Welke "Groene Revolutie" verkiest u?
 

De wereld gaat naar een nieuwe "Groene Revolutie", waar die nog niet gepasseerd is (Afrika, delen van Latijns-Amerika). Daar waar dat wel het geval is wordt druk gestreefd naar de "Evergreen Revolution" - de verworvenheden van de vorige groene revolutie bewaren en uitbreiden.

Over de nood aan zo'n revolutie is iedereen het ongeveer eens; over de uitdagingen evenzeer: -toenemende bevolking, -veranderende diëten en levensstijlen op mondiaal vlak, -de ondergang van fossiele energiebronnen, -de impact van klimaatverandering, enzovoort.

Er zijn nochtans grote verschillen over de wijze waarop dat moet gebeuren. Laten we gemakshalve drie grote visies onderscheiden - ik geef geen oordeel over eventuele voor- en nadelen van elk model:

1. Het model van de agro-industrie, dat stoelt op louter commerciële principes gekenmerkt door grote distributiekanalen, op hyper-efficiënte, monoculturele landbouw, waarbij een klein aantal concerns de voedsel- en bioenergie-sector domineren. Wanneer dat model (dat wij hier kennen) op grote schaal wordt toegepast in het Zuiden, zal de landbouwopbrengst op korte termijn zeer groot zijn, maar de duurzaamheid valt te betwijfelen. Dit model betekent ook de zekere dood van de kleine landbouwers; zij zullen migreren naar de steden (zoals dat bij ons gebeurde en nu reeds volop bezig is in de snel ontwikkelende landen van het Zuiden). Deze massale volksverhuizing opent vele nieuwe kwesties en kan leiden tot grote sociale spanningen. De landbouw richt zich enerzijds op de wereldmarkt en anderzijds domineren lokaal de grote distributieketens de voedsel- en bioenergie-sector.

2. Het kleinschaligheidsmodel: gedecentraliseerd, focust op biodiversiteit, probeert traditionele landbouwtechnieken te herwaarderen, tracht de kleine boeren een kans te geven, maakt gebruik van slimme vormen van hernieuwbare energie. Dit model kan onmogelijk de noden van de modernisering voldoen (zeker niet wanneer alle Indiërs en Chinezen een aan ons gelijkaardige levensstijl nastreven, wat ze blijken te doen). De voorstanders van dit model moeten dus de hele consumptiemaatschappij zelf in vraag stellen en hervormen zodat we met z'n allen minder vet, suiker en vlees eten. Een zeer grote en moeilijke opdracht. Vanuit louter sociaal oogpunt is dit model wel het meest rechtvaardige; vanuit ecologisch oogpunt wellicht evenzeer.

3. Het wetenschappelijk-technocentrisch model: probeert de twee bovenstaande visies te verenigen door beroep te doen op biotechnologie, op deep science, op kennisverspreiding, enzovoort. Elke kleine landbouwer wordt een wetenschapper, die tapt uit de grote databank van open-source landbouwkennis. Genetisch gemodificeerde gewassen worden op een slimme manier aangewend, om zo de grote uitdagingen tegemoet te treden (desertificatie, klimaatverandering, enzovoort). Informatietechnologie, biotechnologie en slimme energie worden hier gecombineerd om zowel de winst als de productiviteit te verhogen, maar tegelijkertijd toch zo duurzaam mogelijk aan landbouw te doen. Dit model kan op veel weerstand rekenen van verwende, romantische Europeanen, die zeker een punt hebben wanneer ze genetische gemanipuleerde gewassen aanklagen; het is nochtans het leidende model in landen als India, China of Brazilië, die volop gokken op de inventiviteit van hun groeiende legers wetenschappers.

Als ge moet kiezen, welk model ziet ge de landen van het Zuiden dan het liefst toepassen? Zij zullen immers bepalend zijn voor de toekomst van de landbouw op mondiale schaal. Het zijn zij ook die er alle belang bij hebben een duurzame en toch productieve landbouw op te bouwen.

Welk pad raadt gij hen aan?

In Afrika moet men gewoon alles wat daar nog is van bossen verbranden, omploegen en tarwe zaaien. Dan kunnen wij tenminste wat goedkoper brood kopen.

Oh, en wat maniok ook, voor die arme mensen daar.

Ge wilt dus dat de Afrikanen doen wat wij gedaan hebben in Europa en Japan? De Afrikanen zien dat wel zitten, denk ik. En ze zullen blij zijn met uw steun.

Als we nu gewoon eens zand leren eten en zeewater drinken?

GGO's zijn alvast geen oplossing, want de opbrengst valt tegen in vergelijking met normale gewassen

Waarom? We produceren vandaag voedsel voor 12 miljard mensen. De planeet kan voedsel produceren voor 40 miljard mensen.

Vanwaar dat naïeve pessimisme?

Omdat de teller niet stopt op 40 miljard, tiens. Denk eens wat vooruit, C2C.

Er moet geen groene revolutie komen. Maar als ik één dingen moet kiezen: dan stel ik voor dat we binnen vijftig �* honderd jaar overschakelen op een waterstofeconomie.

40 miljard?? Er zijn nu al te veel mensen op de wereld. Zo veel zelfs dat een land als China (toch 1/6 mensen) al jaren een één kind politiek probeert op te leggen.

Dat gaat binnen zestig jaar wel een knoert van een vergrijzingsgolf worden ze, maar ja.

De teller stopt op 9 miljard, in 2075. Da's wel echt basiskennis hé.

(Waarschijnlijk eerder of lager, want de populatieprognoses van de VN zijn al voor de vierde keer op rij naar beneden toe herzien.)

Hoe kan een prognose nu 'basiskennis' zijn? Zeker dan nog een prognose van de corrupte VN.

de rode.

Zijnde?

Het sovchozen en/of kolchozen-model? Of het post-sovjetrussische Cubaanse model?

Het zou toch voor veel mensen werk zijn, een loon enzovoort...

Een enorme afzet markt voor onze goedkope rommel.

Iedereen wint!

Maar de bossen en de biodiversiteit dan? Of is er geen verband?

Zeg, wiil je oplossingen of blijven zaniken?

Het kapitalistisch wereldsysteem leidt onvermijdelijk naar model een.

Model twee is het meest duurzame, zonder meer.

Vraag voor wie opteert voor model drie.
Hoe dat model realiseren zonder in model een te vervallen?
Misschien concentreren op model twee om de schade te beperken?
In Rwanda leeft de overgrote meerderheid van de mensen van de klein-
schalige landbouw. Die mensen zijn straatarm. Wat kan de overheid doen
in zo een situatie?

Beginnen met publiek-private partnerschappen om boeren te onderwijzen en ze toegang te geven tot beter zaaigoed, tot meststoffen en andere inputs, en ze betere toegang te geven tot sterkere outputs.

Zo'n simpele interventie zou meteen de gewasopbrengst verdrie- of verviervoudigen (zie het bekende voorbeeld van Malawi).

Daarna investeren in landbouw- en biotechnologisch onderzoek en de resultaten daarvan lokaal commercialiseren (nog beter zaaigoed, bijvoorbeeld). Boeren subsidiëren om dat materiaal aan te kopen. Dat zou op zich makkelijk de opbrengst nogmaals moeten verdubbelen.

Dan slim mechaniseren (precisie-landbouw) en aan de efficiëntie van landbouwsystemen, outputs en infrastructuren werken. Nogmaals, wellicht, een verdubbeling van de opbrengst.

Zo zou zelfs een landje als Rwanda makkelijk een net-exporteur van landbouwproducten moeten kunnen worden.

Het geld dat het hiermee opstrijkt investeren in het uitbouwen van duurzame landbouwsystemen (agro-forestry, biochar, slimme, op wetenschap gebaseerde vormen van landgebruik.)


Tegelijkertijd geld pompen in een plan dat uitgaat van de concentratie van mensen in efficiënte hoogbouwsteden, om de druk op het land te verkleinen.

Mmm, de uitdagingen zijn groot, maar er zijn toch een aantal zeer voor de hand liggende stappen te bedenken, die een wereld van verschil zouden kunnen teweegbrengen.