| Dimitri |
14 februari 2004 14:17 |
En jawel, er is een akkoord:
Citaat:
Oorspronkelijk geplaatst door NRC Handelsblad
[size=5]Akkoord brengt hereniging van Cyprus dichterbij[/size]
Door onze correspondent Bernard Bouwman
ISTANBOEL, 14 FEB. Grieks-Cyprioten en Turks-Cyprioten zijn het gisteren in New York eens geworden over een nieuw vredesplan voor Cyprus. Daarmee is volgens de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Kofi Annan, een ,,echte mogelijkheid'' geschapen dat Cyprus herenigd is vóór 1 mei. Het eiland, dat sinds 1974 verdeeld is, zou dan als eenheid op die datum lid kunnen worden van de Europese Unie. In het voorstel van de VN wordt Cyprus een federale staat met twee regio's die een grote mate van zelfstandigheid hebben, vergelijkbaar met Zwitserse kantons.
Het akkoord in New York kwam na dagen van moeizaam overleg. Naar verluidt raakte Kofi Annan, die beide partijen voor het overleg naar New York had gehaald, zo gefrustreerd over het gebrek aan vooruitgang in de besprekingen dat hij besloot beide partijen een tekst van anderhalve pagina voor te leggen die zij moesten accepteren of afwijzen. Nu beide delegaties akkoord zijn gegaan, ligt de weg open voor verder vredesoverleg. Dat moet volgende week donderdag beginnen in Nicosia.
Het optimisme van Annan komt mede voort uit het strakke tijdsschema waarmee beide partijen akkoord zijn gegaan. Zo moeten de Grieks- en Turks-Cyprioten vóór 22 maart overeenstemming bereiken over een vredesplan. Lukt dat niet, dan worden Griekenland en Turkije erbij gehaald. Duurt de impasse in de onderhandelingen ook dan nog voort, dan vult Annan zelf de open plekken in van het plan dat dan op tafel ligt. Dat plan wordt hoe dan ook in april in een referendum voorgelegd aan de beide gemeenschappen op het eiland. Als die akkoord gaan is Cyprus nog voor 1 mei herenigd.
Volgens diplomaten in New York was het akkoord niet mogelijk geweest zonder flinke druk op de Turks-Cyprische leider Rauf Denktas en de Grieks-Cyprische president, Tassos Papadopoulos. Vorig jaar bij de Cyprus-top in Den Haag was het volgens de VN vooral Denktas die een oplossing blokkeerde. De afgelopen tijd heeft Turkije, zonder wiens financiële en militaire hulp de Turkse Republiek Noord-Cyprus niet kan bestaan, zware druk uitgeoefend op Denktas. Ankara wil zelf graag lid worden van de Europese Unie en weet dat daarvoor hereniging van Cyprus nodig is.
Ook de Grieks-Cyprische president, Papadopoulos, zou de afgelopen dagen flink bewerkt zijn. De Grieks-Cyprioten (en ook Griekenland) wilden graag een grote rol voor de Europese Unie bij het vredesoverleg. De Turks-Cyprioten en ook Turkije zijn daar tegen. Volgens diplomaten in New York zagen de Grieks-Cyprioten van hun eis af na telefoontjes van onder andere de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Powell, en zijn Britse ambtsgenoot, Straw. Experts van de Europese Commissie worden nu wel betrokken bij het overleg, maar zullen louter adviseren over technische kwesties.
Copyright je weet wel wie
|
Het plan-Annan komt erop neer dat er een Verenigde Republiek Cyprus wordt opgericht met twee deelstaten, een Griekse en een Turkse. Er komt een paritaire federale regeringsraad en een tussen Grieken en Turken roulerend presidentschap naar Zwitsers model, terwijl de meeste bevoegdheden net als in Zwitserland bij de deelstaten liggen. Ook het Hooggerechtshof e.d. worden paritair samengesteld.
In ruil voor opening van de grenzen naar Grieks-Cyprus moeten de Turks-Cyprioten ruim een kwart van hun huidige grondgebied inleveren. De grondgebonden autonomie blijft wel bestaan, er wordt dus niet teruggekeerd naar de persoonsgebonden autonomie van vóór 1974.
In de huidige verhoudingen is 60% van Cyprus Grieks (incl. 3% Brits soeverein gebied), 37% Turks en 3% neutraal VN-gebied. In het plan-Annan, waarin ook het Britse soevereine grongebied wordt verkleind, zal 71,5% Grieks worden en 28,5% Turks. Dat is nog altijd in het voordeel van de Turken, die minder dan een kwart van de bevolking uitmaken. Meer dan de helft van die Turken bestaat overigens uit immigranten van het vasteland. Over terugkeer van deze in Grieks-Cypriotische ogen illegale immigranten, die vaak de huizen van gevluchte Grieks-Cyprioten bewonen, naar Turkije wordt in het plan niet gerept, wat misschien voor veel tegenstanders van het plan aan Griekse zijde zal zorgen. Anderzijds is voor teruggave van Turkse gebieden aan de Grieken een ontruiming van die gebieden nodig, wat weer op verzet van de Turks-Cyprioten zal stuiten. Gebiedsoverdracht en terugkeer van een deel van de Griekse vluchtelingen is echter het enige punt waar de Grieks-Cyprioten wat mee winnen, terwijl de Turken veel meer te winnen hebben: erkenning, toegang tot de EU en de rest van de wereld, en economische vooruitgang.
De nieuwe kaart van Cyprus zou er na de gebiedsoverdracht (lichtblauwe gebieden), die binnen 3 jaar volledig moet zijn voltooid, als volgt uitzien:
Op de slakkenserver van deze VN-stek kun je het volledige plan-Annan met kaartjes binnenhalen: http://www.cyprus-un-plan.org/ Kijk niet onder het kopje 'maps', want daar vind je niks meer. |
