*haalt de portefeuille boven*
Op persoonlijk vlak wel, ja. Ik ben geen zwartkijker, toch niet wat dat betreft.
Dat is 'n vaag woord hé. Ik geloof niet in vooruitgang in de "mechanische", "automatische" betekenis van het woord. Mensen zijn tot heel veel dingen in staat, en dus ook tot prachtige verwezenlijkingen, maar dat hangt af van de ideeën die ze hebben. Wat dat betreft is er nog werk aan de winkel denk ik.
Goeie vraag. Ik denk dat overheidsingrepen altijd ongewenste effecten hebben. Social engineering kan dus onbedoeld zeer effectief zijn in het bereiken van resultaten die men eigenlijk niet wou. Daar komt bij dat het hele idee alleen al, van een ingenieur die loopt te sleutelen aan de Grote Maatschappelijke Machine, een soort alwetendheid en almachtigheid veronderstelt. (Zelfs de popperiaanse piecemeal engineering). Die alwetendheid is een illusie (daarin volg ik Hayek vollédig), en die almachtigheid is enorm gevaarlijk. Alleen al het feit dat je een instelling de macht zou geven om die ingrepen te doen, zet de deur wagewijd open voor misbruiken, zelfs als de eigenlijke bedoelingen wel kosher zouden zijn. (Dat is niet altijd het geval, cfr. het Speenhamland-systeem enz).
Zeker wanneer de maatregelen van de social engineers berusten op verkeerde economische inzichten, ontstaat er een domino-effect van ongewenste effecten waar men weer nieuwe maatregelen op loslaat, die weer andere ongewenste effecten geven, enzoverder. Overheid X wil projecten financieren zonder de belastingen te verhogen, dus ze vergroten de geldhoeveelheid; er ontstaat inflatie; er worden prijscontroles afgekondigd; er ontstaan ernstige tekorten; er worden maximumprijzen ingevoerd op de grondstoffen voor die sectoren; de tekorten breiden zich uit enzovoort. Dat is een klassiek voorbeeld. Intussen breidt de macht van de overheid uit, en wordt het sociale weefsel gebroken: "de samenleving" bestaat voor een belangrijk deel uit economische transacties, uit ruilprocessen. Als je dat wegneemt, ontneem je mensen een belangrijke reden om die samenleving in stand te houden. Combineer dat met een sterke staat, en je hebt het recept voor chaos.
Er is een ontzettende vooruitgang in de exacte wetenschappen, uiteraard, en ook in de sociale en economische wetenschappen. (Deze laatste zijn natuurlijk een pak jonger). Maar dat is geen reden om achterover te leunen en toe te zien hoe De Geschiedenis Zich Ontplooit. Vooruitgang is zeer breekbaar. Als je de politieke denkers van de achttiende eeuw bekijkt, dan denk ik dat je kan stellen dat ze diepere inzichten hadden dan veel tijdsgenoten. Ook wat de economische wetenschap betreft, denk ik dat de twintigste eeuw minstens evenveel rampzalige ontwikkelingen als briljante ontdekkingen geleverd heeft. (Damn you, Lord Keynes!)
http://philosophy.eserver.org/chicken.txt 