iconografie

[Piero]

Oorspronkelijk geplaatst door Piero

Masaccio schilderde in Brancacci's kapel niet slechts enkele wonderen die Petrus volgens Mattheüs verrichte, maar ook een wonder van Petrus volgens de Handelingen van de apostelen. Het is de opstanding van de zoon van Theöfilus. ...
https://www.wga.hu/html_m/m/masaccio.../theo_pet.html

Bronzen beeld van St Pieter op de troonin de St Pieter basiliek in Rome.
Let op de overeenkomst en verschillen met de versie van Massaccio.

Werk van Arnolfo di Lapo. Hij was beter bekend als Arnolfo di Cambio (1232 - 1302/1310), een beeldhouwer en architect uit Firenze. Het bronzen beeld, waarvan de tenen afgesleten zijn door de aanraking van vele pelgrims, wordt elk jaar op 22 februari aangekleed als paus (zie hoger).
Copyright: C. Leterme
Zijn de teksten van Bijbel in 1000 seconden voor jou een hulp? Met een kleine financiële bijdrage help je de site online te houden.

Bijbelin1000seconden.be

[Piero]

De Petrus van Masaccio zit op een bedekte stoel; echt of afgebeeld. Want een voetstuk is niet (duidelijk) zichtbaar. Hij is qua postuur, kop en kapsel gelijk aan de bronzen Petrus van Arnolfo di Cambio in de St Pieter. Beiden hebben een nimbus achter of boven het hoofd. De Petrus van Masaccio is in gebed, kijkt omhoog en heeft de handen gevouwen.
Petrus van di Cambio zit op een marmeren voetstuk. Hij kijkt minder nadrukkelijk omhoog, over de hoofden van de gelovigen. Hij zweert met de rechterhand met twee vingers gestrekt en de andere hand houdt een grote sleutel vast voor de borst. De sleutel is erg zwaar, want de onderarm wordt ondersteund door een doek die over de schouder gaat. De voeten zijn bloot en nog net zichtbaar onder de rand van de rok. De rechtervoet staat meer naar voren tot over de rand van het voetstuk.
Op de fresco zijn de tenen van Petrus' linkervoet zichtbaar in een spleetje van de rok. De rechtervoet is niet zichtbaar want een man knielt ervoor, alsof hij die voet kust.

[Pol Dolf]

zijn rechtervoet wordt aangeraakt door toeristen , er is al een metalen stuk overgeplaatst omdat de voet afgesleten was

[Piero]

Wikipedia.
Zoals vroege martyrologieën (d.w.z. lijsten van martelaren en hun feestdagen) aantonen, waren er oorspronkelijk twee liturgische feesten die verband hielden met de stoel van Sint-Pieter: 18 januari en 22 februari.[2] Uit het zesde-eeuwse Martyrologium Hieronymianum blijkt dat het feest op 18 januari verband hield met Petrus' bisschopsambt in Rome,[5] en dat op 22 februari met zijn verblijf in Antiochië.[6] Beide feesten waren nog opgenomen in de Tridentijnse kalender van 1568 met de rang van duplex...

Een stoel in Rome werd al in de derde eeuw als de stoel waarop Petrus werkelijk had gezeten vermeld. In het Carmen adversus Marcionitas ("Gedicht tegen de volgelingen van Marcion"), dat toegeschreven wordt aan de kerkvader Tertullianus (ca. 160 - ca. 230), maar waarschijnlijk uit de vijfde eeuw[1] dateert, heet het:

H?c cathedr?, Petrus qu? s?derat ipse, loc?tum
m?xima Roma L?num pr?mum cons?dere iussit.
(Op deze stoel, waarop Petrus zelf gezeten had,
liet het grote Rome Linus als eerste zitten.

Een wetenschappelijk onderzoek in 1977, geleid door James Lees-Milne en een commissie van deskundigen en priesters, heeft echter aangetoond dat de stoel van een latere datum is. Op verzoek van paus Paulus VI werd in dat jaar de schrijn geopend. De commissie stelde enkel vast dat de stoel "oud" was en dat de schrijn driehonderd jaar lang niet was geopend. Het natuurkundig onderzoek sloot vervolgens iedere illusie over een verband tussen stoel en apostel uit[3]: C14-datering liet zien dat het hout van de stoel afkomstig is van een boom die na 800 nog groeide. Vandaag de dag wordt — ook door het Vaticaan zelf — aangenomen dat de houten troon waarschijnlijk aan de paus geschonken werd door de Heilig-Roomse keizer Karel de Kale, bij diens bezoek aan Rome in 875.[4]

https://nl.wikipedia.org/wiki/Cathedra_Petri

[Piero]

Toevallig kreeg ook Piero della Francesca de opdracht om een mirakel te schilderen als dat 'van Masaccio in Florence. 'Het was een verhaal uit De Gouden Legende over de kruisvinding. Het was voor het koor van de kerk van St Franciscus in Arezzo. Hij nam de opdracht over van een schilder die al op het plafond en naast de ramen wat had geschilderd, maar die oud en ziek stopte met het werk. Toch denk men dat hij de compositie voor dit mirakel zelf had ontworpen. Het zijn twee scenes in één landschap. Het beeldcentrum is in het midden, tussen de twee scenes. Dat is lastig. Het is interessant zijn stijl te vergelijken de de stijl van Masaccio. Dit fresco is ongeveer even groot als het fresco van Masaccio; te dateren ca 1460.

Op het tweede niveau links van het venster springt het verhaal terug naar Jeruzalem, waar koningin Helena, de moeder van keizer Constantijn, een christelijke missie leidt en op zoek gaat naar het Kruishout waaraan Christus gestorven was. Het gerucht ging dat een Jood genaamd Judas de plek kende waar het Kruis begraven lag. Omdat hij weigerde de plek aan koningin Helena te te tonen werd hij in een droge put gegooid. Toen hij eindelijk beloofde om de plek aan te wijzen werden drie kruizen opgegraven. Welk hout is nu het kruis van Christus? Er komt een begrafenisstoet voorbij voor een jongen die plots was gestoven. Dan worden de drie kruizen één voor één boven de baar met het lijk gehouden om de kruizen te testen. En warempel, als het Ware Kruis boven het lijk wordt gehouden komt de jonge man weer tot leven. (afbeelding: De resolutie is laag omdat het kader van de pagina anders erg groot wordt).

[Piero]

Een eerste indruk is dat deze fresco sober van kleur is - vergeleken met de fresco van Masaccio. Hij is ook meer versleten en minder vergaand gerestaureerd. Koningin Helena is sober gekleed met een witte japon en korte donkergrijs jasje. Het meest trekt de aandacht de dame in een helder blauwe mantel (vervaagd weliswaar) die voor de baar geknield is. Verder is niemand in zulk mooi blauw gekleed. Dit blauw is (was) wel overvloedig aanwezig als blauwe hemel. Zo wordt het wonder waar deze dame getuige van is onmiskenbaar geassocieerd met de hemel. Het is een duidelijk voorbeeld van Piero's gewoonte om kleuren symbolisch toe te passen.
Evenzo is de vreemde tempel achter de scene met de opstanding een voorbeeld van kleurensymboliek. Het moet de tempel van Venus afbeelden die werd gebouwd op Golgotha, de plaats van de kruisiging. Het gebouw heeft een afgrijselijke vorm en is bekleed met modderbruin marmer. Die tempel wordt geassocieerd met de dorre droge heuvel ernaast. Geen blijk van vruchtbaarheid van Venus.
Dan nog iets over de compositie. Het beeldcentrum (verdwijnpunt) snijpunt van de schuine lijnen van het dak rechts en de verticale kroonlijst van de tempel van Venus, ligt laag; op ooghoogte van de geknielde figuren. Op een- derde van de hoogte van de fresco. De kijkafstand kan niet precies worden bepaald, want er is geen vierkant in perspectief om het afstandspunt te bepalen. Maar de kijkafstand is in elk geval veel groter dan bij Masaccio.Ten minste zo groot als de breedte van de fresco. Een matig tele-objectief. Het huis links zal wel dichterbij staan dan de tempel van Venus. Want die tempel moet hoger zijn dan een huis. Hier vraagt Piero veel coulance van de kijker.
Links op de achtergrond is Jeruzalem afgebeeld. Maar het lijkt erg op Arezzo of een andere stad in Italië. Piero is nooit in Israël geweest. Er is nog meer op te merken. Kijk eventueel ook eens op wga en bij Paul Verheijen en Ciaotutti, maar geloof niet alles wat de kunsthistorici en exegeten verklaren.
De nette figuur (byzantijn) die in de linker scene koningin Helena begeleidt is natuurlijk niet de Jood Judas die op een andere fresco aan zijn haren uit de put getild wordt.

https://www.wga.hu/html_m/p/piero/2/index.html
en https://ciaotutti.nl/reizen-door-ita...uis-in-arezzo/

[Piero]

Oorspronkelijk geplaatst door Piero

....
Dan nog iets over de compositie. ... de kijkafstand is in elk geval veel groter dan bij Masaccio.Ten minste zo groot als de breedte van de fresco. Een matig tele-objectief. Het huis (links) rechts zal wel dichterbij staan dan de tempel van Venus. Want die tempel moet hoger zijn dan een huis. ... ... ...

Rechts van de baar staan drie mannen als toeschouwers bij het mirakel. Ze zijn misschien bedoeld als familie van de jongeman. Of als een Rabbi en priesters. Ze staan stijf van schrik en zijn niet blij met de opstanding van de jongen. Hun achtergrond is de grijze muur van het huis rechts. Grijs is een symbool van hun gevoelens.
Piero heeft goed naar de fresco van Masaccio gekeken. Want die had rechts ook enkele figuren afgebeeld die niet blij waren met het mirakel. Maar meer bescheiden, tegen een donkere deuropening.

De jongen heeft een wit gebouw en een deur als zijn eigen achtergrond. Daarboven is een uitbouw van een gevel als een rode paal die de aandachr vestogt op de jongeman op de baar. Masaccio gebruikte een bescheiden houten balkje om een accent te geven in zijn compositie.
De jongen heeft een wit gebouw en in deur als zijn eigen achtergrond. Daarboven is een uitbouw van een gevel als een rode paal die de aandachr vestigt op de jongeman op de baar. Masaccio gebruikte een bescheiden houten balkje om een accent te geven in zijn compositie.

[Piero]

Oorspronkelijk geplaatst door Piero

De jongen heeft een wit gebouw en een deur als zijn eigen achtergrond. Daarboven is een uitbouw van een gevel als een rode paal die de aandachr vestigt op de jongeman op de baar. Masaccio gebruikte een bescheiden houten balkje om een accent te geven in zijn compositie.

Piero heeft goed naar de fresco van Masaccio gekeken.
U heeft het misschien al wel gezien en begrepen? Er is daar meer aan de hand. Er is daar een buitengewoon complexe constructie in perspectief bedacht en perfect uitgevoerd. De rode geveluitbouw wordt ondersteund door balken van de vloer in het gebouw. Precies daar is ook de dwarsbalk van het kruishout . Het uiteinde daarvan steekt in het oog van één van de drie heren. Wat wil dat zeggen?

Novum.
Wikipedia - De hyperbool van de splinter en de balk is een uitspraak van Jezus en hoort volgens de traditie niet tot de gelijkenissen van Jezus, maar wordt daar soms wel toe gerekend. De tekst staat in Matteüs 7:1-6 en maakt onderdeel uit van de bergrede; de tekst staat ook in de veldrede in Lucas 6:37-42. De uitspraak staat ook in het apocriefe evangelie van Thomas Logion 26.

Jezus zei: "Waarom kijk je naar de splinter in het oog van een ander, terwijl je de balk in je eigen oog niet opmerkt? Hoe durft u te zeggen: 'Kom, ik zal die splinter wel even uit uw oog halen,' terwijl je de balk in je eigen oog niet eens ziet? Huichelaar! Haal eerst die balk uit je eigen oog. Pas dan zie je scherp genoeg om die splinter uit het oog van de ander te halen". Einde citaat.

De poses van die mannen zijn mooi en hun kleding en de belichting daarvan lijkt realistisch. Ze aarzelen. Waarom de voorste figuur een hoge helderblauwe hoed draagt is mij nog niet duidelijk. Misschien om een relatie te leggen met de geknielde dame in het gevolg van de moeder van keizer Constantijn. Om het contrast in de reactie van de twee partijen op het wonder te benadrukken.