[Supe®Staaf]

Oorspronkelijk geplaatst door Black Cat

Het zijn dan ook fascisten.

Dé gemakkelijkheidsoplossing bij gebrek aan weerwerk: 't zijn allemaal fascisten.


Ik herinner me plots een artikel uit De Standaard, waarin een ideoloog de absolute vrije meningsuiting verdedigt, ook voor ideeën die niet maatschappelijk aanvaard worden, en indruisen tegen de mainstream, of zelfs ronduit kunnen shokeren. Logisch want de vrije uiting voor het algemeen aanvaarde bepleiten is makkelijk zat.

Ik citeer even die mening die ik heel wat hoger aansla dan de loze woordenkramerij van Jan Blommaert waar je om onbegrijpelijke redenen zo hoog mee oploopt:

IN de Verlichte achttiende eeuw, toen verdraagzaamheid voor en de emancipatie van vroeger onderdrukte minderheden hoogstwaarschijnlijk voor het eerst in de geschiedenis op de agenda stonden, leek het in theorie relatief eenvoudig: ,,Durf zelfstandig te denken; weet dat jouw vrijheid eindigt waar die van de ander begint; geef iedereen via opvoeding de kans om als volwaardig medeburger te functioneren."

En zelfs het historische besef dat deze vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid in werkelijkheid vooralsnog beperkt was tot rijke of invloedrijke blanke mannelijke burgers, kan ons enthousiasme voor de principes van die maatschappelijke omwenteling niet temperen, omdat we weten dat in de daaropvolgende periode al die andere groepen in de samenleving op basis van dezelfde principes één na één hun politieke, sociale en culturele rechten zijn komen opeisen en daar ook grotendeels in geslaagd zijn.

En juist omdat die vrijheid van meningsuiting en de daarbij horende discussiecultuur in onze ogen zo essentieel zijn voor het voortbestaan en de ontwikkeling van een leefbare democratische maatschappij, zijn we geschokt door de emotionele en gewelddadige reacties van religieuze fundamentalisten. En we sluiten de rangen, in de geest van de uitspraak: ,,Ik vind jouw opinies afschuwelijk, dom, smakeloos, vulgair en beledigend en ik schaam me dat iemand het waagt zoiets te schrijven, te zeggen of te tekenen. Maar ik verdedig, met tegenzin maar principieel, jouw recht om je zo onbehoorlijk te gedragen."

Wie daarin volgens mij het verst is gegaan is, is de Amerikaans-joodse cultuur- en taalfilosoof Noam Chomsky, toen hij protesteerde tegen de manier waarop de Franse autoriteiten reageerden op de negationistische uitspraken van Robert Faurisson, een van de bekendste ontkenners van het bestaan van de gaskamers. Als jood en radicaal democraat was Chomsky een fervent en gepassioneerd tegenstander van die negationisten en hun aanhangers, maar (nog eens) als radicaal - dat wil hier zeggen fundamenteel democraat - verdedigde hij het recht van Faurisson en anderen om hun aantoonbaar foutieve en diep kwetsende opinies ongestraft te verkondigen.

Chomsky had in ethisch opzicht gelijk. In een democratische samenleving moet het mogelijk zijn verkeerde en eventueel beledigende opinies rationeel te weerleggen en op die manier onschadelijk te maken zonder een beroep te moeten doen op de rechterlijke macht. Want wie weet hoe diezelfde rechterlijke macht morgen door politieke tegenstanders tegen de democratie zal worden ingezet? Bovendien kan een democratie alleen maar overeind blijven en bloeien wanneer de burgers geloven dat ze allen zonder onderscheid als gelijkwaardigen worden beschouwd en behandeld.

We kunnen, anders gezegd, onmogelijk het recht op vrije meningsuiting van de Deense cartoontekenaars verdedigen (ook al betwijfelen we terecht de wijsheid van hun beslissing om in dit specifieke geval en in deze gespannen maatschappelijke context van dit recht gebruik te maken), en tegelijkertijd zwijgen wanneer een negationist als David Irving wegens zijn opinies veroordeeld wordt (ook al is hij iemand die al tientallen jaren onfrisse stellingen verkondigt die niet alleen wetenschappelijk onhoudbaar zijn maar vooral bijzonder pijnlijk en kwetsend voor de overlevenden en nabestaanden van de Shoah).

Er zijn twee opties. Ofwel vinden we dat noch de Deense tekenaars en uitgevers noch iemand als David Irving het recht hebben hun controversiële meningen te verkondigen. Dat roept de vraag op wat dan de aanvaardbare criteria zijn voor de begrenzing van de vrije meningsuiting en wie daarover kan en mag beslissen. Daarmee brengen we, denk ik, onze democratische vrijheid zelf in het gedrang. Ofwel staan we knarsetandend toe dat sommigen van die vrijheid misbruik maken en verplichten we onszelf ertoe desnoods met dichtgeknepen neus het recht van deze medeburgers te verdedigen. Niet omdat we het met hen eens zouden zijn, de goden bewaren ons, maar omdat het in een democratische maatschappij niet opgaat, alleen maar diegenen te verdedigen en te steunen, die het met ons eens zijn.

Rara, van wie is dit afkomstig?
Een extreem-rechtse provospammer?
8)