De streektalen keren terug!
De streektalen keren terug, tot spijt van wie het benijdt! Door een verkeerd begrepen vooruitgangsdenken werden ze afgedaan als achterlijke boerentaaltjes die eerst door het Frans en daarna door het Nederlands moesten worden vervangen. Daar waar de boergoisie haar kinderen vroeger in bekakt Frans aansprak doet ze dat nu in bekakt Nederlands. Maar gelukkig komt daar eindelijk een kentering in.
Tijd om deze realiteit ook officieel te erkennen door streektaalstatuten in te voeren. Zelfs een volbloed Antwerps politikus als Mieke Vogels geeft al toe dat West-Vlaams een andere taal is dan het Antwerps/Brabants. Na de emancipatie van Nederlands als instruktietaal moeten West-Vlaams, Limburgs, enz. een emancipatie als streektaal ondergaan.
Citaat:
De standaard, woensdag 7 juni 2006
http://www.standaard.be/Krant/Tekst/...date=20060607#
Dialecten geven een apart sausje aan de taal
Mieke Vogels.
Zit dialect in uw genen?
,,Genen is natuurlijk een erg groot woord, maar ik kom uit een Antwerpse familie. Ik denk wel dat ik een echte Antwerpse ben, in die zin dat ik het hart op de tong heb en veel typische Antwerpse uitdrukkingen gebruik als ik iets wil zeggen. Met mijn grootouders en neven en nichten spreek ik altijd Antwerps. Het is toch iets wat in het bloed zit.''
Wanneer spreekt u dialect?
,,Zelf denk ik dat ik bijna nooit dialect spreek. Toch wijzen mensen in mijn omgeving me er vaak op dat ik wel Antwerps spreek, maar dat ik het zelf niet besef. Soms belt mijn moeder me op om te zeggen dat ik plat gesproken heb op de radio of op televisie, terwijl ik dan zelf erg mijn best gedaan heb om beschaafd te spreken. Laat ons zeggen dat ik dan een gekuist dialect spreek.''
,,Natuurlijk moet je je ook aanpassen aan je omgeving. Toen ik schepen voor Afvalbeleid was in Antwerpen, was het voor mij duidelijk dat je met mensen van de stadsreiniging geen algemeen Nederlands moet spreken. Als je daarentegen op een receptie van bijvoorbeeld de kamer van koophandel bent, moet je ook geen dialect beginnen te spreken.''
,,Ik denk dat het bij mij erger wordt met de jaren. Door ouder te worden krijg je meer zelfzekerheid en durf je meer dialect te spreken. Bovendien wordt dialect ook steeds beter maatschappelijk aanvaard.''
,,Ik heb de indruk dat er de jongste vijftien jaar een kentering gekomen is. Vroeger mocht je op school geen dialect spreken. Ik heb zelf nog dictielessen gevolgd en had veel problemen om mijn zware Antwerpse A weg te krijgen.''
,,Bij de scouts, onder vrienden en in studentenclubs sprak ik altijd dialect, tot grote ergernis van mijn moeder. Zij wilde dat haar kinderen iets bereikten in hun leven en als je 35 jaar geleden iemand wou zijn of worden, was het erg belangrijk om algemeen Nederlands te leren spreken.''
,,Mijn moeder is Mechelse en ze kreeg het vaak op haar heupen als haar kinderen plat Antwerps dialect spraken, maar wij deden dat in onze puberteit natuurlijk soms opzettelijk om haar op stang te jagen.''
Als er bij een programma als ,,Man bijt hond'' geen onderschriften zouden staan, zou u het dan begrijpen?
,,Ik denk dat ik alle dialecten zou begrijpen, behalve het West-Vlaams. West-Vlaams is voor mij een andere taal die ik niet versta. Maar ik ben net een weekendje naar Limburg geweest en ik vind het heel leuk om te horen hoe de mensen daar spreken. Ondertitelde Vlamingen storen me helemaal niet. Ik vind het zelfs een goede manier om een andere 'taal' te leren.''
Zou het spijtig zijn als dialecten verdwijnen?
,,Absoluut. Dialecten geven een apart sausje aan de taal. Het zou erg jammer zijn mocht dat verdwijnen. Bovendien vind ik het persoonlijk veel gemakkelijker om mijn emoties in het dialect uit te drukken. Dialect leent zich daar beter toe dan algemeen Nederlands. Je kan er meer emotie en bezieling in leggen. Dialect is in feite een soort moedertaal voor mij, zoals voor andere mensen Turks dat is. En dan gelden dezelfde regels. Je moet weten wanneer je welke taal moet spreken. Dialect is, net als Turks, geen algemene omgangstaal in Vlaanderen. Maar het is normaal om dat thuis te spreken aangezien je je in je moedertaal het allerbest kan uitdrukken.''
,,Toch zijn er geen reddingsprogramma's voor dialecten nodig. Ik vind dat we vandaag net goed bezig zijn. Vroeger werden dialecten bijna bezworen. Dat is intussen serieus veranderd.''
Wat is het mooiste dialectwoord dat u kent?
,,Het is heel moeilijk om dat zomaar voor de vuist weg te zeggen. Maar iets wat ik wel leuk vind in het Antwerps, is soezemoetje . Dat betekent gelaat of snoetje. Je kan bijvoorbeeld zeggen: 'Er hangt nog confituur op uw soezemoetje. '''
(gre)
Mieke Vogels (52) is al jaren actief in de partij Groen! (voorheen Agalev). Ze was volksvertegenwoordiger, senator, schepen in Antwerpen en Vlaams minister van Welzijn, Gezondheid en Gelijke Kansen. Momenteel is ze Vlaams parlementslid en in oktober duwt ze de Antwerpse lijst voor de gemeenteraadsverkiezingen.
|
|