Fitna: Commentaar op anti-Islamfilm Wilders

[Astrid Essed]

Geachte Redactie en lezers van Politics.be,

Ongetwijfeld bent u op de hoogte van de ontstane commotie rond de anti-islamitische Fitna-film van de heer Wilders, met name nog voor de verschijning
Gelukkig heeft het althans in Nederland niet tot oplopende spanningen geleid en zijn de reacties tot nu toe beheerst geweest

Maar met alle respect voor de reactie ''het valt wel mee'', van een groot aantal moslims, ben ik van mening, dat deze film niet alleen NIET meevalt, maar stigmatiserend, simplistisch, haatzaaiend en in ernstige mate beledigend is

Zo worden door de vertoning van een dan de Deense Mohammedcartoons, waarbij de Profeet Mohammed is afgebeeld met een bom in zijn tulband, alle moslims tot terroristen bestempeld, worden er uit zijn verband gerukte Koranteksten geciteerd en beelden vertoond van de WTC en Madrid aanslagen, niet gehinderd door enige verwijzing naar oorzaken, alsmede het Brits-Amerikaanse optreden in de Midden-Oostenregio

Hoewel politiek in het geheel niet met de heren eens, ben ik dan ook verheugd over de afkeuring van de film door premier Balkenende en de Amsterdamse burgemeester Cohen, alsmede de EU voorzitter
Ook acht ik het een goede zaak, dat de VN Sectetaris Generaal zich in afkeurende bewoordingen over de film heeft uitgelaten

Onder P/S doe ik u mijn commentaar op de film toekomen

De film is te zien op www.youtube.com

Laat de strijd tegen discriminatie, racisme en vreemdelingenhaat, in en buiten Nederland en Belgie, doorgaan


Vriendelijke groeten

Astrid Essed
Amsterdam


Geachte Redactie en lezers van Politics.be,

Ik heb met verontwaardiging kennisgenomen van de door de heer Wilders recentelijk op Internet geplaatste film ''Fitna''

Niet alleen getuigt het van het van de heer Wilders te verwachten eenzijdige en stigmatiserende beeld van de Islam, hetgeen in ernstige mate provocatief een haatzaaiend is, daarenboven denkt hij zijn ''betoog'' te onderbouwen met enkele uit zijn verband gerukte citaten
Verder refereert hij aan een aantal terroristische aanslagen, die gepleegd zijn door mensen of organisaties, die de religie misbruiken voor hun eigen politieke doel, waarbij hij bovendien niet wordt gehinderd door de politieke oorzaken, die aan deze aanslagen ten grondslag liggen

Een analyse:

Religies:

De fundamenten van de Islam berusten, evenals het christendom en Jodendon, op de God van Liefde, naastenliefde, vrede en humaniteit
Door de eeuwen echter en ook in onze tijd zijn er politici, geestelijken, militairen en anderen geweest, die de religie hebben misbruikt voor hun eigen politieke of machtsdoel

Ik behoef de door Paus Urbanus II geinstigeerde Kruistochten niet in herinnering te brengen, die brak met het universele fundament van het christendom, door de verkondigen, dat het geen zonde was, ongelovigen te doden
De door de ''Kruisridders' onder de in Palestina aanwezige Joodse en islamitische bevolking aangerichte bloedbaden zijn u waarschijnlijk bekend

Over fanatisme gesproken

De tegen Joden en moslims [en later tegen de eerste ''protestanten'', ''ketters'' genoemd] gerichte Spaanse Inquisitie, waarbij duizenden op de brandstapel eindigden, zal u ook bekend zijn

Iedere religie kent zijn godsdienstfanaten
Hierop kom ik terug

Stigmatisering van de Islam:

Tekenend voor Wilders is dus weer die ongenuanceerde en eenzijdige benadering
Niet alleen maakt hij geen enkel onderscheid tussen het grote scala moslims, varierend van gematigd tot ''extreem'', bovendien maakt hij eenzijdig gebruik van enkele uit zijn verband gerukte citaten uit de Koran, uit het oog verliezend, dat citaten van dezelfde strekking eveneens zijn aan te treffen in het Oude Testament van de christelijke Bijbel en de Torah van het Jodendom

Als voorbeeld van een gruwelijke Oude Testament, passage noem ik het verhaal van de uitroeiing van de Amelekieten [een volk, dat oorlog voerde met de Joden in het Israel van de tijd van Koning Saul], hetgeen ''in opdracht van God'' zou zijn geschied [1]
Dat dit verhaal nog zijn weerslag in deze tijd vindt, bewijst wel de Joods-Israelische groep religieuze fanatici, de Gush Emunin [Blok der Gelovigen], die enige jaren geleden in de Israelische krant the Haaretz een advertentie hebben gezet, waarin, naar voorbeeld van de Amelekieten, werd opgeroepen tot de uitroeiing van de Palestijnen [2]

Religieus fanatisme:
Een kenmerk van ALLE religies:

Het gevaarlijke karakter van deze film bestaat niet alleen uit het eenzijdig citeren van Korancitaten, maar wekt eveneens de suggestie, dat alle moslims religieuze fanatici zouden zijn
In de eerste plaats is dit slechts een kleine groep, in de tweede plaats is er ook bij ''christenen'' en Joden sprake van religieus fanatisme
Ik verwijs naar de reeds genoemde ''Gush-Emunim'', die eveneens rijkelijk aanwezig zijn onder een categorie religieus fanatieke Joodse kolonisten, die een terreur uitoefenen onder de bezette Palestijnse bevolking [3]

Eveneens is er sprake van met name Amerikaanse ''christen'' fundamentalisten, die met name in de negentiger jaren regelmatig aanslagen pleegden op abortus-klinieken

Terroristische aanslagen en de politieke oorzaken:

WTC en Madrid:

De heer Wilders vertoont beelden van de aanslagen van WTC en Madrid
Uiteraard leidt het geen twijfel, dat zij verschrikkelijk en verwerpelijk zijn als militaire aanvallen op burgers, maar het is demagogisch, deze toe te schrijven aan een religie
Religies staan voor naastenliefde en medemenselijkheid en de invulling door mensen blijft mensenwerk en eigen keuze

Bagatellisering Amerikaans politiek-militair optreden:

Niet alleen kent de heer Wilders de politieke motieven achter die aanslagen, daarenboven bagatelliseert hij het Amerikaanse politiek-militaire optreden in de regio van het Midden-Oosten

Zo waren de WTC aanslagen een reactie op het Amerikaanse politiek-militaire optreden in met name Irak, dat [in de Eerste Golfoorlog], o.a. door het gebruik van verarmd uranium en clusterbommen, heeft geleid tot duizenden burgerdoden [4]
De daarna onder druk van de VS en Groot-Brittannie tegen Irak gevoerde VN sancties zijn voornamelijk ten koste gegaan van de zwakkeren zoals ouderen en kinderen
Door gebrek aan medicatie [door die sancties] zijn er meer dan een half miljoen kinderen omgekomen [5]

In de na tien jaar volgende Brits-Amerikaanse aanval op Irak kwamen door eveneens het gebruik van clusterbommen meer dan 10.000 Iraakse burgers om het leven
Om over martelpraktijken in Abu Graibh, Guantanamo Bay en andere gevangenkampen nog maar te zwijgen [6]

De Madrid aanslagen waren dan ook een reactie op de Spaanse militaire steun aan de VS bij de Irak-oorlog

IN WELK GEDEELTE VAN DIE WILDERSFILM KOMEN DE GEDODE AFGHAANSE EN IRAAKSE BURGERSLACHTOFFERS VOOR EN DE GEMARTELDE GEVANGENEN IN ABU GRAIBH, GUANTANAMO BAY, BAGRHAM EN ELDERS?

Om maar niet te zwijgen van de jarenlange Amerikaanse politieke en militaire steun aan de 40 jaar durende Israelische bezetting van de Palestijnse gebieden, met de daaraan inherente onderdrukking, vernederingen en mensenrechtenschendingen [7]

Mohammed cartoon:

Aan het begin en eind van Fitna beeldt de heer Wilders eveneens een van de gewraakte Deense Mohammed cartoons uit, waarin de voor moslims vereerde Profeet wordt afgebeeld met een bom in zijn tulband.
Hiermee legt hij, ten onrechte, het verband tussen Islam en terrorisme, en suggereert hij, dat alle moslims terroristen zijn

Het is dan ook toe te juichen, dat premier Balkenende in een verklaring onverbloemd afstand van die film heeft genomen, alsmede de EU bij monde van haar voorzitter Slovenie, de VN Secteraris Generaal en burgemeester Cohen

Met alle respect voor de beheerste reacties van de moslims in Nederland, deze fim ''valt'' NIET wel mee

Het is haatzaaiend, stigmatiserend, eenzijdig en beledigend

Weer kan ik van harte onderschrijven de uitspraken van de heren H de Winter, E van Thijn en rabbijn Soetendorp, dat de standpunten van de heer Wilders EN zijn haatzaaierij en stigmatisering, overeenkomsten vertonen met de opkomst van het anti-semitisme in het Duitsland van de dertiger jaren

Weg met discriminatie en stigmatisering van bevolkingsgroepen
Voor gelijke rechten voor iedereen, ongeacht ras, politieke en religieuze overtuiging, sexuele voorkeur of al dan niet ''legale'' verblijfsstatus

Aan het eind van de dag zijn wij allemaal mensen!!!!

Vriendelijke groeten

Astrid Essed
Amsterdam



[1]

http://nl.wikipedia.org/wiki/Amalekieten

[2]

http://www.cactus48.com/fundamentalism.html

[3]

http://www.btselem.org/english/hebron/20080318_...

[4]

http://www.hrw.org/campaigns/clusters/index.htm

[5]

http://www.vcp.nu/actiedag/irak/vn_topman.htm

[6]

http://www.hrw.org/reports/2004/usa0604/

http://hrw.org/reports/2004/afghanistan0304/ind...

[7]

http://www.btselem.org/English/

http://www.eajg.nl/index.asp?navitemid=124&type...

[8]

Artikel tav het politieke gedachtegoed van Wilders

http://www.uitpers.be/artikel_view.php?id=1636

[Sjaax]

Oorspronkelijk geplaatst door Astrid Essed

Geachte Redactie en lezers van Politics.be,

Ik heb met verontwaardiging kennisgenomen van de door de heer Wilders recentelijk op Internet geplaatste film ''Fitna''

O, ja?

De kunst van het beledigen

Een bijbel en koran vol is er mogelijk al geschreven naar aanleiding van de film Fitna van Geert Wilders. Een paar punten heb ik totnogtoe weinig uitgewerkt gezien in de discussie. Als de vrijheid van meningsuiting een vrijheid tot belediging inhoudt, in hoeverre is die dan bruikbaar of schiet ze haar doel voorbij? De islam is een wereldwijde godsdienst met meer dan een miljard volgelingen. Welke beperkingen gelden er niet alleen in Nederland aan de vrijheid van meningsuiting, maar hoe gaan we om met beperkingen in mondiale context?

De discussie over de vrijheid van meningsuiting en beledigen is een regelmatig wederkerende. Het recht om te beledigen was de aanhef van een rede door Ayaan Hirsi Ali in Berlijn twee jaar geleden. Dat was een even terechte als provocerende stelling. Als je het recht op de vrijheid van meningsuiting aanhangt, impliceert dat meteen het recht op belediging. De aanleiding voor de rede was de commotie rond enkele Deense cartoons die in een krant werden gepubliceerd. Deze cartoons zouden beledigend zijn voor de profeet Mohammed. Het leidde tot protesten van moslims in vooral Arabische landen. En het leidde tot duikgedrag van een aantal Europese politici en opinieleiders onder het mom van ‘respect’, ‘gevoeligheden’, ‘verantwoordelijkheid’. Duikgedrag in de zin van het door velen gevoelde onvoldoende opkomen voor de vrijheid van meningsuiting, die de basis vormt voor de kwetsbare onderneming die de democratie is.

Zijn beledigingen nodig? Informatie-uitwisseling kan toch zonder belediging plaatsvinden? In de reacties op de toespraak van Hirsi Ali werden respect en fatsoen vaak als tegenargumenten gegeven. Enkele voorbeelden: ‘Men weet niet hoe de andere partij de beledigingen heeft ervaren en men is er eigenlijk ook niet in geïnteresseerd, men kiest voor het eigen gezichtspunt en het eigen belang, doorgaans onberedeneerd. De vrije burger is in de eerste plaats een verantwoordelijke burger, dan spelen omgangsvormen een belangrijke rol. Het staat haaks op liberale uitgangspunten als verdraagzaamheid en respect voor de ander. Vergeet verder niet dat spotten met religie spelen met vuur is; er is geen identiteit zo sterk als de religieuze, het raakt de kern van de religieuze persoonlijkheid.’ Vooral de opmerking over spelen met vuur gemaakt door een rabbijn is beangstigend. Geen religiekritiek, anders … Mullah Marouf van universiteitsmoskee in Kaboel zei het recentelijk heel duidelijk: “De Islam is een religie van de menselijkheid. En dat moet je respecteren. Dus als iemand de islam beledigt, moet hij worden geëxecuteerd.” Die argumenten van respect, omgangsvormen, et cetera snijden hout in de dagelijkse omgang. Een zeker vertrouwen in elkaar is nodig om het sociale verkeer zo soepel mogelijk te laten verlopen. Kwetsen kan wantrouwen versterken.

Om het wantrouwen tegen te gaan helpt het wanneer een belediger laat zien dat hij kan accepteren, dat hij niet alleen maar uitdeelt. Ik accepteer kritiek vanuit religieuze kring. Soms kom ik wegens relationele of familiale verplichtingen in een kerk. Daar hoor ik de voorgangers regelmatig hel en verdoemenis preken over ongelovigen. Ik voel mij beledigd. Hoe kan je mij van een zo’n afschuwelijke zonde - ongeloof - betichten dat ik daarvoor ten eeuwige dage in de hel moet branden? Totnogtoe heb ik geen enkele priester of dominee aangeklaagd. En ik ben dat ook niet van plan. Ten eerste natuurlijk omdat het niets zou uithalen. Ten tweede omdat het niet aan mij persoonlijk is gericht – ik hoef een kerk niet binnen te gaan – maar bestemd is voor de gelovigen, om ze niet te laten afvallen. En ten derde omdat ik vind dat die religieuze leiders het recht hebben mij te beledigen. Ik ondervind er in mijn belevingswereld geen persoonlijk nadeel van. Zolang dat aantoonbaar nadeel niet aanwezig is, is er geen reden om te protesteren tegen beledigingen.

Oké, maar als je zelf beledigd wordt en dat laat zien, waarom zou je dan de ander willen beledigen? Beledigingen zijn uitlatingen om de ander emotioneel te treffen. Als ik in een voetbalwedstrijd van achteren tegen mijn enkel aan word aangeschopt, zal ik de dader niet bejegenen met de woorden: “Zou u de volgende keer enige voorzichtigheid in acht willen nemen met het trachten te veroveren van de bal.” Mijn gepeperde reactie zal er één zijn om duidelijk te maken dat de ander over de schreef ging. Een belediging zou je kunnen opvatten als een waarschuwing, als het blaffen en grommen van een hond bij toenadering door een vreemde. Wat je nu doet, kan eigenlijk niet in het sociale verkeer. Met de belediging wordt het niet geapprecieerde benadrukt. Maar een belediging moet wel in juiste proportie worden geuit, anders werkt het niet. Als een kleuter mij uitscheldt voor baardaap, raakt mij dat niet, hoogstens verbaas ik mij over zijn opvoeding. Beledigen om het beledigen mag wel, maar is niet zinvol, een cabaretier krijgt er geen zaal mee mee.

Hierbij kom ik aan de grenzen van beledigen, de uitzonderingsclausules. Hirsi Ali maakte een kantekening: het recht om te beledigen bestaat binnen de beperkingen van de wet. Maar over die evidente beperking mag toch wel even worden nagedacht. Over welke wet had Hirsi Ali het? Bedoelde ze de Nederlandse wet, omdat ze Nederlandse is? Bedoelde ze de Duitse wet, omdat ze in Duitsland sprak? Bedoelde ze die in het kader van de Europese verdragen? Of doelde ze op een abstracte notie van recht? Het werd niet duidelijk. Er bestaat geen mondiale wet op beledigen. Er bestaat zelfs geen mondiale wet op de vrijheid van meningsuiting. Weliswaar noemt het bindende internationaal verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten van de VN in artikel 19 de vrijheid van meningsuiting, maar niet alle landen hebben geratificeerd en alle landen hebben uitzonderingsclausules.

Natuurlijk bestaan er wel degelijk grenzen aan de vrijheid van meningsuiting. Ze had gelijk met haar beperking, alleen snelde ze om lastige problematiek heen. Alle juridische overwegingen kunnen hier niet de revue passeren. Laster is een voorbeeld van terechte beperking. Maar ook situationele factoren spelen een rol. Het is gerechtvaardigd om politieagenten niet te mogen beledigen. Voortdurende beledigingen belemmeren hen in een goede uitoefening van hun functie. Politieagenten moeten autoriteit uitoefenen; beledigingen ondermijnen die autoriteit. Voorts vormen voortdurende dagelijkse beledigingen een grote onnodige stressfactor.

‘We staan pal voor de vrijheid van meningsuiting,’ bekt lekker stoer. Eigenlijk bestaat er echter slechts een begrensde vrijheid, maar streven we naar zo groot mogelijk ruimten voor die vrijheid. Het is niet zo dat ‘wij’ vrijheid van meningsuiting kennen en ‘zij’ niet. Bijvoorbeeld in artikel 147 van het Wetboek van Strafrecht in Nederland staat nog steeds smalende godslastering strafbaar gesteld. God weet waarom. Overal gelden er beperkingen. Op de ene plek wat meer dan op de andere. Die ruimte is in de ene sociale situatie anders dan in de andere. Wat ik hier mag schrijven, is ruimer dan wat ik tegen politieagenten mag zeggen. In die zin hoop ik dat Wilders’ film bijdraagt aan het openhouden en zo mogelijk vergroten van ruimten. Zelfs waakzaamheid voor verkleining blijft steeds nodig. China protesteert tegenwoordig dat zijn bevolking wordt gekwetst door de mensenrechtensituatie aldaar aan te klagen. Met andere woorden, wereld hou je fatsoen door over mensenrechten te zwijgen. Fatsoensnormen dienen om het maatschappelijk verkeer zo soepel mogelijk te laten verlopen. Maar die fatsoensnormen mogen niet de grenzen bepalen van de waardevolle vrijheid van meningsuiting.

Merk op dat ik hier enerzijds normen, fatsoensnormen, en anderzijds een waarde noem. Normen en waarden worden vaak in één adem genoemd. Net alsof de normen een direct uitvloeisel zijn van de waarden. Onderscheid ertussen maken is zeker belangrijk. Normen zijn van belang in het dagelijkse maatschappelijk verkeer. Respect voor elkaar is uitgangspunt. Maar buiten die normen ligt nog een heel overgangsgebied - het gebied van beledigingen - tot aan juridische grenzen, waar de waarde vrijheid andere belangrijke humane doelen dient dan de ‘soepelheid’ van het maatschappelijk verkeer. Wanneer fatsoensnormen beperkingen inhouden ten aanzien van kritiek op overtreding op de universele mensenrechten, dan gelden die normen niet meer, dan prevaleren de waarden van de UVRM.

De kunst is om in dat overgangsgebied voorbij fatsoen zo overtuigend mogelijk te opereren, zodanig dat men wel wordt geraakt, en zich niet afkeert van de boodschap omdat die als te lasterlijk of te gezocht wordt ervaren. Die narrenkunst van belediging helpt de ruimte voor vrijheid van informatie-uitwisseling op te rekken en de mondiaal acceptabele grenzen te bepalen. Fitna trekt ook in het buitenland aandacht en maakt beweging los, dus het lijkt op een goed geslaagde uitvoering van de kunst van het beledigen.

[jOOSt]

Oorspronkelijk geplaatst door Sjaax

O, ja?

De kunst van het beledigen

Een bijbel en koran vol is er mogelijk al geschreven naar aanleiding van de film Fitna van Geert Wilders. Een paar punten heb ik totnogtoe weinig uitgewerkt gezien in de discussie. Als de vrijheid van meningsuiting een vrijheid tot belediging inhoudt, in hoeverre is die dan bruikbaar of schiet ze haar doel voorbij? De islam is een wereldwijde godsdienst met meer dan een miljard volgelingen. Welke beperkingen gelden er niet alleen in Nederland aan de vrijheid van meningsuiting, maar hoe gaan we om met beperkingen in mondiale context?

De discussie over de vrijheid van meningsuiting en beledigen is een regelmatig wederkerende. Het recht om te beledigen was de aanhef van een rede door Ayaan Hirsi Ali in Berlijn twee jaar geleden. Dat was een even terechte als provocerende stelling. Als je het recht op de vrijheid van meningsuiting aanhangt, impliceert dat meteen het recht op belediging. De aanleiding voor de rede was de commotie rond enkele Deense cartoons die in een krant werden gepubliceerd. Deze cartoons zouden beledigend zijn voor de profeet Mohammed. Het leidde tot protesten van moslims in vooral Arabische landen. En het leidde tot duikgedrag van een aantal Europese politici en opinieleiders onder het mom van ‘respect’, ‘gevoeligheden’, ‘verantwoordelijkheid’. Duikgedrag in de zin van het door velen gevoelde onvoldoende opkomen voor de vrijheid van meningsuiting, die de basis vormt voor de kwetsbare onderneming die de democratie is.

Zijn beledigingen nodig? Informatie-uitwisseling kan toch zonder belediging plaatsvinden? In de reacties op de toespraak van Hirsi Ali werden respect en fatsoen vaak als tegenargumenten gegeven. Enkele voorbeelden: ‘Men weet niet hoe de andere partij de beledigingen heeft ervaren en men is er eigenlijk ook niet in geïnteresseerd, men kiest voor het eigen gezichtspunt en het eigen belang, doorgaans onberedeneerd. De vrije burger is in de eerste plaats een verantwoordelijke burger, dan spelen omgangsvormen een belangrijke rol. Het staat haaks op liberale uitgangspunten als verdraagzaamheid en respect voor de ander. Vergeet verder niet dat spotten met religie spelen met vuur is; er is geen identiteit zo sterk als de religieuze, het raakt de kern van de religieuze persoonlijkheid.’ Vooral de opmerking over spelen met vuur gemaakt door een rabbijn is beangstigend. Geen religiekritiek, anders … Mullah Marouf van universiteitsmoskee in Kaboel zei het recentelijk heel duidelijk: “De Islam is een religie van de menselijkheid. En dat moet je respecteren. Dus als iemand de islam beledigt, moet hij worden geëxecuteerd.” Die argumenten van respect, omgangsvormen, et cetera snijden hout in de dagelijkse omgang. Een zeker vertrouwen in elkaar is nodig om het sociale verkeer zo soepel mogelijk te laten verlopen. Kwetsen kan wantrouwen versterken.

Om het wantrouwen tegen te gaan helpt het wanneer een belediger laat zien dat hij kan accepteren, dat hij niet alleen maar uitdeelt. Ik accepteer kritiek vanuit religieuze kring. Soms kom ik wegens relationele of familiale verplichtingen in een kerk. Daar hoor ik de voorgangers regelmatig hel en verdoemenis preken over ongelovigen. Ik voel mij beledigd. Hoe kan je mij van een zo’n afschuwelijke zonde - ongeloof - betichten dat ik daarvoor ten eeuwige dage in de hel moet branden? Totnogtoe heb ik geen enkele priester of dominee aangeklaagd. En ik ben dat ook niet van plan. Ten eerste natuurlijk omdat het niets zou uithalen. Ten tweede omdat het niet aan mij persoonlijk is gericht – ik hoef een kerk niet binnen te gaan – maar bestemd is voor de gelovigen, om ze niet te laten afvallen. En ten derde omdat ik vind dat die religieuze leiders het recht hebben mij te beledigen. Ik ondervind er in mijn belevingswereld geen persoonlijk nadeel van. Zolang dat aantoonbaar nadeel niet aanwezig is, is er geen reden om te protesteren tegen beledigingen.

Oké, maar als je zelf beledigd wordt en dat laat zien, waarom zou je dan de ander willen beledigen? Beledigingen zijn uitlatingen om de ander emotioneel te treffen. Als ik in een voetbalwedstrijd van achteren tegen mijn enkel aan word aangeschopt, zal ik de dader niet bejegenen met de woorden: “Zou u de volgende keer enige voorzichtigheid in acht willen nemen met het trachten te veroveren van de bal.” Mijn gepeperde reactie zal er één zijn om duidelijk te maken dat de ander over de schreef ging. Een belediging zou je kunnen opvatten als een waarschuwing, als het blaffen en grommen van een hond bij toenadering door een vreemde. Wat je nu doet, kan eigenlijk niet in het sociale verkeer. Met de belediging wordt het niet geapprecieerde benadrukt. Maar een belediging moet wel in juiste proportie worden geuit, anders werkt het niet. Als een kleuter mij uitscheldt voor baardaap, raakt mij dat niet, hoogstens verbaas ik mij over zijn opvoeding. Beledigen om het beledigen mag wel, maar is niet zinvol, een cabaretier krijgt er geen zaal mee mee.

Hierbij kom ik aan de grenzen van beledigen, de uitzonderingsclausules. Hirsi Ali maakte een kantekening: het recht om te beledigen bestaat binnen de beperkingen van de wet. Maar over die evidente beperking mag toch wel even worden nagedacht. Over welke wet had Hirsi Ali het? Bedoelde ze de Nederlandse wet, omdat ze Nederlandse is? Bedoelde ze de Duitse wet, omdat ze in Duitsland sprak? Bedoelde ze die in het kader van de Europese verdragen? Of doelde ze op een abstracte notie van recht? Het werd niet duidelijk. Er bestaat geen mondiale wet op beledigen. Er bestaat zelfs geen mondiale wet op de vrijheid van meningsuiting. Weliswaar noemt het bindende internationaal verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten van de VN in artikel 19 de vrijheid van meningsuiting, maar niet alle landen hebben geratificeerd en alle landen hebben uitzonderingsclausules.

Natuurlijk bestaan er wel degelijk grenzen aan de vrijheid van meningsuiting. Ze had gelijk met haar beperking, alleen snelde ze om lastige problematiek heen. Alle juridische overwegingen kunnen hier niet de revue passeren. Laster is een voorbeeld van terechte beperking. Maar ook situationele factoren spelen een rol. Het is gerechtvaardigd om politieagenten niet te mogen beledigen. Voortdurende beledigingen belemmeren hen in een goede uitoefening van hun functie. Politieagenten moeten autoriteit uitoefenen; beledigingen ondermijnen die autoriteit. Voorts vormen voortdurende dagelijkse beledigingen een grote onnodige stressfactor.

‘We staan pal voor de vrijheid van meningsuiting,’ bekt lekker stoer. Eigenlijk bestaat er echter slechts een begrensde vrijheid, maar streven we naar zo groot mogelijk ruimten voor die vrijheid. Het is niet zo dat ‘wij’ vrijheid van meningsuiting kennen en ‘zij’ niet. Bijvoorbeeld in artikel 147 van het Wetboek van Strafrecht in Nederland staat nog steeds smalende godslastering strafbaar gesteld. God weet waarom. Overal gelden er beperkingen. Op de ene plek wat meer dan op de andere. Die ruimte is in de ene sociale situatie anders dan in de andere. Wat ik hier mag schrijven, is ruimer dan wat ik tegen politieagenten mag zeggen. In die zin hoop ik dat Wilders’ film bijdraagt aan het openhouden en zo mogelijk vergroten van ruimten. Zelfs waakzaamheid voor verkleining blijft steeds nodig. China protesteert tegenwoordig dat zijn bevolking wordt gekwetst door de mensenrechtensituatie aldaar aan te klagen. Met andere woorden, wereld hou je fatsoen door over mensenrechten te zwijgen. Fatsoensnormen dienen om het maatschappelijk verkeer zo soepel mogelijk te laten verlopen. Maar die fatsoensnormen mogen niet de grenzen bepalen van de waardevolle vrijheid van meningsuiting.

Merk op dat ik hier enerzijds normen, fatsoensnormen, en anderzijds een waarde noem. Normen en waarden worden vaak in één adem genoemd. Net alsof de normen een direct uitvloeisel zijn van de waarden. Onderscheid ertussen maken is zeker belangrijk. Normen zijn van belang in het dagelijkse maatschappelijk verkeer. Respect voor elkaar is uitgangspunt. Maar buiten die normen ligt nog een heel overgangsgebied - het gebied van beledigingen - tot aan juridische grenzen, waar de waarde vrijheid andere belangrijke humane doelen dient dan de ‘soepelheid’ van het maatschappelijk verkeer. Wanneer fatsoensnormen beperkingen inhouden ten aanzien van kritiek op overtreding op de universele mensenrechten, dan gelden die normen niet meer, dan prevaleren de waarden van de UVRM.

De kunst is om in dat overgangsgebied voorbij fatsoen zo overtuigend mogelijk te opereren, zodanig dat men wel wordt geraakt, en zich niet afkeert van de boodschap omdat die als te lasterlijk of te gezocht wordt ervaren. Die narrenkunst van belediging helpt de ruimte voor vrijheid van informatie-uitwisseling op te rekken en de mondiaal acceptabele grenzen te bepalen. Fitna trekt ook in het buitenland aandacht en maakt beweging los, dus het lijkt op een goed geslaagde uitvoering van de kunst van het beledigen.

Beledigen? Ik ga nog eens die film opnieuw moeten bekijken want dat heb ik er niet ingezien.

[frankputtemans]

Een enorme tekst, maar ik ga er toch een reactie op geven: wees voorzichtig met het gebruik van "uit de context gerukte fragementen uit de koran". Ik heb de koran zelf (neutrale engelse vertaling) gelezen, en zo'n dingen staan er wel degelijk letterlijk in. Ik zie niet welke andere interpretatie u eraan zou kunnen geven.

Een tweede reactie over de cartoons: in een vrije samenleving kan het altijd gebeuren dat je dingen ziet of leest waar je niet mee accoord gaat, maar je moet daarvoor een schild kunnen ontwikkelen en kunnen relativeren! Als ik naar de TV kijk zie ik ook dingen die ik gewoonweg gortig vind, maar dat moet je over je heen kunnen laten gaan. Een cartoon kan en mag geen reden zijn om te moorden, en daarom is het toch wel duidelijk dat de islam problemen heeft met democratie en vrije meningsuiting.

Ten laatste: wees ook voorzichtig met zeggen van dat terroristen slechts een kleine groep binnen de islam is, er zijn veel meer moslims dan je denkt die extremisme goedkeuren. Ik geloof graag dat de helft van de jonge moslims die hier wonen anti-westers zijn.

Ik wil ten slotte nog zeggen dat de film van Wilders wel nogal kinderachtig en flauw is, maar in een vrije samenleving moet je alles kunnen zeggen, daar ben ik van overtuigd! Anders krijg je rare toestanden en dictaturen,...

[daiwa]

Oorspronkelijk geplaatst door Astrid Essed

Geachte Redactie en lezers van Politics.be,
]

Geachte Astrid;
Je geeft hier wel een heel selectieve analyse van de film vind ik.
De speeches waarin moslimgeestelijken oproepen om ongelovigen te vermoorden door mdv keel oversnijden/onthoofden, schedels verbrijzelen,vrouwen stenigen,homo's op te hangen en Joden uit te roeien vind ik niet terug in jouw analyse.

Wat ik ook niet terug vind zijn de oproepen om politieke partijen te weren, de oproep ''weg met de democratie'' en ander fraais.

Nee, wat jullie liever doen is schieten op iemand die zijn mening zegt zonder doodsbedreigingen of oproepen tot geweld.

Wie doet hier aan haatzaaierij?

[PollyCorrect]

ga toch fitnessen.