De lachende Koning is nog niet van plan om op te stappen

[Groen Valkje]

DE LACHENDE KONING.

REPORTAGE. 33.000 landgenoten schreven vorig jaar een brief naar de koning
Van onze redactrice

Alle brieven worden bijgehouden in één kamer en brief per briefgenummerd: van 1 tot 495.500
© mh
Tien jaar geleden volgde hij zijn ,,diepbetreurde broer'' Boudewijn op als koning der Belgen. Wie in hem een overgangsfiguur zag, heeft zich vergist. Albert II, de altijd lachende koning, heeft zijn stempel gedrukt en lijkt nog niet van plan daar snel mee op te houden. Deze week maakt de redactie de balans op van zijn koningschap.


Duizenden landgenoten schrijven brieven aan de koning, over alles wat ze van ver of van nabij raakt. Wat gebeurt er met al die post? Wie maakt de brieven open, wie leest ze en krijgen briefschrijvers meer dan een standaardantwoord? ,,De mensen moeten weten dat het onze ambitie is om iedere briefschrijver echt te helpen en dat we daar elke dag hard aan werken'', zegt Chantal Cooreman, de adjunct-kabinetschef van de koning.

Geachte Zijne Majestijt ,

Ten einde raad richt ik mij tot u. Ik had u graag indien het in uw macht ligt om een gunst gevraagd.

Met honderden tegelijk komen ze elke dag op het koninklijk paleis in Brussel aan: brieven van landgenoten die zich tot de koning of koningin wenden. Sommige brieven zijn netjes op een typemachine geschreven of uit een printer gerold, maar er zijn er vele bij die met de hand zijn neergekrabbeld op ruitjespapier of zelfs een kladblaadje.

De één formuleert zijn vraag in ronkende volzinnen en laat die vergezeld gaan van een lijvig dossier, de ander uit zijn noodkreet op nog geen half kantje.

De brieven komen van overal. Uit het buitenland, maar toch vooral uit de vier windstreken van België. Ze worden bij het binnenkomen op het paleis geselecteerd volgens de aard van de vraag. Zo zijn er individuen en verenigingen die om de hoge bescherming van iemand van de koninklijke familie vragen. Die wordt natuurlijk niet verleend zonder dat de geloofwaardigheid van de aanvrager is gescreend.

Nogal wat gemeentebesturen vragen om koninklijke felicitaties voor een echtpaar uit de gemeente dat een huwelijksjubileum viert of een inwoner die honderd wordt. De koning gaat altijd in op deze vragen. Aan echtparen laat hij een oorkonde bezorgen. Honderdjarigen mogen een gehandtekende foto van de koning verwachten. Maar het gebeurt alleen als de gemeente de namen van de gelukkigen heeft doorgegeven. De medewerkers van het paleis hebben niet de gewoonte om het rijksregister na te vlooien met het oog op jubilea of verjaardagen.

Ze zouden daar ook de tijd niet voor hebben. Bij de koning zelf worden jaarlijks zowat 22.000 brieven verwerkt. Door een ploeg van negen mensen, die niet allemaal voltijds werken. De rest van de gigantische briefwisseling komt terecht bij de ,,Werken van de Koningin'' of het ,,huis'' van één van de prinsen. Meestal weet de afzender de juiste bestemmeling zelf wel te vinden. Hebben de logopedisten bijvoorbeeld een klacht over de overheid? Dan mag prinses Mathilde extra papierwerk verwachten.

De Werken van de Koningin buigen zich vooral over brieven die een puur humanitaire noodkreet inhouden. Zodra er een link is met een of andere vorm van bestuur, wordt de brief in het vakje van de koning gestopt.

Er wordt ook een onderscheid gemaakt tussen de ,,politieke'' brieven en de ,,rekwesten'' of verzoekschriften. Tot de eerste categorie behoren de brieven waarin afzenders een mening verkondigen over een ontwikkeling in de samenleving. Gebeurt er iets bijzonders, dan leest de koning het met enkele dagen vertraging altijd wel in deze brieven. Ze vormen als het ware de tegenhanger van de lezersbrieven in de krant en houden de vinger aan de pols van de maatschappelijke trends.

Maar er zijn ook heel wat epistels van Belgen die in de penarie zitten. Cooreman, actief op het kabinet van de koning vanaf 1997, zegt dat ze heeft opgekeken van zowel de omvang van de briefwisseling tussen volk en koning, als van de ernst van de problemen die erin gesignaleerd worden. ,,Als ik één ding mag beklemtonen, dan is het dat wij al die brieven ernstig nemen. Wij willen de mensen die de koning om hulp vragen, echt helpen, binnen de grenzen van wat wettelijk mogelijk is. En wij zetten ons daar elke dag opnieuw hard voor in.''

Ik hoop dat u iets aan mijn probleem kunt doen, want zo als het er nu voor staat, zie ik het niet meer zitten en maak ik er dan nog liever een eind aan en neem ik mijn vijf kinderen die tussen de nul en twaalf jaar zijn met me mee. Ik dank u alvast heel hartelijk om het lezen van deze brief.

Met vriendelijke groeten.

Dit citaat, dat qua stijl en inhoud niet uitzonderlijk is in de stroom van noodkreten die op het paleis toekomt, laat zien dat het doorgaans niet om futiliteiten gaat. Wie zich tot de koning wendt, de vader des vaderlands, is vaak elders tegen de muur gelopen. Mensen pakken de pen ter hand om de koning te schrijven als ze vinden dat ze nergens anders gehoor vinden en dat niemand ze nog kan helpen. Wat mogen ze van deze demarche verwachten?

Eerste regel van het huis: elke beleefde brief krijgt een antwoord, scheldproza uiteraard niet. Al zowat vijftien jaar is het paleis geautomatiseerd, waardoor de voorgedrukte standaardantwoorden van vroeger zijn vervangen door een persoonlijke brief.

Maar verwacht niet dat die door de koning zelf is geschreven, of zelfs maar door hemzelf ondertekend zou zijn. Met het ondertekenen van de koninklijke besluiten heeft hij al werk genoeg. Wel hecht het paleis veel belang aan een mooi briefhoofd op de brief en aan kwaliteitsvol briefpapier: iets om te bewaren.

Ten tweede, verwacht niet dat koning Albert een mirakeloplossing uit zijn hoed tovert. De hele briefwisseling gaat terug op de oude gedachte dat de koning beslist over leven en dood, wat in een grondwettelijke monarchie natuurlijk niet zo is. De koning mag niet buiten zijn grondwettelijke bevoegdheden treden en kan niet in de plaats van de regering of andere beleidsvoerders treden. Hij kan de wet niet opzij schuiven noch naar zijn of uw hand zetten. Wat gebeurt er dan wel?

Alle verzoekschriften worden doorgestuurd naar de bevoegde instanties of de toezichthoudende ministeries, met een vriendelijk verzoek van het paleis om na te gaan of de zaak van de briefschrijver volgens de letter van de wet is behandeld en om de koning te laten weten hoe het met deze zaak staat en wat er wettelijk nog gedaan kan worden. In het overgrote deel van de gevallen sturen die instanties of ministeries een zeer gedetailleerd antwoord terug, zowel aan de betrokkenen als aan het paleis.

In sommige gevallen betekent dit dat een dossier weer op gang kan worden getrokken. In andere gevallen krijgt de briefschrijver een doorverwijzing naar bestaande diensten die hem of haar kunnen helpen. Weer anderen kunnen niet worden geholpen, maar krijgen dan in een omstandige brief van het paleis uitgelegd waarom dat zo is.

,,Daar maken we werk van'', zegt Cooreman. ,,Want dat is belangrijk om het wantrouwen bij de mensen weg te nemen. Ze hebben vaak eerder al veel brieven geschreven naar bevoegde instanties, waarop niet altijd een antwoord is gekomen. Dan ontstaat het idee dat niemand ze nog wil helpen. Daardoor voelen ze zich geïsoleerd en in de hoek gedreven.''

Dat mensen blij zijn met een brief van het paleis, ook als die geen concrete oplossing in zich draagt, blijkt uit de vele dankbrieven die ze na ontvangst sturen. ,,Door te luisteren en hun zaak serieus te nemen, hebben we ze toch een dienst bewezen.''

Ja, er zijn briefschrijvers die ondanks alles blijven hopen -- dat is maar menselijk. Anderen, een minderheid, verliezen zich in een voortdurende correspondentie waarin ze aandringen op het antwoord dat ze zelf het liefste willen horen. De kabinetsmedewerkers van de koning kennen de schone deugd van het geduld: ook die mensen krijgen keer op keer een brief waarin hun wordt uitgelegd wat wel en wat niet kan, en wat het paleis en de betrokken instanties voor ze hebben gedaan.

,,Zo merken ze dat het hier geen brievenbus is die doet wat zij vragen. Brieven worden op het paleis gelezen door mensen met kennis van zaken'', zegt Cooreman. ,,We praten niemand naar de mond en de mensen appreciëren dat ook.''

Krijgt Albert van België de brieven zelf helemaal niet te zien? Toch. Zijn medewerkers brengen verslag uit. Ze bundelen de vragen per thema, maar niet elke brief komt letterlijk onder de ogen van de vorst. Wel krijgt hij geregeld te horen waar de mensen over schrijven. ,,Hij wil daarover geïnformeerd worden'', zegt Cooreman.

Problemen met verblijfsvergunningen staan al een hele tijd op nummer één. Belgen die getrouwd zijn met een buitenlandse man of vrouw die het land niet binnenmag, of met een illegaal die ondanks het huwelijk niet aan papieren raakt. Of mensen die protesteren tegen het feit dat hun buren, die nieuwkomers zijn in het land, dreigen te worden uitgewezen.

De koning kan in deze zaken niet tegen de beslissing van de minister of de Dienst Vreemdelingenzaken ingaan, maar hij kan wel wijzen op een toestand van dringende noodzaak: kinderen die hier schoollopen, mensen zonder papieren die zwaar ziek zijn. Gaat een minister of dienst gemakkelijker overstag na een aanmaning van het paleis? Cooreman: ,,Dat kunnen wij van hieruit echt niet beoordelen. Ministers en diensten zijn autonoom in het nemen van hun beslissingen.''

Maar een brief of telefoontje van het paleis maakt toch indruk op zo'n dienst? ,,Men is aan de andere kant van de lijn meestal wel vriendelijk.''

Een tweede grote thema bundelt de problemen van armoede en overmatige schuldenlast, vaak als gevolg van een echtscheiding. Het is een situatie die almaar vaker in de brieven opduikt en de schrijvers van die brieven geven aan dat ze echt op hun tandvlees zitten en niet weten of ze het nog lang uithouden.

Soms staat er letterlijk: ,,Wij denken aan zelfmoord.''

Om drama's te vermijden, nemen de medewerkers van de koning 's morgens de nieuwe lading post snel door met het oog op dit soort mededelingen. Ziet zo'n melding er ernstig uit, dan schiet het paleis in actie en worden de burgemeester en de politie, soms ook het OCMW van de gemeente van de afzender, verwittigd. ,,Het is dansen op een slap koord'', zegt Cooreman. Want het kan ook niet de bedoeling zijn dat de briefschrijver ineens geconfronteerd wordt met officiële instanties die zijn of haar kinderen uit huis willen plaatsen.

Derde topper is de vraag naar een betaalbare sociale woning, van mensen die op zoek zijn naar huisvesting of van anderen die dreigen te worden uitgedreven omdat ze de sociale huurprijs ook niet meer kunnen betalen.

De vraag naar werk, een concrete job, duikt de jongste maanden ook weer vaker op. Soms heel concreet: Kunt u mij misschien aan werk helpen? Sommige mensen schrijven dat ze al jaren werkloos zijn en nog altijd geen contact hebben gehad met de VDAB. ,,Dat hoeft daarom niet waar te zijn, maar we zoeken het wel uit.''

De thema's zijn eindeloos. Alles wat de Belgen van ver of van nabij raakt, schrijven ze in hun brieven aan de koning neer: de gerechtelijke achterstand, problemen met uitkeringen, de kinderbijslag, de belastingen of de inschrijving in de gemeente, beroepsziekten, uiteenlopende klachten over het onderwijs. Niet zo verwonderlijk is het dat één brief vaak naar meer dan één probleem verwijst. In dat geval moeten de medewerkers van de koning met meer dan één dienst of minister contact opnemen. ,,Toch staan we erop dat de mensen die ons schrijven, snel een antwoord krijgen. We maken er een zaak van dat niemand lang hoeft te wachten.''

Denkt Cooreman dat er een verschil te merken is met de brieven die vroeger aan koning Boudewijn werden gestuurd? ,,Ik denk dat de gesignaleerde problemen nu complexer zijn, omdat de samenleving ook zoveel complexer is geworden.''

Een tip tot slot. De juiste aanspreektitel, ook in een brief, is kortweg 'Sire'.

Lang Leve België

[Ambetanterik]

Van mij mag die familie onbekwamen onmiddelijk en levenslang op onbetaald verlof vertrekken. Naar waar?
Congo bv, daar heeft toch een grootvader van zich schatrijk gestolen.
Kunnen ze wat teruggeven aan de negerkens.

[numarx]

Een deportatie? Vuile stalinist!

[maddox]

Tja, Vlaanderen Onafhankelijk als een republiek ontlast deze arme familie voor meer dan de helft van dit onnodig letterlijk gezeur.

Wees eerlijk, volgens de wet kan deze belaagde familie niks doen,uitgezonderd en klacht indienen wegens stalking.

[Maxwell Rain]

En toch vind ik ergens een ontroerend relaas om te lezen hoe mensen hun hoop leggen in hun koning.

[Ambetanterik]

Oorspronkelijk geplaatst door Maxwell Rain

En toch vind ik ergens een ontroerend relaas om te lezen hoe mensen hun hoop leggen in hun koning.

Juist, er stellen inderdaad veel mensen hoop op, indien ze dan al een antwoord krijgen is het in de zin van; wij zijn niet bevoegd, de politiek moet zoiets doen etc etc

Ondertussen gaan ze wat reclame maken met die mensen hun miserie.
om van te kotsen.


Leg een bom onder het vorstenDOM

[Maxwell Rain]

indien ze dan al een antwoord krijgen is het in de zin van; wij zijn niet bevoegd, de politiek moet zoiets doen etc etc

Ze kunnen moeilijk antwoorden in de trant van :

"Geachte mijnheer,

de Koning heeft net zijn strijdkrachten bijeengeroepen, hij zal dan ook met volle kracht strijden om de bulldozers tegen te houden die uw illegaal gebouwde villa in natuurgebied willen slopen "



[size=1]btw: dit was humor, dus niet beginnen zagen he. Tenzij je het met humor doet natuurlijk[/size]

[Het Vraagteken]

Bah, de koning is mischien het geloof van een ander.. live and let die.

Laat de mensen maar schrijven, dat we ons eerst bezighouden met ontnemen van de macht van de koning, en het rationaliseren van de dotaties.

[percloride]

als er werkelijk zoveel brieven aankomen is het een teken aan de wand dat er in dit land iets verkeert loopt, ik denk zo direct aan de OCMW's, welke opdracht hebben die ??

[Raf]

Oorspronkelijk geplaatst door Maxwell Rain

En toch vind ik ergens een ontroerend relaas om te lezen hoe mensen hun hoop leggen in hun koning.

Helemaal mee eens.

En zoals in de tekst al wordt aangehaald: vaak is het voor de briefschrijvers al voldoende om te weten dat er naar hun verhaal geluisterd wordt, zelfs als dat geen concrete oplossing voor hun problemen brengt.

[Raf]

Oorspronkelijk geplaatst door percloride

als er werkelijk zoveel brieven aankomen is het een teken aan de wand dat er in dit land iets verkeert loopt, ik denk zo direct aan de OCMW's, welke opdracht hebben die ??

In ieder geval niet om binnen hun territorium deur aan deur te gaan vragen of er misschien toevallig geen problemen zijn...

[Patriot!]

De vraag naar werk, een concrete job, duikt de jongste maanden ook weer vaker op. Soms heel concreet: Kunt u mij misschien aan werk helpen? Sommige mensen schrijven dat ze al jaren werkloos zijn en nog altijd geen contact hebben gehad met de VDAB. ,,Dat hoeft daarom niet waar te zijn, maar we zoeken het wel uit.''

TYPISCH! Bij de Vlaamse regering botsen de mensen op een muur, dus stellen ze (opnieuw?) vertrouwen in Vorst en Vaderland!


LEVE DE KONING ! LEVE BELGIË !

[Witte Krijger]

Heel die kliek zal hier nog smeken om levend naar het buitenland te kunnen vluchten misschien Kongo

[Ambetanterik]

Oorspronkelijk geplaatst door Patriot

TYPISCH! Bij de Vlaamse regering botsen de mensen op een muur, dus stellen ze (opnieuw?) vertrouwen in Vorst en Vaderland!


LEVE DE KONING ! LEVE BELGIË !

Slaap voort

[Ambetanterik]

Oorspronkelijk geplaatst door Witte Krijger

Heel die kliek zal hier nog smeken om levend naar het buitenland te kunnen vluchten misschien Kongo

Welke kliek

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Patriot

TYPISCH! Bij de Vlaamse regering botsen de mensen op een muur, dus stellen ze (opnieuw?) vertrouwen in Vorst en Vaderland!!

Ongetwijfeld zal Bert Bibber u aan een baantje zorgen... Misschien hebben ze in Laken nog iemand nodig om de gouden brillen van de wc-potten op te blinken

[Ambetanterik]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Ongetwijfeld zal Bert Bibber u aan een baantje zorgen... Misschien hebben ze in Laken nog iemand nodig om de gouden brillen van de wc-potten op te blinken

[Patriot!]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Ongetwijfeld zal Bert Bibber u aan een baantje zorgen... Misschien hebben ze in Laken nog iemand nodig om de gouden brillen van de wc-potten op te blinken

Argumenten op?

des te beter

[Raf]

Oorspronkelijk geplaatst door Patriot

Argumenten op?

des te beter

Hoezo "op"? Er waren er al geen om mee te beginnen...

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Patriot

Argumenten op?

O, neen. Als antwoord op belachelijke stellingen past een dergelijk antwoord.

Volgens uw redenering stellen de mensen dus hun vertrouwen in de koning wanneer ze geen baantje vinden. Blijkbaar zal de vorst hen dan ook een baan moeten bezorgen. Waarom anders dat vertrouwen? Och ja, ongetwijfeld hebben ze nog een sportleraar nodig om prince Philippe wat soepelder te leren lopen.