Pro-deo systeem wordt rechtvaardiger, kwalitatiever en duurzamer

[Politics.be]

Hervorming tweedelijnsbijstand De Ministerraad heeft de voorstellen van de Minister van Justitie tot hervorming van de juridische tweedelijnsbijstand (de zogenaamde “pro deo advocaten”) goedgekeurd. De hervorming kwam tot stand in nauw overleg met de ordes van advocaten en met het middenveld en is erop gericht de kwaliteit van de aangeboden diensten te laten stijgen, het systeem rechtvaardiger te maken en meer te richten op zij die het nodig hebben.


De hervorming is geregeld in een wetsontwerp dat de ministerraad vandaag heeft goedgekeurd. In navolging van deze goedkeuring worden nog uitvoeringsbesluiten genomen door de minister van Justitie en de meerderheid in het Parlement zal een voorstel indienen tot oprichting van een Fonds dat wordt gespijsd via heffingen op onder meer penale boetes. Het Fonds zal ertoe bijdragen dat de financiering van de juridische tweedelijnsbijstand ook in de toekomst kan verzekerd blijven.

Naast de hervorming van de juridische tweedelijnsbijstand wordt het budget opgetrokken met 3 miljoen euro om de vergoeding van advocaten op te trekken tot het niveau van de vorige jaren.

Quote Koen Geens : “we hebben een goed systeem van juridische bijstand voor de meest kwetsbaren, een systeem waar men in het buitenland naar opkijkt. Maar we moeten hervormen om de toekomst ervan veilig te stellen. Met deze aanpassingen wordt het systeem rechtvaardiger en kwaliteitsvoller. De misbruiken gaan eruit en de financiering wordt duurzaam gemaakt”

Ten eerste zal het systeem rechtvaardiger worden gemaakt door ervoor te zorgen dat degenen die het nodig hebben er echt een beroep op kunnen doen, maar zij die voldoende middelen hebben worden uitgesloten. Zo zal er bij de controle van de bestaansmiddelen van de aanvrager van de juridische rekening worden gehouden met alle bestaansmiddelen van de aanvrager, zowel inkomsten uit arbeid, roerende goederen, als spaargelden.. Dit moet het mogelijk maken om op andere vlakken de bescherming te verbreden. Zo bijvoorbeeld wordt onze wetgeving in overeenstemming gebracht met een arrest van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (Anakomba) waardoor ook personen zonder wettig verblijf een recht krijgen op rechtsbijstand voor de bescherming van fundamentele rechten .
Aan degenen die gebruik maken van het systeem zal verder een bescheiden bijdrage per procedure worden gevraagd. De bijdrage wordt zo georganiseerd dat de minnelijke beslechting van geschillen wordt gepromoot, eerder dan procedures voor de rechtbank. De bijdrage zal niet worden gevraagd van extra kwetsbare groepen, zoals minderjarigen, geesteszieken, mensen zonder
bestaansmiddelen, zij die asiel aanvragen, zij die staatloosheid aanvragen, zij die procedure voor collectieve schuldenregeling instellen. Daarnaast zullen de Bureaus voor Juridische Bijstand andere
begunstigden vrijstellen van deze bijdrage indien men kan aantonen dat de betaling de toegang tot justitie in ernstige mate zou belemmeren.

Ten derde zal er gewaakt worden voor een betere kwaliteit van de aangeboden diensten door onder meer de aanpak van misbruiken. Op het vlak van de controle en sanctionering van de advocaten die hun diensten aanbieden binnen de juridische bijstand, wordt naast de bestaande mogelijkheid tot weglating van een advocaat bijkomend de sancties ingevoerd van schorsing en behoud op de lijst mits voorwaarden.

Een belangrijk element om kwaliteit te garanderen is een correcte vergoeding van de advocaten. Daarvoor wordt dit jaar nog 3 miljoen euro extra voorzien. Daardoor zal dit jaar nog 1 euro extra per punt worden uitbetaald aan de pro deo – advocaten . Concreet stijgt de waarde van het punt van 24,76 euro naar 25,76 euro, waardoor het niveau van de vorige jaren wordt behouden.

De nomenclatuur zal later bij een ministerieel besluit worden aangepast om de vergoeding van de verschillende prestaties beter aansluiting te geven bij de actuele procedures.

Het budget voor pro deo – advocaten moet de komende jaren duurzaam en stapsgewijs worden opgetrokken. Momenteel bedraagt het budget 71 miljoen Euro, ofwel bijna 4 keer minder als in Nederland. Naast de 3 miljoen extra middelen die dit jaar worden uitgetrokken, zal de komende jaren worden voorgesteld om de nodige middelen te voorzien om objectieve noden op te vangen, zoals de nood aan rechtsbescherming voor mensen die om asiel verzoeken en de verplichting om tegen 27 november 2016 te voldoende aan de bijkomende Europese “Salduz”-regels. Hierdoor moet heeft iedere rechtszoekende vanaf het eerste verhoor recht op een advocaat, . De financiering zal onder meer gebeuren door een fonds gespijsd uit heffingen op penale boetes, zoals de boetes die worden uitgesproken in fraudedossiers. In het parlement zal daarvoor een wetsvoorstel worden ingediend.

Naast de hervorming van de juridische bijstand bereidt de minister van Justitie ook maatregelen voor om de rechtsbijstandsverzekering aantrekkelijker te maken. Op die manier wordt bijgedragen aan een betere toegang tot het recht, ook voor zij die geen aanspraak kunnen maken op een pro deo-advocaat.

Bron: politics.be