Europese identiteit

[jan hyoens]

<H5>

</H5>Spreken over identiteit, en meer specifiek over Europese identiteit, is geen gemakkelijke opgave, maar dringt zich meer en meer op naarmate de Europese Unie zich uitbreidt en zeker nu Turkije ook al aanklopt aan de Europese poort. Het identitair vraagstuk is zeker geen triviaal vraagstuk maar het gaat over de kern van ons zijn.

Wie ben ik?
Wie zijn wij?
Wie zijn zij – de anderen?

Het is niet verrassend dat iedereen zijn specifieke mening heeft over het begrip ‘identiteit’. De standpunten verschillen vaak en komen soms zelfs in botsing met elkaar. Dat bewijst alleen maar de complexiteit van het fenomeen.

Met de recente uitbreiding van de Europese Unie naar Oost-Europa worden vragen betreffende de natuur en de inhoud van de Europese identiteit vaak gesteld – dit zowel door voor- als tegenstanders van de EU. Velen vrezen dat een Europese identiteit ten koste zal gaan van de nationale identiteit, terwijl de ‘eurofielen’ maar al te graag een scherpe omlijning zouden hebben van de Europese identiteit.

Wat is identiteit?

Op deze eenvoudige vraag is er geen eenvoudig antwoord. Vele definities kunnen als antwoord dienen. De volgende algemene definitie volstaat als basis voor de bespreking van een Europese identiteit:

Identiteit is het gevoel van het behoren bij een zekere entiteit, gedefinieerd door verschillende objectieve en subjectieve criteria.

Men kan hieraan toevoegen dat elke identiteit een proces is en geen vaste toestand. Het ontstaat, transformeert en houdt op te bestaan.

Uit deze definitie haalt men dus dat identiteit een objectief feit kan zijn, maar het is bovenal een subjectief (collectief en/of individueel) gevoel dat iemand behoort tot een bepaalde categorie, bepaald door gemeenschappelijke kenmerken. Toch is het gevoel van een individu niet voldoende. Het is immers ook belangrijk dat anderen je zien als lid van die specifieke entiteit. In die context wordt identiteit een sociaal fenomeen.

Daarenboven kunnen we verschillende soorten van identiteiten in het dagelijks leven opmerken. We behoren tot een bepaald gezin of een bepaalde familie. We zijn man of vrouw. We hebben onze professionele identiteiten (werk, school, ...). We bezitten een religieuze identiteit. We behoren tot de jonge of de oudere generatie.

Hoewel zelf-identificatie – de manier waarop we onszelf zien – een sleutelrol speelt in het bepalen van onze identiteit, is het zeker even belangrijk hoe anderen ons zien. Dit is vooral van belang in collectieve identiteiten (hetgeen in dit artikel aan bod komt). Die anderen kunnen zowel leden van een andere identiteit zijn, als leden behorend tot dezelfde identiteit.

Identiteiten kunnen exclusief of inclusief zijn. Een voorbeeld van twee exclusieve identiteiten zijn Vlamingen en Walen. Men kan immers niet tegelijk tot beide identiteiten behoren. Een voorbeeld van twee inclusieve identiteiten zijn Vlamingen en Europeanen, wat doet denken aan de gevleugelde woorden “Vlaming zijn om Europeër te worden” van August Vermeylen.

Uit het dynamische aspect besluiten sociologen maar al te vaak dat identiteit volledig kunstmatig is. Dit argument wordt dan gebruikt om elke vorm van nationalisme te verketteren en als onnatuurlijk te beschouwen. Dit geldt echter niet voor collectieve identiteiten. Elke identiteit is inderdaad kneedbaar (bijvoorbeeld door de media), maar het ontstaat toch grotendeels op natuurlijke wijze. Zo blijft er nu van de volledig kunstmatige Sovjet-identiteit, na toch meer dan zeventig jaar heel intensieve hersenspoeling, niets meer over.

Wanneer we spreken van collectieve (regionale, nationale of etnische) identiteiten, dan valt onmiddellijk op dat culturele elementen een heel belangrijk deel uitmaken van die identiteiten. Cultuur kan hier op verschillende manieren geïnterpreteerd worden. Vaak heeft men het over een gemeenschappelijke taal, gemeenschapszin, geschiedenis, oorsprong en/of religie. Maar men kan het ook onderscheiden met behulp van meer banale zaken zoals de manier van bouwen, van wonen, van eten, van familiebanden, ...

Nu het begrip ‘identiteit’ wat verduidelijkt is, kunnen we ons toespitsen op de Europese identiteit. Bestaat die wel? Zo ja, is er één of zijn er meerdere?

Wat er ook van zij. De Europese (inclusieve) identiteit – als ze al bestaat – is absoluut geen concurrentie voor de nationale identiteit. Net zo min als de Vlaamse identiteit een concurrentie is voor de West-Vlaamse of Limburgse identiteit. Meer nog, de Europese identiteit kan enkel bestaan op voorwaarde dat de nationale identiteiten bestaan, het is immers de som van de delen.

Wat is Europa?

De begrippen ‘Europa’ en ‘Europeanen’ zelf zijn nog niet duidelijk gedefinieerd. Hoewel dat een eenvoudige quizvraag lijkt in elke Europese basisschool, zijn de antwoorden toch niet zo simpel. De reden daarvoor is vooral te wijten aan het feit dat Europa geen continent is (hoewel het tegendeel beweerd wordt in de schoolboeken), maar slechts het gerafelde uiteinde van de Euraziatische landmassa.

De meest voor de hand liggende geografische definitie beschrijft Europa als het gebied gelegen tussen de Atlantische kust van Portugal in het Westen en het Oeralgebergte in het Oosten en tussen het Scandinavische schiereiland in het Noorden en de Middellandse Zee in het Zuiden. Deze traditionele definitie rekent ook de eilanden in de Middellandse Zee (zoals Cyprus en Malta) tot Europa, net als de Britse eilanden en Ijsland, en vaak ook Groenland (dat tot Denemarken behoort). Echter is de Zuid-Oostgrens van Europa niet zo eenvoudig vast te leggen. Vaak wordt de Kaukasus als grens genomen.

Binnen deze geografische definitie kennen we verschillende traditionele opdelingen van het continent: West-Europa, Centraal Europa, Noord-Europa (Scandinavië), Zuid-Europa, Oost- en Zuid-Oost-Europa.

Volgens deze geografische definitie zijn alle personen die in dit gebied leven Europeanen. Maar voelen ze zich wel allemaal Europees? We kunnen toch op zijn minst aannemen dat alle inwoners van dit gebied enkele elementen van een gemeenschappelijke identiteit bezitten. Dit kan een zeer zwakke identiteit zijn, maar het is een feit dat de mensen in die landen zeggen dat ze Europees zijn. Echter overstemmen hun etnische en nationale identiteiten grotendeels de gemeenschappelijke identiteit.

Historische politieke opdelingen van Europa – vooral in de laatste twee eeuwen – gaven ook aanleiding tot verschillende Europese identiteiten. De verdeling van het Romeinse Rijk bijvoorbeeld legde de grens vast die later Europa verdeelde in een westelijk (katholiek of protestant) en een oostelijk (orthodox christelijk) gedeelte. Echter was het de tweedeling van de wereld gedurende de Koude Oorlog, met name het ‘Ijzeren Gordijn’, dat Europa het duidelijkst opdeelde, en niet in het minst in de hoofden van de mensen. Het Westen vreesde het Oosten. Oost-Europeanen werden vergeten en gezien als arme neven die naar het ander eind van de wereld waren verhuisd. Want hoewel ze altijd even dichtbij waren, leek Oost-Europa heel wat verder dan Amerika of Afrika. Toch bleef het concept Europa bestaan, al was het maar in het domein van de sport. Na de val van het communisme veranderde de situatie en bijna alle Oost-Europese landen zochten aansluiting bij de Europese Unie. Dit betekent het begin van de Oosterse EU-uitbreiding dat de politieke kaart van Europa grondig zal veranderen.

Het is een feit dat de geografische definitie niet altijd gevolgd wordt. Nu al zijn landen als Turkije, Armenië, Georgië en Azerbeidjan lid van de Raad van Europa. Turkije ligt op zijn minst gedeeltelijk buiten het geografische Europa en de drie genoemde Kaukasische republieken liggen aan de overzijde van de bergketen. Een instelling als Eurosong beschouwt zelfs Israël tot lid van Europa.

Wil de uitbreiding van de EU een succes worden, dan zal het noodzakelijk zijn om een nieuwe perceptie van de Europese identiteit algemeen ingang te laten vinden. Oost en West moeten noodzakelijkerwijze weer naar elkaar toe groeien. Deze taak zal ontzettend moeilijk zijn.

Waarom wel Hongarije en niet Turkije?

Een andere veeleer nationalistische en vaak politiek incorrecte definitie van de Europeanen, is Europa beschouwen als de erfenis van de oude Indo-Europese cultuur. Deze romantische visie is volledig gesteund op de nationalistische volksideologie maar brengt – net als de geografische definitie – problemen met zich mee. Een vaak gehoord argument tegen de toetreding van Turkije is dat de Turken (die ik hier gemakshalve even gelijk stel met Turkije) geen Indo-Europees volk zijn. Dit is natuurlijk waar: Turken zijn een Altaïsch volk. Maar geen enkele Europese nationalist zou problemen hebben met het definiëren van Hongaren als Europeanen. Nochtans behoren de Hongaren tot de Finno-Ugrische bevolkingsgroep. De Hongaren zijn pas op het einde van de negende eeuw Europa binnengevallen vanuit de Centraal-Aziatische steppen. De reden voor dit onderscheid is maar ten dele te vinden in de ‘on-Europese’ islam die door de meerderheid van de Turken beleden wordt.

Linguïstische en archeologische studies hebben met quasi zekerheid kunnen stellen dat de Finno-Ugrische en Indo-Europese volkeren gedurende duizenden jaren naast elkaar hebben gewoond en zo elkaar wederzijds hebben beïnvloed. Dit kan niet gezegd worden van de Altaïsche volkeren waarvan meestal wordt aangenomen dat ze gedurende de hele geschiedenis gescheiden van de Indo-Europese volkeren leefden. Dat aspect verklaart het instinctieve gevoel dat de Turken geen Europeanen zijn.

Een ander probleem van de vereenzelviging van Europa met het verspreidingsgebeid van de Indo-Europese volkeren, is het feit dat ook veel volkeren buiten het geografische Europa tot deze stam behoren. Zo zijn er de Armeniërs (in Armenië en wat er nog van rest in Turkije) en de Indo-iranezen (in Indië en Iran). En als men deze redenering doortrekt tot in het absurde, dan is het gehele Amerikaanse continent in hoofdzaak Europees.

Gemeenschappelijke waarden

Een meer politiek correcte definitie van de Europese identiteit ziet de Europeanen als mensen die leven naar de waarden van de Franse Verlichting. Dat deze waarden in alle West-Europese landen stevig ingebakken zijn in de politiek, valt niet te ontkennen. Maar een (supra-)nationale identiteit definiëren op basis van een politieke en maatschappelijke ideologie is op zijn zachtst gezegd erg betwistbaar. Bovendien zijn de gemeenschappelijke waarden veeleer het gevolg van de gemeenschappelijke identiteit. Een dergelijk gevolg kan men dan ook moeilijk als definitie nemen van de Europese identiteit, dat zou het omkeren van de causaliteit zijn. Die (al dan niet bewuste) fout wordt heel vaak gemaakt om het niet te moeten hebben over afkomst of historisch erfgoed, want dat zijn twee zaken die ruiken naar het verguisde nationalisme en die de integratie van vreemde culturen bemoeilijken.

Geschiedkundig erfgoed

De combinatie van het Grieks-Latijnse, het christelijke, het Byzantijnse en het Germaanse erfgoed wordt ook als een definitie van de Europese identiteit aanzien. Deze omschrijving is goed vergelijkbaar met de nationalistische omschrijving van Indo-Europese volkeren. Maar in plaats van de raciale erfenis als basis te nemen, wordt hier de culturele erfenis als basis genomen.

Toch wordt ook deze definitie, die nochtans vaak het dichtst aanleunt bij het instinctieve identiteitsgevoel van de Europese burgers, in de politiek correcte media niet aanvaard. Immers is de afkeer van het christendom zo groot, dat velen samen met de godsdienst ook de 2000 jaar christelijke erfenis als onbelangrijk en verwerpelijk zien. En in die optiek moet Turkije er natuurlijk bij om voor goed de christelijke erfenis uit te sluiten als onderdeel van de Europese identiteit.

Bovendien ligt dan ook de weg open voor de toetreding van Noord-Afrikaanse staten, vermits die ook deel hebben uitgemaakt van het Romeinse Rijk. Natuurlijk vergeet men hierbij dan dat de Arabische expansie de demografische toestand van Noord-Afrika nadien grondig heeft gewijzigd.

Besluit

Een consensus over de definitie van Europa (en de erbij horende identiteit) is dus ver zoek en ook onder nationalisten is er zeker geen eensluidende visie. Tot voor enkele jaren was het probleem nog veel minder aan de orde daar de Oostgrens vast lag samen met het Ijzeren Gordijn en daar iedere nationalist bijna ‘instictief’ aanvoelde dat Turkije niet Europees was. Met het wegvallen van het Oostblok en de nakende oostelijke uitbreiding van de EU stelt het probleem zich steeds meer: “tot waar gaat Europa?”.

Om de vraag niet te ontwijken en niet te besluiten met te zeggen dat er geen oplossing is voor het probleem, probeer ik hier toch een persoonlijke definitie van Europa te geven die zo nauw mogelijk aansluit bij het instictief nationalistisch gevoel en dus bij de natuurlijke Europese identiteit.

Europa is dat deel van het expansiegebied van de Indo-Europese volkeren (dat kan dus ook niet-Indo-Europese bevolkingsgroepen zoals Hongaren of Sami omvatten) dat gedurende de laatste millennia een vrij gelijklopende culturele en religieuze evolutie heeft doorgemaakt

[Bhairav]

Collectieve identiteitscrisissen zijn typisch voor mensen met een kudde-mentaliteit.

[jan hyoens]

Oorspronkelijk geplaatst door Bhairav

Collectieve identiteitscrisissen zijn typisch voor mensen met een kudde-mentaliteit.

Denk zelf in plaats van iemand anders voor u te laten denken!

[Bhairav]

Leuk dat ge dat ineens doorhebt.

[jan hyoens]

Oorspronkelijk geplaatst door Bhairav

Leuk dat ge dat ineens doorhebt.

ja bij u moet het blijkbaar nog komen!

[Bhairav]

Bij mij is het er allang.
Gij zijt veel te egocentristisch om dat te kunnen zijn.

[jan hyoens]

Oorspronkelijk geplaatst door Bhairav

Bij mij is het er allang.
Gij zijt veel te egocentristisch om dat te kunnen zijn.

Dat jij zo ruimdenkend bent hebben we hier al gelezen!

[Bhairav]

Ha. Geef eens een voorbeeld.

[jan hyoens]

Oorspronkelijk geplaatst door Bhairav

Ha. Geef eens een voorbeeld.

er zijn er zoveel : http://forum.politics.be/showthread.php?t=18814

[Bhairav]

Gij zijt wel ECHT dom.
Wat is uw IQ?

[jan hyoens]

Oorspronkelijk geplaatst door Bhairav

Gij zijt wel ECHT dom.
Wat is uw IQ?

vermenigvuldig het uwe met 10 en dan heb je het!

[Bhairav]

Hahahaha
1410? 8)

[dorus]

Oorspronkelijk geplaatst door jan hyoens

<H5>

</H5>Spreken over identiteit, en meer specifiek over Europese identiteit, is geen gemakkelijke opgave, maar dringt zich meer en meer op naarmate de Europese Unie zich uitbreidt en zeker nu Turkije ook al aanklopt aan de Europese poort. Het identitair vraagstuk is zeker geen triviaal vraagstuk maar het gaat over de kern van ons zijn.

Wie ben ik?
Wie zijn wij?
Wie zijn zij – de anderen?

Het is niet verrassend dat iedereen zijn specifieke mening heeft over het begrip ‘identiteit’. De standpunten verschillen vaak en komen soms zelfs in botsing met elkaar. Dat bewijst alleen maar de complexiteit van het fenomeen.

Met de recente uitbreiding van de Europese Unie naar Oost-Europa worden vragen betreffende de natuur en de inhoud van de Europese identiteit vaak gesteld – dit zowel door voor- als tegenstanders van de EU. Velen vrezen dat een Europese identiteit ten koste zal gaan van de nationale identiteit, terwijl de ‘eurofielen’ maar al te graag een scherpe omlijning zouden hebben van de Europese identiteit.

Wat is identiteit?

Op deze eenvoudige vraag is er geen eenvoudig antwoord. Vele definities kunnen als antwoord dienen. De volgende algemene definitie volstaat als basis voor de bespreking van een Europese identiteit:

Identiteit is het gevoel van het behoren bij een zekere entiteit, gedefinieerd door verschillende objectieve en subjectieve criteria.

Men kan hieraan toevoegen dat elke identiteit een proces is en geen vaste toestand. Het ontstaat, transformeert en houdt op te bestaan.

Uit deze definitie haalt men dus dat identiteit een objectief feit kan zijn, maar het is bovenal een subjectief (collectief en/of individueel) gevoel dat iemand behoort tot een bepaalde categorie, bepaald door gemeenschappelijke kenmerken. Toch is het gevoel van een individu niet voldoende. Het is immers ook belangrijk dat anderen je zien als lid van die specifieke entiteit. In die context wordt identiteit een sociaal fenomeen.

Daarenboven kunnen we verschillende soorten van identiteiten in het dagelijks leven opmerken. We behoren tot een bepaald gezin of een bepaalde familie. We zijn man of vrouw. We hebben onze professionele identiteiten (werk, school, ...). We bezitten een religieuze identiteit. We behoren tot de jonge of de oudere generatie.

Hoewel zelf-identificatie – de manier waarop we onszelf zien – een sleutelrol speelt in het bepalen van onze identiteit, is het zeker even belangrijk hoe anderen ons zien. Dit is vooral van belang in collectieve identiteiten (hetgeen in dit artikel aan bod komt). Die anderen kunnen zowel leden van een andere identiteit zijn, als leden behorend tot dezelfde identiteit.

Identiteiten kunnen exclusief of inclusief zijn. Een voorbeeld van twee exclusieve identiteiten zijn Vlamingen en Walen. Men kan immers niet tegelijk tot beide identiteiten behoren. Een voorbeeld van twee inclusieve identiteiten zijn Vlamingen en Europeanen, wat doet denken aan de gevleugelde woorden “Vlaming zijn om Europeër te worden” van August Vermeylen.

Uit het dynamische aspect besluiten sociologen maar al te vaak dat identiteit volledig kunstmatig is. Dit argument wordt dan gebruikt om elke vorm van nationalisme te verketteren en als onnatuurlijk te beschouwen. Dit geldt echter niet voor collectieve identiteiten. Elke identiteit is inderdaad kneedbaar (bijvoorbeeld door de media), maar het ontstaat toch grotendeels op natuurlijke wijze. Zo blijft er nu van de volledig kunstmatige Sovjet-identiteit, na toch meer dan zeventig jaar heel intensieve hersenspoeling, niets meer over.

Wanneer we spreken van collectieve (regionale, nationale of etnische) identiteiten, dan valt onmiddellijk op dat culturele elementen een heel belangrijk deel uitmaken van die identiteiten. Cultuur kan hier op verschillende manieren geïnterpreteerd worden. Vaak heeft men het over een gemeenschappelijke taal, gemeenschapszin, geschiedenis, oorsprong en/of religie. Maar men kan het ook onderscheiden met behulp van meer banale zaken zoals de manier van bouwen, van wonen, van eten, van familiebanden, ...

Nu het begrip ‘identiteit’ wat verduidelijkt is, kunnen we ons toespitsen op de Europese identiteit. Bestaat die wel? Zo ja, is er één of zijn er meerdere?

Wat er ook van zij. De Europese (inclusieve) identiteit – als ze al bestaat – is absoluut geen concurrentie voor de nationale identiteit. Net zo min als de Vlaamse identiteit een concurrentie is voor de West-Vlaamse of Limburgse identiteit. Meer nog, de Europese identiteit kan enkel bestaan op voorwaarde dat de nationale identiteiten bestaan, het is immers de som van de delen.

Wat is Europa?

De begrippen ‘Europa’ en ‘Europeanen’ zelf zijn nog niet duidelijk gedefinieerd. Hoewel dat een eenvoudige quizvraag lijkt in elke Europese basisschool, zijn de antwoorden toch niet zo simpel. De reden daarvoor is vooral te wijten aan het feit dat Europa geen continent is (hoewel het tegendeel beweerd wordt in de schoolboeken), maar slechts het gerafelde uiteinde van de Euraziatische landmassa.

De meest voor de hand liggende geografische definitie beschrijft Europa als het gebied gelegen tussen de Atlantische kust van Portugal in het Westen en het Oeralgebergte in het Oosten en tussen het Scandinavische schiereiland in het Noorden en de Middellandse Zee in het Zuiden. Deze traditionele definitie rekent ook de eilanden in de Middellandse Zee (zoals Cyprus en Malta) tot Europa, net als de Britse eilanden en Ijsland, en vaak ook Groenland (dat tot Denemarken behoort). Echter is de Zuid-Oostgrens van Europa niet zo eenvoudig vast te leggen. Vaak wordt de Kaukasus als grens genomen.

Binnen deze geografische definitie kennen we verschillende traditionele opdelingen van het continent: West-Europa, Centraal Europa, Noord-Europa (Scandinavië), Zuid-Europa, Oost- en Zuid-Oost-Europa.

Volgens deze geografische definitie zijn alle personen die in dit gebied leven Europeanen. Maar voelen ze zich wel allemaal Europees? We kunnen toch op zijn minst aannemen dat alle inwoners van dit gebied enkele elementen van een gemeenschappelijke identiteit bezitten. Dit kan een zeer zwakke identiteit zijn, maar het is een feit dat de mensen in die landen zeggen dat ze Europees zijn. Echter overstemmen hun etnische en nationale identiteiten grotendeels de gemeenschappelijke identiteit.

Historische politieke opdelingen van Europa – vooral in de laatste twee eeuwen – gaven ook aanleiding tot verschillende Europese identiteiten. De verdeling van het Romeinse Rijk bijvoorbeeld legde de grens vast die later Europa verdeelde in een westelijk (katholiek of protestant) en een oostelijk (orthodox christelijk) gedeelte. Echter was het de tweedeling van de wereld gedurende de Koude Oorlog, met name het ‘Ijzeren Gordijn’, dat Europa het duidelijkst opdeelde, en niet in het minst in de hoofden van de mensen. Het Westen vreesde het Oosten. Oost-Europeanen werden vergeten en gezien als arme neven die naar het ander eind van de wereld waren verhuisd. Want hoewel ze altijd even dichtbij waren, leek Oost-Europa heel wat verder dan Amerika of Afrika. Toch bleef het concept Europa bestaan, al was het maar in het domein van de sport. Na de val van het communisme veranderde de situatie en bijna alle Oost-Europese landen zochten aansluiting bij de Europese Unie. Dit betekent het begin van de Oosterse EU-uitbreiding dat de politieke kaart van Europa grondig zal veranderen.

Het is een feit dat de geografische definitie niet altijd gevolgd wordt. Nu al zijn landen als Turkije, Armenië, Georgië en Azerbeidjan lid van de Raad van Europa. Turkije ligt op zijn minst gedeeltelijk buiten het geografische Europa en de drie genoemde Kaukasische republieken liggen aan de overzijde van de bergketen. Een instelling als Eurosong beschouwt zelfs Israël tot lid van Europa.

Wil de uitbreiding van de EU een succes worden, dan zal het noodzakelijk zijn om een nieuwe perceptie van de Europese identiteit algemeen ingang te laten vinden. Oost en West moeten noodzakelijkerwijze weer naar elkaar toe groeien. Deze taak zal ontzettend moeilijk zijn.

Waarom wel Hongarije en niet Turkije?

Een andere veeleer nationalistische en vaak politiek incorrecte definitie van de Europeanen, is Europa beschouwen als de erfenis van de oude Indo-Europese cultuur. Deze romantische visie is volledig gesteund op de nationalistische volksideologie maar brengt – net als de geografische definitie – problemen met zich mee. Een vaak gehoord argument tegen de toetreding van Turkije is dat de Turken (die ik hier gemakshalve even gelijk stel met Turkije) geen Indo-Europees volk zijn. Dit is natuurlijk waar: Turken zijn een Altaïsch volk. Maar geen enkele Europese nationalist zou problemen hebben met het definiëren van Hongaren als Europeanen. Nochtans behoren de Hongaren tot de Finno-Ugrische bevolkingsgroep. De Hongaren zijn pas op het einde van de negende eeuw Europa binnengevallen vanuit de Centraal-Aziatische steppen. De reden voor dit onderscheid is maar ten dele te vinden in de ‘on-Europese’ islam die door de meerderheid van de Turken beleden wordt.

Linguïstische en archeologische studies hebben met quasi zekerheid kunnen stellen dat de Finno-Ugrische en Indo-Europese volkeren gedurende duizenden jaren naast elkaar hebben gewoond en zo elkaar wederzijds hebben beïnvloed. Dit kan niet gezegd worden van de Altaïsche volkeren waarvan meestal wordt aangenomen dat ze gedurende de hele geschiedenis gescheiden van de Indo-Europese volkeren leefden. Dat aspect verklaart het instinctieve gevoel dat de Turken geen Europeanen zijn.

Een ander probleem van de vereenzelviging van Europa met het verspreidingsgebeid van de Indo-Europese volkeren, is het feit dat ook veel volkeren buiten het geografische Europa tot deze stam behoren. Zo zijn er de Armeniërs (in Armenië en wat er nog van rest in Turkije) en de Indo-iranezen (in Indië en Iran). En als men deze redenering doortrekt tot in het absurde, dan is het gehele Amerikaanse continent in hoofdzaak Europees.

Gemeenschappelijke waarden

Een meer politiek correcte definitie van de Europese identiteit ziet de Europeanen als mensen die leven naar de waarden van de Franse Verlichting. Dat deze waarden in alle West-Europese landen stevig ingebakken zijn in de politiek, valt niet te ontkennen. Maar een (supra-)nationale identiteit definiëren op basis van een politieke en maatschappelijke ideologie is op zijn zachtst gezegd erg betwistbaar. Bovendien zijn de gemeenschappelijke waarden veeleer het gevolg van de gemeenschappelijke identiteit. Een dergelijk gevolg kan men dan ook moeilijk als definitie nemen van de Europese identiteit, dat zou het omkeren van de causaliteit zijn. Die (al dan niet bewuste) fout wordt heel vaak gemaakt om het niet te moeten hebben over afkomst of historisch erfgoed, want dat zijn twee zaken die ruiken naar het verguisde nationalisme en die de integratie van vreemde culturen bemoeilijken.

Geschiedkundig erfgoed

De combinatie van het Grieks-Latijnse, het christelijke, het Byzantijnse en het Germaanse erfgoed wordt ook als een definitie van de Europese identiteit aanzien. Deze omschrijving is goed vergelijkbaar met de nationalistische omschrijving van Indo-Europese volkeren. Maar in plaats van de raciale erfenis als basis te nemen, wordt hier de culturele erfenis als basis genomen.

Toch wordt ook deze definitie, die nochtans vaak het dichtst aanleunt bij het instinctieve identiteitsgevoel van de Europese burgers, in de politiek correcte media niet aanvaard. Immers is de afkeer van het christendom zo groot, dat velen samen met de godsdienst ook de 2000 jaar christelijke erfenis als onbelangrijk en verwerpelijk zien. En in die optiek moet Turkije er natuurlijk bij om voor goed de christelijke erfenis uit te sluiten als onderdeel van de Europese identiteit.

Bovendien ligt dan ook de weg open voor de toetreding van Noord-Afrikaanse staten, vermits die ook deel hebben uitgemaakt van het Romeinse Rijk. Natuurlijk vergeet men hierbij dan dat de Arabische expansie de demografische toestand van Noord-Afrika nadien grondig heeft gewijzigd.

Besluit

Een consensus over de definitie van Europa (en de erbij horende identiteit) is dus ver zoek en ook onder nationalisten is er zeker geen eensluidende visie. Tot voor enkele jaren was het probleem nog veel minder aan de orde daar de Oostgrens vast lag samen met het Ijzeren Gordijn en daar iedere nationalist bijna ‘instictief’ aanvoelde dat Turkije niet Europees was. Met het wegvallen van het Oostblok en de nakende oostelijke uitbreiding van de EU stelt het probleem zich steeds meer: “tot waar gaat Europa?”.

Om de vraag niet te ontwijken en niet te besluiten met te zeggen dat er geen oplossing is voor het probleem, probeer ik hier toch een persoonlijke definitie van Europa te geven die zo nauw mogelijk aansluit bij het instictief nationalistisch gevoel en dus bij de natuurlijke Europese identiteit.

Europa is dat deel van het expansiegebied van de Indo-Europese volkeren (dat kan dus ook niet-Indo-Europese bevolkingsgroepen zoals Hongaren of Sami omvatten) dat gedurende de laatste millennia een vrij gelijklopende culturele en religieuze evolutie heeft doorgemaakt

Sterke tekst!
Er is detailkritiek mogelijk, maar de grote lijnen zijn onweerlegbaar.
Proficiat!