspanning, aandacht, feedback en herhaling. De steun en sturing van de expertleraar die de kinderen doelbewust traint, is van ‘lerensbelang’.


6. Stop de mentale overschatting van kinderen. Nieuwsgierigheid is belangrijk. Jongeren schuimen daarom massaal het internet af naar beelden en ervaringen die hen een dopamineshot geven. Dit gaat ten koste van aandacht, beweging en slaap. Moeten ze hiermee leren omgaan? Zeker, maar hoe leer je kleuters omgaan met snoep? Toch niet door ze uren zonder opvolging in een snoepwinkel te droppen? De digitale gulzigheid van jongeren (en sommige ouderen) moet afgeremd worden. Niet uit een paternalistische reflex, maar uit bezorgdheid voor de kennisbubbel waarin ze terechtkomen. Willen we echt een maatschappij die massaal de digitale verstrooiingseconomie promoot (ook in de klas) zonder oog voor de collateral damage van onze aandachtsspier?


Is onze maatschappij bereid zich de verworvenheden van het humanisme en de verlichting te laten ontfutselen? Moeten we ons niet dringend bezinnen over de plaats van het onderwijs, zeker nu de nieuwe topspeler artificiële intelligentie zich aan het opwarmen is? Zonder degelijk onderwijs is de kans groot dat we allemaal naar huis gespeeld worden.

[omaplop]

Jamaar, de leerlingen zouden wel eens gefrusteerd kunnen worden......

Wie vindt dat het vroeger allemaal zo slecht was , moet eens de werkelijkheid bekijken, de vroegere generatie heeft het er toch niet zo slecht vanaf gebracht, niettegenstaande alle zaken die nu als problemen worden aangezien.

Grootste boosdoener is : de meesten hebben geen tijd meer om te werken voor school, ze hebben te veel naschoolse activiteiten.

Bovendien leven de meesten zo oppervlakkig dat ze niet meer ingaan op iets , vandaar ook de reden waarom zo goed als niemand nog begrijpend kan lezen, alles moet vlug gaan .

Jammer genoeg uit zich dat in het bedrijfsleven : planning wordt echt een probleem . Enkel het hier en het nu telt . ( ik maak dit dagelijks mee op de werf van mijn huis bv , geen enkele planning en de zotste dingen eerst.)

[Zeus]

Oorspronkelijk geplaatst door N-Vb

Dat het niet goed gaat met ons onderwijs zagen ze in leraarskamers van ver aankomen.

door Philip Brinckman Lid directiecomité Sint-Jozefcollege Turnhout,
in De Tijd

Ik denk dat de oorzaken vooral in de leraarskamer en de directievertrekken te vinden zijn.

De lerarenopleidingen rekruteren voornamelijk uit de zwakste groep studenten en directeurs hebben enkel oog voor het maximaliseren van leerlingenaantallen en slaagpercentages.

[No Apologies]

Oorspronkelijk geplaatst door Zeus

Ik denk dat de oorzaken vooral in de leraarskamer en de directievertrekken te vinden zijn.

Het probleem is vooral dat men te veel oplegt van bovenaf (koepels, ministers van onderwijs met profileringsdrang, academici in hun studeerkamertjes...) en veel te weinig luistert naar de enige echte specialisten ter zake: de leraars).

[omaplop]

Oorspronkelijk geplaatst door Zeus

Ik denk dat de oorzaken vooral in de leraarskamer en de directievertrekken te vinden zijn.

De lerarenopleidingen rekruteren voornamelijk uit de zwakste groep studenten en directeurs hebben enkel oog voor het maximaliseren van leerlingenaantallen en slaagpercentages.

Jij leeft precies 20-30 jaar geleden : leerlingenaantal maximaliseren in tijden waarin er onvoldoende plaatsen zijn voor alle schoolplichtigen????

Slaagpercentage : dit is al lang aan de gang , het wordt hoe langer hoe moeilijker om nog een leerling te buizen. Veel leerkrachten doen zelfs de moeite niet meer om verzet aan te tekenen.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door No Apologies

Het probleem is vooral dat men te veel oplegt van bovenaf (koepels, ministers van onderwijs met profileringsdrang, academici in hun studeerkamertjes...) en veel te weinig luistert naar de enige echte specialisten ter zake: de leraars).

Leraren - vooral die in het middelbaar - voelen zich vaak heel sterk onder druk gezet van hun directie. Directies worden zenuwachtig als er naar hun zin iets te veel B- of C-attesten worden uitgesproken of als het in die richting dreigt te evolueren.

[Zeus]

Oorspronkelijk geplaatst door omaplop

Jij leeft precies 20-30 jaar geleden : leerlingenaantal maximaliseren in tijden waarin er onvoldoende plaatsen zijn voor alle schoolplichtigen????

Elke leerling is geld, zowel in werkingsmiddelen als in verloning voor de directie. En dus wordt er gevochten om leerlingen.

Vlaanderen is trouwens meer dan een paar grootsteden alleen.

[Tavek]

Oorspronkelijk geplaatst door omaplop

Jij leeft precies 20-30 jaar geleden : leerlingenaantal maximaliseren in tijden waarin er onvoldoende plaatsen zijn voor alle schoolplichtigen????

Slaagpercentage : dit is al lang aan de gang , het wordt hoe langer hoe moeilijker om nog een leerling te buizen. Veel leerkrachten doen zelfs de moeite niet meer om verzet aan te tekenen.

Het is daarom dat wij persoonlijke uitnodigingen krijgen van de scholen in de buurt voor onze dochter die binnenkort naar de kleuterklas kan gaan.

Ze was overigens al ingenschreven op de enigste school die dat niet hoeft te doen.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Zeus

Elke leerling is geld, zowel in werkingsmiddelen als in verloning voor de directie. En dus wordt er gevochten om leerlingen.

Vlaanderen is trouwens meer dan een paar grootsteden alleen.

In bepaalde kleinere steden heerst er onder scholen een ware oorlog. Brugge is zo'n voorbeeld, waar een hele hoop katholieke scholen iedere leerling die bij hen wordt ingeschreven als een overwinning op de concurrentie zien. Er worden desnoods roddels en onwaarheden over de onmiddellijk concurrent rondgestrooid. Wat ik hoor van collega's uit het Brugse grenst soms aan het ongelooflijke.

[Tavek]

Oorspronkelijk geplaatst door No Apologies

Het probleem is vooral dat men te veel oplegt van bovenaf (koepels, ministers van onderwijs met profileringsdrang, academici in hun studeerkamertjes...) en veel te weinig luistert naar de enige echte specialisten ter zake: de leraars).

Het probleem is dat de leerkrachten geen specialisten meer zijn.

Zoals Zeus het zegt: de jonge garde is nu eenmaal niet de sterkste groep studenten geweest en dat vertaalt zich in de prestaties in de klas.

Mijn broer heeft een bachelor onderwijs afgerond op een hogeschool, en hij is een masteropleiding gaan doen omdat, volgens zijn eigen zeggen, het niveau van de opleiding aan de hogeschool "nauwelijks het middelbaar evenaart". Heel veel 2de, 3de en 4de kansers, veel vrouwen met de verkeerde motivatie en nauwelijks focus op kennis.

En dat vertaalt zich in constant gezaag over de werkdruk. Op mijn werk zijn het ook steeds de mindere goden die te veel werkdruk ervaren: ze moeten harder hun best doen om bepaalde projecten af te ronden. Daarom dat ze hier beslist hebben om geen promoties meer te geven aan mensen die duidelijk niet geschikt zijn voor de zwaardere functies.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Tavek

Het probleem is dat de leerkrachten geen specialisten meer zijn.

Zoals Zeus het zegt: de jonge garde is nu eenmaal niet de sterkste groep studenten geweest en dat vertaalt zich in de prestaties in de klas.

Laten we eerst dan eventjes iets verduidelijken: hoeveel % van het lerarenkorps maken die "jonge garde" uit? En moet die "jonge garde" niet ook de leerplannen volgen net als de "oude garde"?

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Tavek

Mijn broer heeft een bachelor onderwijs afgerond op een hogeschool, en hij is een masteropleiding gaan doen omdat, volgens zijn eigen zeggen, het niveau van de opleiding aan de hogeschool "nauwelijks het middelbaar evenaart". Heel veel 2de, 3de en 4de kansers, veel vrouwen met de verkeerde motivatie en nauwelijks focus op kennis.

En dat vertaalt zich in constant gezaag over de werkdruk. Op mijn werk zijn het ook steeds de mindere goden die te veel werkdruk ervaren: ze moeten harder hun best doen om bepaalde projecten af te ronden. Daarom dat ze hier beslist hebben om geen promoties meer te geven aan mensen die duidelijk niet geschikt zijn voor de zwaardere functies.

Als onderwijzer met vele jaren dienst kan ik getuigen dat de werkdruk enorm is toegenomen. Vooral de papierberg is gigantisch gestegen in vergelijking met de tijd toen ik begon.

Het grote probleem valt evenwel in de hogere regionen te situeren: de leerplanmakers en de pedagogen. Daar waar in de lagere school ook vroeger de nadruk sterk lag op kennis- en waardenoverdracht, wordt er nu heel sterk ingezet op het ontwikkelen van vaardigheden. Volgens het leerplan moeten kinderen nu de tafels niet meer "kennen". Lees: uit het hoofd kunnen drammen. Wel leren ze eerst de splitsmethode, daarna de cijfermethode. Dit zorgt er natuurlijk voor dat er nooit teruggekoppeld kan worden naar een sterke kennisbasis.

[Tavek]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Laten we eerst dan eventjes iets verduidelijken: hoeveel % van het lerarenkorps maken die "jonge garde" uit? En moet die "jonge garde" niet ook de leerplannen volgen net als de "oude garde"?

Het leerplan pogen te volgen is nog steeds iets anders als de kennis en vaardigheden opgelijst in het leerplan succesvol over te brengen naar de leerlingen. Dat laatste hangt puur af van de kwaliteiten van de leerkracht. Als je wiskunde moet geven maar je bent zelf geen wiskunde krak, dan loopt het snel mis.

Ik heb3 leerkrachten in mijn directe omgeving. Ik weet wat er gebeurt als er inspectie is. Zorgen dat alle papieren in orde zijn. Mijn nicht heeft zo eens een all nighter gedraaid omdat ze op korte termijn alles moest overhandigen aan de mannen uit Brussel. Komt gelukkig maar 1 keer om de zoveel jaar voor.

[1207]

complexer natuurlijk
een leerkracht frans 4e middelbaar kunt ge bezwaarlijk iets verwijten als al zijn kinderen in september de stof vh 3e niet kennen en amper de stof vh 2e beheersen.

en in juli moet 'm er iedereen doorlaten want kinderen zijn vandaag klanten hé
doet 'm da ni verzuipen ze hem in papieren en is het een slechte leerkracht

[Tavek]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Als onderwijzer met vele jaren dienst kan ik getuigen dat de werkdruk enorm is toegenomen. Vooral de papierberg is gigantisch gestegen in vergelijking met de tijd toen ik begon.

Het grote probleem valt evenwel in de hogere regionen te situeren: de leerplanmakers en de pedagogen. Daar waar in de lagere school ook vroeger de nadruk sterk lag op kennis- en waardenoverdracht, wordt er nu heel sterk ingezet op het ontwikkelen van vaardigheden. Volgens het leerplan moeten kinderen nu de tafels niet meer "kennen". Lees: uit het hoofd kunnen drammen. Wel leren ze eerst de splitsmethode, daarna de cijfermethode. Dit zorgt er natuurlijk voor dat er nooit teruggekoppeld kan worden naar een sterke kennisbasis.

Hier ga ik 100 % met u akkoord. De laatste tijd gebeurt dat ook vaker.

Maar de bachelors worden ook volledig voorbereid om op vaardigheden te werken he. Kennis zelf opdoen is bijna volledig afwezig in die opleiding.

[Tavek]

Oorspronkelijk geplaatst door 1207

complexer natuurlijk
een leerkracht frans 4e middelbaar kunt ge bezwaarlijk iets verwijten als al zijn kinderen in september de stof vh 3e niet kennen en amper de stof vh 2e beheersen.

De leerkracht van het 2de en 3de ontslaan omdat ze incomptent zijn.

Gebeurt nu niet, blijven gewoon voor de klas staan en mogen hun schade verder toebrengen.

[1207]

Oorspronkelijk geplaatst door Tavek

De leerkracht van het 2de en 3de ontslaan omdat ze incomptent zijn.

Gebeurt nu niet, blijven gewoon voor de klas staan en mogen hun schade verder toebrengen.

mo die heben Met hetzelfde te maken
in het 1e middelbaar landen kinderen die niet eens hun diploma lager onderwijs hebben.

dat mechanisme begint in de lagere school waar slimme koppen vanalles verzonnen hebben zodat iedereen altijd mag overgaan en school leuk moet zijn

[Tavek]

Oorspronkelijk geplaatst door 1207

mo die heben Met hetzelfde te maken
in het 1e middelbaar landen kinderen die niet eens hun diploma lager onderwijs hebben.

dat mechanisme begint in de lagere school waar slimme koppen vanalles verzonnen hebben zodat iedereen altijd mag overgaan en school leuk moet zijn

Het kan toch niet zo moeilijk te zijn om eens terug te grijpen naar hoe het was ?

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Tavek

Het leerplan pogen te volgen is nog steeds iets anders als de kennis en vaardigheden opgelijst in het leerplan succesvol over te brengen naar de leerlingen. Dat laatste hangt puur af van de kwaliteiten van de leerkracht. Als je wiskunde moet geven maar je bent zelf geen wiskunde krak, dan loopt het snel mis.

De directie draagt hier de ultieme verantwoordelijkheid. Het is immers haar taak na te gaan of een leraar zijn taak naar behoren doet. Daarom wordt een nieuwe leraar ook niet zomaar benoemd (ruwweg gesproken: eerst drie schooljaren uitdoen).

Daarnaast is er ook de doorlichting. Iedere school heeft er al een paar te verwerken gekregen. Het wordt allemaal sterk gecontroleerd en opgevolgd. Als een school een onvoldoende evaluatie krijgt, is dat heel beschamend. Vooral als je weet dat die rapporten openbaar zijn en trouwens ook besproken horen te worden in de schoolraad (waar ook ouders en bepaalde buitenstaanders in zetelen).

[marie daenen]

Oorspronkelijk geplaatst door Zeus

Elke leerling is geld, zowel in werkingsmiddelen als in verloning voor de directie. En dus wordt er gevochten om leerlingen.

Vlaanderen is trouwens meer dan een paar grootsteden alleen.

Materialisme ten top gedreven... en de elite, in plaats van daar tegenin te gaan, voert de druk nog op... socialisme durven ze het zelfs noemen...