Suske en Wiske: Groot-Nederlands?

[Tantist]

Het eerste verhaal van Suske en Wiske verscheen in 1947 voor het eerst in boekvorm. Het album werd alleen gepubliceerd in Vlaanderen en zowel de teksten als de tekeningen van het verhaal ademden ook een typisch Vlaamse sfeer.
Het Vlaamse karakter van de strip werd niet geschikt bevonden voor het Nederlandse publiek toen het album daar in 1959 voor het eerst werd uitgegeven. Om het verhaal beter geschikt te maken voor de Nederlandse lezers werden de teksten ontdaan van Vlaamse invloeden en omgezet in "Noord-Nederlands".
De aanpassing van het taalgebruik werd toegepast bij alle albums die verschenen in de Nederlandse editie van de Rode reeks. Opvallend bij Op het eiland Amoras is echter dat niet alleen het taalgebruik maar ook de tekeningen werden aangepast. Op diverse plekken in het verhaal werden Vlaamse situaties omgezet in scenes op Nederlandse locaties. Antwerpen, de thuishaven van Wiske en Sidonie in de oorspronkelijke editie, veranderde in Amsterdam. Kenmerkende gebouwen uit de Scheldestad werden vervangen door beroemde monumenten uit de hoofdstad van Nederland.
Toen het verhaal in 1967 als nummer 68 werd opgenomen in de vierkleurenreeks werden de oorspronkelijke tekeningen als verouderd beschouwd. Om het album beter te laten aansluiten bij de nieuwe verhalen die in die periode uitkwamen werd besloten om het gehele verhaal te hertekenen. De oorspronkelijke afbeeldingen van Willy Vandersteen in zijn beginjaren maakten plaats voor strak getekende illustraties van anonieme medewerkers van Studio Vandersteen. Elke verwijzing naar Vlaanderen of Nederland werd hierbij zorgvuldig vermeden. Zeer diplomatiek werd in deze versie gesproken over "De Nederlanden" of "de lage landen".

(...)

Aan de kust vindt Wiske een kruik waar later een brief van Sus Antigoon in blijkt te zitten. De inhoud van deze brief is ook in alle edities van het verhaal anders. De Vlaamse lezers zien dat de schrijver van de brief kapitein is van het galjoen De "Antverpia", dat in 1540 uit Antwerpen is vertrokken. In het Nederlandse album, dat pas jaren later verscheen, is het schip van Sus Antigoon in 1550 uitgevaren van de rede van Amsterdam en heet het De "Hollandia".
In de vierkleuren-versie heet het galjoen weer De "Antverpia" en vertrekt het in 1550. Hier wordt echter geen vertrekplaats genoemd.
Op het eiland Amoras aangekomen wil Sus Antigoon in de oorspronkelijke versie "de tradities en den geest van het Vlaamse volk" in ere houden. In de latere edities is dit gewijzigd in "de tradities en de geest van de Nederlanden".




http://suskeenwiske.library.uu.nl/we...s/edities.html

-------------------------------------

Culturele convergentie, dat staat al vast.

Maar zit er meer achter? Was Willy Vandersteen een Groot-Nederlander? Persoonlijk denk ik van niet, maar je kan toch niet ontkennen dat Suske en Wiske een meer dan gezonde belangstelling hebben voor Nederland.

[Kim]

Oorspronkelijk geplaatst door Tantist

Culturele convergentie, dat staat al vast.

Maar zit er meer achter? Was Willy Vandersteen een Groot-Nederlander? Persoonlijk denk ik van niet, maar je kan toch niet ontkennen dat Suske en Wiske een meer dan gezonde belangstelling hebben voor Nederland.

Vandersteen stond erom bekend in politieke kwesties altijd een eigen mening te verwerken in z'n strips (cf. koningskwestie waarin hij zich uiterst koningsgezind opstelde).

Men heeft hem er een tijdje geleden van verdacht een stripreeks te hebben geschreven dat uitging van Vlaamse collaborateurs, men insinueerde dat ook Vandersteen sympathie zou hebben gehad voor de Duitse bezetter. Men heeft dit nooit kunnen bewijzen en m.i. is er niets van waar.

Of hij een Groot-Nederlander was kan ik niet met zekerheid zeggen, maar je hebt wel een punt wanneer je zegt dat z'n strips altijd een speciale band hebben gehad met Nederland. Ook een oud-Vlaamsche schrijfstijl was opmerkelijk in z'n oudere strips.

[Tantist]

Oorspronkelijk geplaatst door Kim

Vandersteen stond erom bekend in politieke kwesties altijd een eigen mening te verwerken in z'n strips (cf. koningskwestie waarin hij zich uiterst koningsgezind opstelde).

Graag meer informatie...

Men heeft hem er een tijdje geleden van verdacht een stripreeks te hebben geschreven dat uitging van Vlaamse collaborateurs, men insinueerde dat ook Vandersteen sympathie zou hebben gehad voor de Duitse bezetter. Men heeft dit nooit kunnen bewijzen en m.i. is er niets van waar.

Een beetje het Hergé fenomeen...

Of hij een Groot-Nederlander was kan ik niet met zekerheid zeggen, maar je hebt wel een punt wanneer je zegt dat z'n strips altijd een speciale band hebben gehad met Nederland.

Ongetwijfeld speelt hier vooral een cultureel aspect, nl. dat Vlaanderen en Nederland een cultuurgebied vormen. Zoals u weet pleit ik voor een zeer vergaande culturele samenwerking tussen Vlaanderen en Nederland, mede omdat er schaalvoordelen spelen. Dit is een goed voorbeeld.

Ook een oud-Vlaamsche schrijfstijl was opmerkelijk in z'n oudere strips.

Wat evolueerde...

[Kim]

Oorspronkelijk geplaatst door Tantist

Graag meer informatie...

Dat stond een paar maanden geleden op de site van "De Standaard". Ik weet niet of ik het artikel nog kan terugvinden (staat waarschijnlijk bij de abonnee-sectie en ik ben geen abonnee) maar ik zal het eens even opzoeken.

[Kim]

Hier is de link, maar je kan het artikel enkel lezen als je abonnee bent:

http://www.standaard.be/Artikel/Deta...kelId=GUKONU5F

[Jaani_Dushman]

De Gore Geruchten

[SIZE="1"]Tekende Willy Vandersteen, de geestelijke vader van Suske en Wiske, tijdens de Tweede Wereldoorlog antisemitische spotprenten? Het gerucht doet al jaren de ronde. Nieuw onderzoek moet daar eerstdaags uitsluitsel over geven.

SUSKE en Wiske blijven eeuwig jong, maar de naar hen genoemde stripreeks bestond in 2005 wel al zestig jaar. Met de twee figuurtjes legde Willy Vandersteen de basis voor wat het meest succesrijke Vlaamse beeldverhaal zou worden.

Maar behalve de successen zijn er nu ook de geruchten. ,,Die geruchten brengen de familie, de uitgaven en uiteindelijk ook de uitgeverij in diskrediet'', zegt Eric Willems van de Standaard Uitgeverij, die de stripreeks op de markt brengt. De hamvraag is: was Vandersteen 'fout' tijdens de oorlog?

Het gerucht doet al tien jaar de ronde. En de uitgeverij en vooral de familie van de in 1990 gestorven Willy Vandersteen storen er zich mateloos aan. Om eens en voorgoed klaarheid in de zaak te brengen, huurde de uitgeverij enkele historici in. Binnenkort zullen zij hun resultaten meedelen. ,,En als ze op iets belastends stuiten, dan maken we dat ook bekend", belooft Willems.

De inzet is delicaat: antisemitische en nazistische spotprenten die tijdens de Tweede Wereldoorlog verschenen in enkele publicaties van de Vlaams-nationalistische collaboratie, het dagblad Volk en Staat en het weekblad De Nationaal-Socialist . De tekenaar ervan ging schuil onder het pseudoniem Kaproen. In diezelfde geest illustreerde hij de brochure Zóó zag Brussel de Dietsche militanten , een uitgave van de Dietsche Militie-Zwarte Brigade, de knokploeg van het collaborerende Vlaams-nationalisme.

Die tekeningen zijn zowat het enige wat van 'Kaproen' bekend is. Zelfs wie achter die naam schuilging, weet niemand. Tot een tiental jaar geleden het bericht opdook dat het om niemand minder dan de alom gevierde Willy Vandersteen zou gaan.

,,Er is niets wat dat bevestigt'', zegt Tom Willequet van Studio Vandersteen, die Willy Vandersteens talrijke stripreeksen verder produceert. ,,Bij het krijgsauditoraat (dat na de Tweede Wereldoorlog was belast met de bestraffing van de collaboratie, nvdr) is geen dossier tegen Willy Vandersteen bekend. Tegen hem is dus nooit een klacht geformuleerd." Het was al langer bekend dat ook over Kaproen geen repressiedossier (meer?) bestaat.

,,Contracten die Vandersteen met Kaproen in verband brengen'', voegt Eric Willems daaraan toe, ,,zijn evenmin teruggevonden. Het is geen gemakkelijk onderzoek, omdat we eigenlijk Vandersteens onschuld moeten bewijzen. En omdat er geen documenten zijn te vinden die hem in verband brengen met Kaproen, moeten we het hebben van secundaire bronnen.''

Gelijkenis

Toch is Willy Vandersteen niet het 'slachtoffer' van een postume lastercampagne of van een heksenjacht door naoorlogse, ideologisch bewogen helden. Het zijn integendeel integere striptijdschriften als het fanblad De Tuf-Tuf-Club en Brabant Strip Magazine , en oprechte vrienden van het beeldverhaal die de kat de bel aanbonden. Ze koesteren een grote liefde voor het werk van Vandersteen, en zo stuiten ze al eens op iets onverwachts.

,,Kaproens tekenstijl lijkt heel sterk op die van Vandersteen van toen'', zegt Peter Van Hooydonck, die in 1994 de officiële Vandersteen-biografie De Breughel van het beeldverhaal schreef. ,,Het is mijn intieme overtuiging dat Kaproen Vandersteen is, maar ik heb geen documenten die dat bewijzen. Daarom moet ik een slag om de arm houden en liet ik het onvermeld in die biografie. Maar ik stel wel die opvallende gelijkenis vast. Het aantal tekenaars was in die jaren trouwens ook niet zo vreselijk groot.'' Tegenover Van Hooydonck ontkende Vandersteen dat hij Kaproen was. Dat deed ook Bert Peleman, de na de oorlog zwaar veroordeelde collaborateur die de tekst schreef voor de brochure van de Zwarte Brigade.

Willy Vandersteens stripcarrière was relatief laat begonnen, toen hij al een late twintiger was. Tijdens de oorlog tekende hij voor het jeugdblad Bravo , maar ook voor de flamingantische krant De Dag , die tijdens de bezetting steeds verder in de collaboratie belandde. Volgens Van Hooydonck werkte Vandersteen ook mee aan publicaties van de door de bezetter opgerichte Nationaal Landbouw- en Voedingscorporatie.

Belandde Vandersteen via de corporatie in de harde kern van de collaboratie? Nogal wat rechtse Vlaams-nationalisten uit de (vooral culturele) collaboratie of uit de rand daarvan verdienden er de kost, onder anderen Bert Bijnens (die zich achteraf voor Frans-Vlaanderen ging beijveren), Lode Claes (later actief in het bankwezen en bij het weekblad Trends ), Joe Meulepas (die onder de naam Pil lang als cartoonist voor De Standaard werkte) en Clem De Ridder (later voorzitter van het Davidsfonds). Ook de dichter Karel Vertommen, de latere oprichter van het weekblad 't Pallieterke Bruno De Winter en diens opvolger Jan Nuyts waren er aan de slag.

In 1998 bevestigde Patrick Vranken in Brabant Strip Magazine Peter Van Hooydoncks hypothese: Vandersteen is inderdaad Kaproen. Hij wees niet alleen op de opvallende stijlgelijkenissen, maar toonde ook aan dat er een 'gat' zit in het werk van Vandersteen, van halverwege 1942 tot het voorjaar van 1943. En dat is uitgerekend de periode waarin Kaproen actief was.

Vandersteen had trouwens wat met de kaproen, een over de schouders hangende muts van middeleeuwse oorsprong, én een flamingantisch symbool. In de strip Koning Arthur (1964) in de reeks De Rode Ridder laat hij een geheimzinnige man met een zwarte kaproen als redder in nood optreden. In 1977 tekende hij in de reeks Robert en Bertrand De rode kaproen , een personage dat al op het voorplat de hoofdpersonages onder vuur neemt.

Natuurlijk, het was niet eenvoudig om tijdens de oorlog als tekenaar aan de bak te komen. Er heerste papierschaarste en alle media werden door de bezetter gecontroleerd en gecensureerd. Wat Kaproen tekende, kon net zo goed door opportunisme als door ideologische overtuiging zijn gemotiveerd.

En spoedig keerde het tij. Meteen na de bevrijding van 1944 dook Willy Vandersteen onder het pseudoniem Mik in een Franstalig jeugdblad op met de strip Floche et Flache tiennent le maquis , met deze keer verzetslui als helden. Voelde Vandersteen dat de wind was gedraaid of toonde hij pas toen zijn ware politieke overtuiging?

Verbrand

In alle geval vonden zijn tijdgenoten dat Vandersteen zich wel degelijk had 'verbrand' in de collaboratie. In 2003 onthulde Sebastien Baudart in zijn licentieverhandeling aan de VUB dat Het Laatste Nieuws hem daarom wandelen stuurde toen hij daar als tekenaar ging solliciteren. Bij De Nieuwe Standaard kon hij wel aan de slag. Hij startte er een stripreeks waarvan de eerste aflevering Rikki en Wiske in Chocowakije heette. Waarna Rikki, een jonge bokser, eruit vloog en diens zusje Wiske het weesjongetje Suske als gezel in het avontuur kreeg.

Apolitiek was Vandersteen allerminst. De eerste albums van Suske en Wiske wemelen van de politieke toespelingen. Vandersteen hekelde de hardheid waarmee de repressie op de collaboratie inbeukte. In de koningskwestie liet hij zich kennen als een fervente aanhanger van Leopold III.

Het stripmilieu gaat er gemakshalve van uit dat Vandersteen en Kaproen inderdaad één en dezelfde persoon waren. Verzamelaars bieden de zeldzame exemplaren van de brochure Zóó keek Brussel naar de Dietsche militanten als Vandersteenproducten te koop aan. En het moet gezegd, op de forums van zowel extreem-rechtse als extreem-linkse websites heerste daarover ook geen twijfel.

Als Willy Vandersteen inderdaad Kaproen is geweest, dan valt daarvoor misschien nog enig begrip op te brengen: een late jeugdzonde, ideologische onvolwassenheid, de noodzaak om brood op te plank te krijgen. Maar wat de kwestie de stripgeschiedenis deed ontstijgen - en de uitgeverij ook tot het instellen van een onderzoek inspireerde - was de affaire-Marc Verhaegen.

Begin 2005 ontsloeg Studio Vandersteen Verhaegen op staande voet als tekenaar van Suske en Wiske. Volgens Verhaegen gebeurde dat vanwege het scenario voor een nieuwe strip, een aanklacht tegen de jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog. ,,Te politiek, te gevoelig'', vonden de familie Vandersteen en het trio dat toeziet op de nalatenschap van Vandersteen. Tot dat trio, zo bleek, behoort een nu 83-jarige ex-Oostfronter, een boezemvriend van Willy Vandersteen.

Zo werd een oud gerucht meteen actueel. Als Kaproen inderdaad een pseudoniem van Vandersteen was, dan 'bewees' volgens sommigen Verhaegens ontslag dat Suske en Wiske al decennia baadt in een sfeer van antisemitisme en rechts-extremisme. Het bestelde wetenschappelijke onderzoek moet die vooral in Nederland rondzoemende suggestie de kop indrukken. Alleen al om commerciële redenen kunnen noch de Studio, noch de Standaard Uitgeverij zich zo'n sfeerschepping permitteren. Temeer daar het zo al niet te best gaat met de verkoop van de albums van Suske en Wiske.[/SIZE]

[Kim]

Bedankt Jaani!

[Jaani_Dushman]

Oorspronkelijk geplaatst door Kim

Bedankt Jaani!

Geen prob.!

[Derk de Tweede]

Sommige dingen wil ik eigenlijk niet eens weten. Ik heb al genoeg jeugdhelden vaarwel moeten zeggen.


Suske en Wiske

[Tantist]

Heel interessant.

[Tantist]

Oorspronkelijk geplaatst door Derk de Tweede

Sommige dingen wil ik eigenlijk niet eens weten. Ik heb al genoeg jeugdhelden vaarwel moeten zeggen.

Waarom? Ik vind het best interessant om al die achtergronden te weten. Zo is de geschiedenis achter Kuifje ook interessant, zij het iets belgicistischer.

[vercetti]

Ik heb het altijd al vreemd gevonden dat Suske en Wiske altijd met KLM vlogen.

[Tantist]

Oorspronkelijk geplaatst door vercetti

Ik heb het altijd al vreemd gevonden dat Suske en Wiske altijd met KLM vlogen.

Ook altijd in Schiphol...

Bij de binnenlandse avonturen op locatie heb je:

• Kalmthoutse heide (rijmende paard)
• Beersel (de schat van Beersel)
• Antwerpen (de zwarte madam)
• Limburg (de Bokkerijders)
• Antwerpen (Raap van Rubens)
• Zeeland (het Delta Duel)
• Brussel (Het kregelige ketje)
• Amsterdam (Angst op de Amsterdam)
• ...

[amydal]

Oorspronkelijk geplaatst door vercetti

Ik heb het altijd al vreemd gevonden dat Suske en Wiske altijd met KLM vlogen.

Ja, dankzij de Groot-Nederlandse gedacht van Vandersteen hé

De volgende redenen zijn aannemelijker:

Alles is begonnen toen KLM de krantengroep De Standaard een snoep-reis aanbood

bron:http://www.gva.be/dossiers/-s/sn/sus.asp

Maar Vandersteen was bevriend met een directeur van de luchtvaartmaatschappij.

bron: http://www.milieudefensie.nl/publica...suskewiske.htm

[Tantist]

Oorspronkelijk geplaatst door amydal

Ja, dankzij de Groot-Nederlandse gedacht van Vandersteen hé

De volgende redenen zijn aannemelijker:
bron:http://www.gva.be/dossiers/-s/sn/sus.asp
bron: http://www.milieudefensie.nl/publica...suskewiske.htm

Een combinatie van product placement en culturele convergentie dus.

[Tantist]

Oorspronkelijk geplaatst door amydal

Ja, dankzij de Groot-Nederlandse gedacht van Vandersteen hé

De volgende redenen zijn aannemelijker:
bron:http://www.gva.be/dossiers/-s/sn/sus.asp

Als wat Kim hier zegt (en Jaani quote) waar is, hoe moeten we dit citaat uit die link dan interpreteren?

Oorspronkelijk geplaatst door GVA

Het is simpelweg één van die principes die Willy Vandersteen zo kenmerkten: vrienden van het eerste uur blijf je trouw.

[van Maerlant]

In een van de oude verhalen (ik weet de naam niet meer, maar ze reizen erin naar Spanje) zijn ze zelf 'Holandes'. Wiske vermeld zelfs dat ze afkomstig zijn uit het land met de beste pekelharing...

[Stef Leeuwenhart]

Zijn verhalen werden/worden vooral in Vlaanderen en Nederland gelezen. Daarom heeft hij volgens mij elementen van beiden verwerkt in zijn verhalen. Om het voor iedereen herkenbaar te maken.
Het zou wel leuk zijn indien zou blijken dat hij grootnederlander was.

[Tantist]

Oorspronkelijk geplaatst door Stef Leeuwenhart

Zijn verhalen werden/worden vooral in Vlaanderen en Nederland gelezen. Daarom heeft hij volgens mij elementen van beiden verwerkt in zijn verhalen. Om het voor iedereen herkenbaar te maken.
Het zou wel leuk zijn indien zou blijken dat hij grootnederlander was.

Een passieve houding vind ik nog altijd beter, want dat duidt op meer culturele convergentie. Moest Vandersteen een Grootnederlander blijken, hoor ik de belgicisten al bezig: "politieke manipulatie! Nazi!".

[Kim]

Oorspronkelijk geplaatst door Tantist

Een passieve houding vind ik nog altijd beter, want dat duidt op meer culturele convergentie. Moest Vandersteen een Grootnederlander blijken, hoor ik de belgicisten al bezig: "politieke manipulatie! Nazi!".

Al was Vandersteen lid van de VMO, zijn strips zijn gewoon goed!