Dictaturen en staatsvormen
 

Ik heb een bedenking. Een staatsvorm die aan de onderdelen van zijn samenleving toelaat deels zichzelf te besturen, is die niet de facto anti-autoritair? Filosofisch gezien zal een totalitaire staat, een dictatuur, de macht liggen bij een dicator of een kleine junta, en deze zal dus in se centralistisch zijn en niets van decentralisatie moeten weten.

Het valt dan ook op dat de meeste federale staten democratieën zijn. Enkel de Sovjetunie, Brazilië en Argentinië zijn uitzonderingen, maar ook hier speelt de nuance een rol: Brazilië en Argentinië werden niet omgevormd tot federale staten door deze dictaturen, maar er door gedoogd, en de Sovjetunie werd gedicteerd vanuit Rusland, wat de reacties van de Baltische staten goed aantonen na hun onafhankelijkheid.

Neem nu Spanje. De Spaanse Republiek werd aangevallen door fascisten en monarchisten, de zich autonoom verklaarde gebieden Baskenland en Catalonië werden onder de voet gelopen, en Spanje werd een eenheidsstaat én een dictatuur. In 1975-1978 werd de dictatuur vervangen door de democratie én de de facto federalisering van Spanje.

Neem ook Duitsland. Dat is in zijn geschiedenis nooit een unitaire staat geweest, tenzij in de enige periode dat het een totalitaire staat was: het Derde Rijk.

En je kunt er niet om heen dat België een steeds democratischer karakter kreeg door zijn decentralisatie.

Volgens Dr. Jos Verhulst is dat alles geen toeval. Enkel staten die zich confederaal gedragen, kunnen echt democratisch zijn (zie boek Verdiepen van de Democratie).

Kortom, wat denkt u van de correlatie democratie/federalisme?

Tantist, is het Unitaire Nederland een democratie?

Citeer mij eens waarin ik dat zou tegenspreken...

Waarom moet ik u citeren? Ik stel u gewoon een vraag. Indien het antwoord ja is, toont u reeds zelf aan dat er geen enkel verband is tussen democratie en (con)federalisme. Het HRR was immers ook (con)federaal en autoritair, en Nederland unitair en democratisch.

Ach zo... U probeert de zaak dus gewoon om te draaien. Heb ik gezegd dat een unitaire staat per se een dictatuur is? Lees nog eens opnieuw, en als je dat gedaan hebt en je hebt nog commentaar, dan mag je hieronder nog eens posten.

Met andere woorden: je bent het niet eens met Jos Verhulst, die blijkbaar stelt dat enkel staten die zich confederaal gedragen echt democratisch kunnen zijn?

Heb ik het gezegd dat ik het eens ben met die man? Ik haalde dat gewoon aan om aan te tonen dat er nog zijn die een correlatie zien.

Nogmaals: een unitaire staat hoeft niet per se een dictatuur te zijn, maar een federale staat heeft minder neiging om een dictatuur te zijn.

Mensen, lees de vraagstelling nog eens goed: enkel federalisme en democratie, ik zie nergens iets staan in de vraagstelling over een unitaire staat.

Het is maar een vraag hoor. :-) Ik vroeg me alleen af of je achter die stelling staat.

In een (con)federatie is de kans groter dat het bestuur dichter bij de burger staat dan in een unitaire staat. En dit verhoogt dan weer de kans op een democratischer bestuur. Gescheiden verkiezingen bieden meer mogelijkheden om wanbestuur af te straffen, en meer dan een regering laat toe dat die regeringen mekaar deels ook gaan controlleren. Dit zijn geen de facto gevolgen van een (con)federatie, maar de kans erop is wel groter (dat regeringen mekaar gaan controlleren is in een unitaire staat zelfs onbestaande).

Nou, daar kan ik me wel bij aansluiten. Laat ons geen gelijkheidstekentjes zetten, maar tildes (~).

Geen énkele staatsvorm is per definitie democratisch of autoritair. Alles hangt ervan af welke invulling je eraan geeft.

België is dus minder dictatoriaal dan Nederland8)

Klopt. Maar daarmee weerleg je de stelling niet.

Nog ene die de eerste post ni gelezen heeft...

Ik denk dat er misverstanden bestaan omtrent de correcte interpretatie van federalisme.

De bestuursvorm die hier in België onterecht fedralisme geheten wordt, is in feite een vorm van subsidiariteit van bovenaf.

Van echt federalisme kan je slechts spreken wanneer van onderop door meerdere partijen (gemeenschappen, staten) beslist wordt om te federeren op vlakken waar tot dan toe geen samenwerking bestond.

Op die wijze krijg je een democratisch ontvlechtend federalisme waar apart bestuurd wordt wanneer gewenst en samengewerkt wanneer beide partijen er baat bij hebben.
Goed bestuur op maat van de onderscheiden gemeenschappen en naar wens van de burger.
Geen opgedrongen vereniging of splitsing vanwege een politieke elite.

Dit lijkt veel eerder op confederalisme dan federalisme als u het mij vraagt. U neemt immers als uitgangspunt reeds bestaande staatkundige structuren die vervolgens naar samenwerking streven. Dat kan gerust en zelfs eerder confederaal uitgewerkt worden.

Yup. Bij federalisme, in mijn opinie, worden er bevoegdheden van bovenaf naar onder afgestaan. Bij confederalisme is het net omgekeerd.

Nicht die Staatsform macht eine Demokratie aus, sondern die Anteilnahme des Volkes am Staate. (Moeller van den Bruck)

Alles hangt af wat men onder volk nu echt verstaat. Is het louter het geheel van de burgers? Dan is dat correct. Gaat het echter ook over volkeren als zijnde samenlevingsverbanden van mensen die door eenzelfde taal en cultuur worden samengehouden, dan is dat nog maar de vraag. Dan kan het zijn dat bepaalde volkeren in een welbepaalde staat voortdurend in een minderheidspositie worden geduwd en hierdoor hun rechten als individu en als groep niet kunnen waarmaken.