Oorspronkelijk geplaatst door BWarrior
De Vlamingen werden niet "onderdrukt". Sterker nog, in de 19de eeuw waren er heel wat homogeen-Vlaamse kabinetten (tussen 1884 en 1901 was er in alle regeringen samen één - 1 ! - Waalse minister). De meerderheden in Kamer en Senaat waren altijd samengesteld uit Vlaamse arrondissementen. August Vermeylen had gelijk toen hij zei dat als de taalwetgeving zo traag vooruit ging, het ook en voornamelijk de fout was van de Nederlandstaligen zelf.
De verfransing die inderdaad een feit was, had niets te maken met de Belgische staat, maar wel met een doorwerking van de Franse revolutie en vooral van de twintigjarige Franse bezetting van Belgie die een groot deel van de sociologische bovenlaag in héél Belgie verfranste.
De Belgische grondwet schreef de vrijheid van taal voor (en niet het Frans). In de praktijk betekende dit: het Frans in de binnenbesturen, de lokale taal - Frans of Nederlands (of in voorkomend geval zelfs Duits) - in de provincies en de gemeenten (en die entiteiten waren dan nog zeer autonoom), idem in het lager onderwijs. Dit was trouwens wat men al sedert de Habsburgse Tijd Tijd. Indien men het Nederlands echt wou onderdrukken, moest men gewoon doen wat de Franse bezetter deed: het op alle vlakken (tot kranten en toneelstukken toe) verbieden - quod non.
Het was de Vlaamse - vooral liberale - elite die Frans sprak, ondanks het feit dat elke rechter, notaris, advocaat, griffier de taal kon bezigen die hij wou (en net hier ligt het verschil met de Habsburgse Tijd, toen ze nog wél de streektaal hanteerden). Ze deden dit omdat ze het Nederlands te min vonden en het Frans daarentegen (in het voetspoor van de ideeen der Verlichting) als taal van de beschaving bezagen (en zij niet alleen, zelfs het Nederlandse Hof correspondeerde tot in de jaren 1890 louter in het Frans).
De (terechte) reactie van de katholieken (die in het Frans een teken van verval zagen en van ontaarding) en van Vlaamsgezinden leidden vanaf de jaren 1870 tot de taalwetgeving.
---
Natuurlijk was niet elke Vlaamsgezinde een collaborateur of verrader, integendeel zelfs.
Tijdens WO I heeft de verpletterende meerderheid van de Vlaamsgezinden de collaboratie zelfs in het geheim of openlijk tegengewerkt. Die moedige mensen (denk aan Paul Fredericq of Alfons Sevens ...) belanden vaak in Duitse kampen omwille van hun overtuiging. De collaborateurs (een groepje van maximaal 15.000 man, waarvan dan nog een enorm aandeel mensen afkomstig was van Nederlandse of Duitse afkomst) waren een infieme minderheid.
Het waren net de Vlaamsgezinden die de allergrootste patriotten waren en vrijwillig dienst namen, dat mag ook eens gezegd worden.
Scherpzinnige Vlaamsgezinden begrepen toen reeds, wat velen hier blijkbaar nog altijd niet inzien. In 1915 bv. ondertekenden verscheidene vooraanstaande Brusselse flaminganten (waaronder Camille Huysmans en Herman Teirlinck) een manifest waarin ze Duitse "gunsten" aan de Vlamingen afwezen en stelden dat "opgedoken bladen (t.t.z. zogezegd flamingantische die onder geheime Duitse leiding stonden) die onder de dekmantel van de taalstrijd andere dan Belgische belangen dienden, geen enkele fractie van de Vlaamse Beweging vertegenwoordigden".
De Vlaamsgezinde Alfons Van de Perre sprak in 1917 in een brief aan zijn vriend Frans Van Cauwelaert zo over de collaboratie: "Dat wordt een gemene plaatskensjagerij, en 't doet mij denken aan de dertig zilverlingen. Zo die mensen door Duitslands hulp moeten winnen - adieu dan. (...) Zie, Frans, 'k ben altijd in alle eerlijkheid vlaamsgezind geweest; maar zulke dingen walgen mij, walgen mij dat ik het niet zeggen kan". Zo zijn er talloze voorbeelden.
|