Maurits Berger, nieuwe Nederlandse islamprof

[Sjaax]

Nederland als een islamitische staat
door Hanan Nhass/ Trouw
2003-06-11 - lezersreacties op dit artikel (32)

Als zij het zo doen, hoe doen wij het dan eigenlijk? Met deze vraag vat hij zijn fascinatie voor de Arabische en islamitische wereld samen. Maurits Berger, arabist, jurist en schrijver, woonde en werkte acht jaar in Egypte en Syrië. Hij bestudeerde er het islamitisch recht ('De sjaria is meer dan handjes hakken') en ontdekte dat Nederland voldoet aan de eisen van een islamitische staat.

Sjaria is voor veel moslims de blauwdruk van een rechtvaardige samenleving. Niet-moslims denken eerder aan handen afhakken en verplicht hoofddoeken dragen. Maurits Berger (39) krijgt tijdens zijn colleges sjaria vaak de vraag: bent u soms moslim? ,,Pas als ik 'nee' antwoord, ben ik geloofwaardig voor ze.''

Om het islamistisch recht te doorgronden, woonde en werkte Berger in Egypte en later in Syrië. Nederland komt sterk overeen met een islamitische modelstaat, ontdekte hij tijdens zijn sja riastudie. ,,Eis is dat er wordt geregeerd volgens consensus en raadpleging, en onze democratie voldoet daaraan. De sjaria komt voor 98 procent overeen met het Nederlands recht.''

Het verschil is slechts twee procent, meent Berger; het zijn de straffen die staan op overspel, diefstal, alcoholgebruik, afvalligheid van de islam en laster, en enkele regelingen in het familierecht, over vrouwen- en mannenrechten.

Berger belicht graag de 'andere kant van de sjaria', maar wordt tot zijn ergernis 'onmiddellijk om de oren geslagen met de onderdrukking van de vrouw'. Haar positie was -en is soms nog altijd- in de sjaria gelijk aan de christelijk-Europese. Dat het vrouwen slecht gaat in moslimlanden komt niet door de islam. Ze delven het onderspit omdat ze tot de lagere klassen van arme, onderontwikkelde, traditionele en conservatieve samenlevingen horen. ,,Hoe kan het toch dat juist moslimvrouwen uit de hogere klassen het vaak vele malen beter doen dan hun zusters in Nederland?''

Het beeld van vrouwonderdrukkende islam is misplaatst, vindt Berger. Het is ontleend aan kledingvoorschriften en het autorijdverbod in Saoedie-Arabië. In de sjaria is het niet terug te vinden. ,,Saoediërs verpesten het voor de moslims.''

In Nederland is de islam 'in beweging', dankzij de ontmoeting met niet-moslims. Berger heeft 'diepe bewondering' voor Abou Jahjah, al is hij het niet in alles met de AEL-leider eens. ,,Hij fungeert als een ventiel voor de onvrede van moslimjongeren, laat zien dat moslimjongeren zich buitengesloten voelen.'' Berger ziet een opleving van de islam in het Westen. ,,Moslimjongeren pakken de boeken om de bronnen zelf te interpreteren. Fundamentalistisch? Dan zijn wij Nederlanders het ook. Wij willen toch ook graag alles zelf lezen en ontdekken?''

Tegen de heersende opvattingen in, is Berger ervan overtuigd dat de integratie van moslims in Nederland niet is mislukt. Er zíjn wel problemen, maar die hebben 'alle migranten over de hele wereld'. De achterstand van moslims 'is zowel voor ons als voor hen een probleem'. ,,Wij zien vrouwenbesnijdenis en bloedwraak als typische aberraties van de islam omdat zij toevallig in moslimlanden plaatsvinden, terwijl zij niets met de islam van doen hebben. Omgekeerd noemen wij Italiaanse maffiapraktijken geen christelijk verschijnsel, net zomin als wij het afbinden van vrouwenvoeten in China confuciaans noemen. De vraag is dus: wíl je het wel weten?''

Daarmee komt Berger bij 'het grootste probleem in Nederland': dat wij slechte gedragingen van mensen toerekenen aan hun religie. ,,Die jochies die de 4-meiherdenkingen verstoorden, moeten gewoon een pak slaag krijgen en vrouwenmishandeling is gewoon vrouwenmishandeling.''

Moslims, stelt Berger bezorgd vast, willen zelf ook niet op hun religie worden aangesproken, iets wat na 11 september wel gebeurt. Ze moeten zelfs verantwoording afleggen voor 'de daden van een paar gekken'. Berger 'veroordeelt' de aanslagen. ,,Tegelijkertijd begrijp ik de achtergronden. Ik bedoel niet de psychologische roerselen van de zelfmoordenaars, maar de politiek-sociale omgeving die hen ertoe heeft aangezet. Ik was geschokt, maar niet verbaasd.'' Berger vreest een self-fulfilling prophecy: ,,Als moslims constant als monsters worden afgeschilderd, gaan ze zich er misschien ook naar gedragen of op z'n minst provoceren.''

Nederland creëert en koestert zijn monster uit 'angstlust', zoals Berger het noemt. We doen wel alsof we ervanaf willen door kennis op te doen, maar lezen dan boeken van onderdrukte en mishandelde moslimvrouwen, van radicale imams. Zo blijft de 'oprukkende' islam lekker eng. Die angst is ook Berger niet vreemd. Toen hij, na jaren islam- en taalstudie voor het eerst in Damascus het vrijdagmiddaggebed bijwoonde, ,,stond ik daar met trillende benen van angst. Ik kreeg beelden voor me van een massa moslims die me wilde lynchen. De angst ging dwars door mijn buik. Daar had ik dus tien jaar voor doorgeleerd.''

Onlangs verscheen Bergers 'Islam onder mijn huid'. De reacties erop vindt de auteur onthullend. ,,Men vraagt naar feiten over de islam, maar hangt daar altijd een waardeoordeel aan: 'Is het niet zo dat in Nigeria...?' en nooit: 'Wat vind je van Nigeria?' Men vraagt om bevestiging van een negatief beeld. En ik moet wel van zeer goeden huize komen om dat beeld te ontkrachten.''

De vraag wat hij eigenlijk vindt van moslims noemt Berger 'hoogst merkwaardig'. ,,Als ik naar Israël was gegaan en een boek over dat land had geschreven, dan had men mij niet gevraagd: 'Wat vindt u van die Joden?'''

Zijn boek, zegt Berger, geeft een persoonlijke indruk van zijn ontmoetingen met Egyptische en Syrische moslims en christenen, geen beeld van de hele islam. ,,Het geeft een bepaalde indruk, net zo goed als het boek van Hirsi Ali een andere indruk geeft. Waarom willen wij er in Nederland niet aan dat beide ervaringen waar zijn?''

Het Westen vreest de halve maan, maar moslims hebben historisch meer reden bang te zijn voor het christelijke Westen. ,,Het Westen heeft wel degelijk schuld aan de problemen van de moslimwereld, om de simpele reden dat nagenoeg de hele moslimwereld tot het einde van de jaren veertig gekolonialiseerd was. Het Westen grijpt nog steeds krachtig in in de jonge onafhankelijke moslimstaten wanneer de westerse belangen in het geding raken. Dat wil niet zeggen dat moslimlanden achterover kunnen leunen en hun handen mogen wassen in onschuld. Integendeel. Zij zijn absoluut verantwoordelijk voor de puinhoop die zij er zelf van maken. Maar wat ik westerse landen kwalijk neem is hun pretentie alsof zij onafhankelijke toeschouwers zijn en het beste voor hebben met de moslimwereld. De moslimwereld heeft meer reden tot angst en wantrouwen. Dat kan een motivatie zijn van moslim extremisten.''

Bron: (in cache) http://66.102.9.104/search?q=cache:9...nk&cd=22&gl=nl

Let op de verklaring van Berger voor het moslimextremisme in het Westen (vet, door mij). Het extremisme, dat zeker bestaat, is eerder een reactie op Westerse dreiging, dan dat het iets eigens aan de islam is.

[circe]

hoe lekker politiek correct weeral.

Het moslimextremisme is de schuld van het Westerse kolonialisme. Moet kunnen!

Wat doen die arabieren dan in noord-afrika en het midden-oosten? Blijvend toerisme beoefenen?

En de sjaria slechts 2% verschil met Nederlandse wetgeving?
Vertel dat maar aan de dames die slechts de helft erven van wat hun broer krijgt
of de gescheiden dames die na een half leven huwelijk tenminste de helft van de verworven goederen ontvangen ipv na taleq taleq taleq met de kleren die ze aanhebben de straat op gestuurd worden
Of misschien even duidelijk maken aan Fatima als Mohammed met vrouwtjes twee, drie en vier thuiskomt dat ze niet moet zeuren want dat de Nederlandse wet toch maar voor 2% verschilt met de sjaria!

Zou die Berger ook eens even naar de Vrouwen willen kijken?

[Online]

Dodelijke emancipatie

Vorige maand analyseerde Jolande Withuis in Letter & Geest het radicaliseringsproces van moslima’s. Zij benaderde de kwestie vanuit sociologisch en psychologisch perspectief. Nahed Selim meent dat je daarnaast de godsdienst niet mag negeren. Dit radicalisme valt niet te begrijpen, zegt zij, zonder grondige kennis van de ’zuivere’ islam.

Het blijft een fascinerend fenomeen dat de tweede en derde generatie moslima’s in Nederland zoveel strenger en orthodoxer in hun geloof zijn geworden. Terwijl zij, anders dan hun moeders en grootmoeders, alle kansen hebben op opleiding, ontplooiing en emancipatie, belijden zij een geloof dat de patriarchale verhoudingen wil bestendigen.

Ongetwijfeld spelen, zoals Jolande Withuis onlangs schreef, in het radicaliseringsproces van moslimvrouwen psychologische en sociologische factoren een belangrijke rol. Maar een analyse blijft incompleet als je er de geloofsaspecten niet bij betrekt. Het moslimradicalisme is immers religieus gemotiveerd en ontleent zijn ideologie aan belangrijke islamitische doctrines. Sterker, moslimradicalisme valt niet te begrijpen zonder kennis van de leerstellingen rond djihad, dawa (verspreiding van het geloof) en het martelaarschap. Gebrek aan informatie daaromtrent is een handicap om te komen tot een goede analyse van hun motivatie.

Er valt veel te leren van de beschikbare informatie over vrouwelijke moslimradicalen buiten Nederland. Hun levensomstandigheden verschillen weliswaar van die van Nederlandse radicale moslima’s, maar het is veeleer de subjectieve beleving die tot radicalisme leidt dan de objectieve werkelijkheid. Radicaliserende vrouwen hier kunnen het gevoel hebben dat hun strijd voor het gehoorzamen aan bepaalde islamitische voorschriften – bijvoorbeeld de allesbedekkende hoofddoek – even heilig en gerechtvaardigd is als de strijd van Palestijnse vrouwen tegen de Israëlische bezetting. Palestijnse vrouwelijke terroristen oefenen sowieso een grote aantrekkingskracht uit op radicaliserende moslima’s overal ter wereld; ze zijn hét voorbeeld van islamitisch vrouwelijk heldendom.

Voedingsbodemtheorie
Een geliefde mythe wil dat islamitisch radicalisme en terrorisme veroorzaakt worden door armoede en uitsluiting. De theorie is even hardnekkig als moeilijk te bestrijden omdat het zo logisch klinkt. Maar als armoede en uitsluiting automatisch zouden leiden tot radicalisme en terrorisme dan hadden de Aziatische werknemers in Saoedi-Arabië en in de Golfstaten – die slecht worden betaald en behandeld en slavenwerk verrichten – de ergste terroristen en radicalen ter wereld moeten zijn. Dat is niet het geval. Christenen in islamitische landen hebben te maken met vele vormen van discriminatie en uitsluiting. Toch zijn ook zij niet geradicaliseerd noch terrorist geworden.

Opvallend genoeg zijn de meeste terroristen niet arm, niet achtergesteld of buitengesloten van de samenleving. Nabestaanden van terroristen en familie en vrienden van terreurverdachten zijn achteraf juist vaak verbaasd omdat de dader in kwestie zo goed geïntegreerd leek te zijn.

Terroristen komen dikwijls uit de betere milieus. De meeste vliegtuigkapers van 11 september 2001 waren zoons van rijke Saoediërs, en velen onder hen waren hoogopgeleid. Een studie die de levensloop van 285 zelfmoordterroristen tussen 1987 en 2002 in kaart bracht, constateerde dat ze gemiddeld rijker en hogeropgeleid waren dan de doorsnee burgers uit de landen waar ze vandaan kwamen.

Meerdere studies hebben de voedingsbodemmythe overtuigend ontkracht. Albert Abadie, hoogleraar aan Harvard University, stond aanvankelijk sympathiek tegenover de theorie. Maar zijn uitgebreide onderzoek naar 1776 terroristische acties wees uit dat de correlatie tussen armoede en terrorisme niet bestaat. Van de vijftig armste landen ter wereld hebben alleen Afghanistan, en misschien ook Bangladesh en Jemen ervaring met terrorisme. Wel vond Abadie een ander verband. Landen met de meeste vrijheid hebben het minste last van terrorisme. En ook landen met de minste vrijheid hebben er nauwelijks mee te maken. Het zijn de landen daartussenin – waar de politieke situatie instabiel is, en de regering zwak – die het meeste lijden onder terrorisme.

Bekeerlingen
Ook het idee dat moslims radicaliseren door discriminatie en uitsluiting is aan herziening toe. De theorie geeft bijvoorbeeld geen verklaring voor het radicalisme van moslimbekeerlingen. De Belgische Muriel Degauque groeide op in een katholiek autochtoon gezin. Zij bekeerde zich tot de islam, trouwde met een Marokkaan en reisde met hem af naar Irak om zichzelf daar in november 2005 op te blazen. De Nederlandse Martine van den O., voormalig politievrouw, had zich tot de islam bekeerd en was in snel tempo geradicaliseerd. Zij werd samen met Hofstadleden Nouredine el F. en zijn toenmalige vrouw Soumaya gearresteerd. Sonja B., een Duitse bekeerlinge tot de islam, werd gearresteerd op 2 juni 2006, om te voorkomen dat ze in Irak haar geplande zelfmoordaanslag zou plegen.

Van uitsluiting en achterstelling hadden deze vrouwen, in elk geval tot aan hun bekering, geen last. Je hoort wel eens beweren dat westerse bekeerlingen onder moslimterroristen mensen zijn die altijd al een zekere haat tegen het Westen koesterden. Dat mag zo zijn, feit blijft dat ze dan in de islam de ruimte vinden om die haat tot uitdrukking te brengen. De verklaring voor hun radicalisering kunnen we dus beter dáár zoeken: in de nieuwe islamitische identiteit die de bekeerlingen hebben aangenomen en de daarmee samenhangende ideologie. Hetzelfde geldt voor de kinderen van moslimmigranten die in het Westen veel radicaler zijn geworden dan hun ouders.

Moslima’s in Nederland radicaliseren anders en sneller dan moslimmannen. Dat heeft te maken met de behoefte aan emancipatie aan de ene kant en de ’zuivere islam’ aan de andere kant. De Amerikaanse politicoloog en filosoof Francis Fukuyama stelt dat in een normale situatie de religieuze identiteit door de ouders wordt doorgegeven, samen met een hoop tradities en lokale gewoonten. Moslimkinderen in het Westen, waar de culturele gewoonten anders zijn, gaan zelf op zoek naar een religieuze identiteit. En als je die zelf samenstelt, ben je geneigd te kiezen voor de meest orthodoxe, ofwel puurste vorm. De zogenaamde ’zuivere islam’– ontdaan van culturele en lokale invloeden. In hun boek ’Strijdsters van Allah’ laten Janny Groen and Annieke Kranenberg zien hoe dat proces verloopt.

Deze moslima’s zijn vrouwen die actief in het leven willen staan en toch niet helemaal willen breken met hun traditionele milieu. Religieus activisme biedt hun de mogelijkheid beide wensen te combineren. In een vrije samenleving als de Nederlandse voelen deze jonge vrouwen zich niet langer tevreden met het passieve leven zoals hun moeders dat leidden. Hun talenten ontplooien via sport, muziek, kunst en toneel wordt hun meestal verboden. Maar ouders kunnen dochters moeilijk verbieden om deel te nemen aan religieuze activiteiten. Jongens uit hun milieu hebben meerdere mogelijkheden om uiting te geven aan hun ambities. Voor vrouwen is er enkel het religieuze activisme.

Het nadeel van dit activisme is dat het zich helemaal baseert op de ’zuivere’ bronnen uit de vroege periode van de islam. En die teksten staan vol over de djihad. De relatie tussen moslims en niet-moslims was er in die periode nu eenmaal één van voortdurende vijandschap. Janny Groen en Annieke Kranenberg concluderen dat de vrouwen van de Hofstadgroep de voorloopsters zijn van een trend: de islamisering van de tweede en derde generatie moslima’s, in radicale zin. Met die conclusie ben ik het eens. Vrouwen lopen een veel groter risico te radicaliseren dan mannen.

Trots en zelfrespect
Er is veel geschreven over de motivatie van vrouwen om deel te nemen aan terroristische acties. Die kan variëren van wraak willen nemen (zoals in het geval van de Tsjetsjeense weduwen), via religieus fanatisme tot verkapt nationalisme. Maar ook de liefde voor een man die de vrouw aanspoort haar leven te geven voor ’de strijd’ komt voor.

Mensen uit de omgeving van de 24-jarige Nederlands-Marokkaanse Bouchra El-Hor uit Zutphen vertelden dat ze verbijsterd waren toen ze hoorden van haar arrestatie op 6 mei 2006. Ze leek een modelvoorbeeld van integratie. Ze studeerde, ging uit, kleedde zich modern. Nadat ze de 27-jarige Yassin Nassari trouwde en met hem in Engeland ging wonen, veranderde ze. Ze ging een boerka dragen. Bij haar aanhouding op een klein vliegveld buiten Londen werden verdachte bestanden aangetroffen in de laptop van haar man (onder meer instructies voor het maken van een raketinstallatie en explosieven). In hun huis in Nederland werd een brief gevonden, waarin zij zichzelf en hun zes maanden oude baby opoffert als martelaren.

Kan alleen de liefde een vrouw in zo’n korte periode zo totaal veranderen? Ik heb gevallen gezien van vrouwen die zulke ingrijpende veranderingen meemaakten. Ze lijken soms te lijden onder zware wroeging over het vrijgevochten leven dat ze daarvoor leefden. Schuldgevoelens over relaties mannen, over drank en alle andere verboden zaken kunnen opeens toeslaan, vooral in combinatie met een diepe liefde voor een radicale man die haar zulke schuldgevoelens aanpraat.

In 2004 verscheen ’Army of Roses’ een interessante studie van Barbara Victor. Het boek bevat uitgebreide interviews met de familieleden en vrienden van vier vrouwelijke terroristen die zich hebben opgeblazen. Bovendien heeft ze gesproken met ongeveer tachtig vrouwen wier poging om martelaar te worden was mislukt. Haar boek biedt een unieke blik op de motivatie van vrouwelijke radicalen en terroristen. Vaak zijn die nationalistisch-religieus getint, maar even vaak sociaal-emotioneel of economisch.

Uit haar boek blijkt dat mannen dikwijls een hoofdrol spelen in de rekrutering van vrouwen voor de djihad. Dikwijls lukt het hun om hun vrouw, dochter of zuster aan te zetten tot een zelfmoordaanslag. En vaak doen ze dit om de familie een schandaal te besparen. Volgens de auteur komen de vrouwen dikwijls in de problemen vanwege morele overtredingen, van henzelf of van mannelijke familieleden. Het kan variëren van kleinigheden tot incest of verkrachting. De mannen laten de vrouwen geloven dat een zelfmoordaanslag de enige manier is om hun trots en zelfrespect te herwinnen. Daarmee verwerven ze het eeuwige geluk in het paradijs, zuiveren de naam van de familie en maken tevens hun eigen naam als martelaar onsterfelijk. En soms willen ze ook van een vrouw af vanwege haar lastige positie.

Nationale bloem
Die conclusie moet je trekken uit het verhaal van Wafa Idris, de eerste Palestijnse vrouwelijke zelfmoordterrorist. Op 27 januari 2002 blies zij zichzelf namens Hamas op in Jeruzalem. Ivad Sarraj, psychiater en schrijver uit Gaza, is er niet van overtuigd dat zij een einde aan haar leven maakte om één enkele reden. Hij meent dat ze depressief was . Een andere arts voegt eraan toe: „Als we het geval van Wafa Idris nemen, de ultieme martelaar, wie was ze uiteindelijk? Ze was een getalenteerde jonge vrouw, getrouwd en gescheiden omdat ze onvruchtbaar was, wanhopig omdat ze heel goed wist dat er voor haar geen toekomst was in de Palestijnse samenleving. Ze wist beter dan wie ook dat de enige manier om uit deze miserabele situatie te komen was om zichzelf te doden. Kijk naar haar begrafenis en naar wat de Palestijnse leiders over haar zeiden toen ze haar een nationale bloem noemden en de belichaming van de Palestijnse vrouwelijkheid!”

De zelfmoordaanslag van Wafa Idris, wier voorbeeld sinds 2002 gevolgd is door vele andere vrouwen, maakte het nodig dat de geestelijken een standpunt in de zaak innamen. Hamas verklaarde dat de djihad altijd al was bedoeld voor mannen én vrouwen, zonder onderscheid. Daarna volgden religieuze fatwa’s die de deur naar zelfmoordaanslagen voor vrouwen openzetten. En de beloning speelt daarbij een niet-onbelangrijke rol. Dr. Abdul Aziz al-Rantisi, de charismatische woordvoerder van Hamas, gaf toe dat elke instantie die de verantwoordelijkheid van een aanslag op zich neemt – of het nu Hamas, Islamitische Djihad of de Palestijnse Autoriteit is – een levenslange maandelijkse uitkering geeft aan de familie van de martelaar. Voor een mannelijke martelaar staat een bedrag van 400 dollar per maand. De familie van een vrouwelijke martelaar krijgt maandelijks 200 dollar. Niet alleen tijdens maar ook na haar leven is een moslimvrouw de helft minder waard.

Stop met goedpraten
Religie alleen leidt niet tot terrorisme. Andere psychische en sociale factoren spelen ook een rol. Iedereen kan op zeker moment in zijn leven in psychische nood verkeren. Je kunt dan terugvallen op je religie om steun te zoeken. Bij moslims zijn de eerste, authentieke bronnen van de islam dan zeer in trek, niet de hervormingen die filosofen later hebben bedacht. Ze willen het liefst de woorden van God zelf lezen en daarmee in contact komen, en niet de woorden van filosofen als Averroës of Avecinna. Wat ze in de authentieke bronnen aantreffen is van groot belang voor het bepalen van hun levenskoers. De boodschap die het religieuze activisme aan de vrouwen lijkt te geven is: als je je niet volledig aan God kunt onderwerpen en in gehoorzaamheid kunt leven, is het zinvolste wat je met je leven kunt doen er onmiddellijk een einde aan maken.

Maar radicalisering heeft ook te maken met een allergische reactie op alles wat gelovigen als onrecht ervaren. Het is een reactie die de islam over het algemeen stimuleert. Er hoeft niet veel te gebeuren of moslims voelen zich tekortgedaan of onderdrukt. De Arabische auteur dr. Osama Abu Talib verwoordt dit in zijn boek ’De moslim als een tragische held’ als volgt: „De islam ondersteunt de positie van het rebelse individu, als zijnde ’de goede mens’ en ’de wetende mens’ tegenover de wereld die defect is, een wereld die aan stoornissen lijdt. De islam vraagt ’de goede mens’ in dit geval om actie te ondernemen en om zijn ’positieve’ rol te vervullen. Als hij wint heeft hij zijn overwinning, maar indien hij zijn leven daarvoor moet betalen dan is zijn beloning het martelaarschap.”

In Nederland speelt de identiteit een grote rol in de radicalisering van moslims. Mensen kunnen zich om velerlei redenen willen afzetten tegen de samenleving. Een eigen identiteit biedt daarbij houvast. Wanneer die als islamitisch wordt gedefinieerd, dan wordt de geloofsband het belangrijkste dat mensen met elkaar verbindt. Dan ga je je meer verbonden voelen met andere moslims, ook al wonen die duizenden kilometers ver weg, dan met niet-moslims die in dezelfde straat wonen. Zo’n op religie gebaseerde loyaliteit is een van de belangrijkste oorzaken van de onverschilligheid onder moslimjongeren tegenover de Nederlandse samenleving.

Willen we de risico’s verkleinen dat nog meer jonge vrouwen verstrikt raken in de netten van het radicalisme dan moeten we onmiddellijk stoppen met het goedpraten en het kritiekloos aanmoedigen van de zuivere, orthodoxe islam. We moeten ophouden met daarin investeren via islamitisch onderwijs en moslimorganisaties. We moeten de zuivere islam openlijk ter discussie durven stellen. Zodat het leven het hoogste ideaal van deze vrouwen wordt. En niet de dood.

Nahed Selim in Trouw, 16 juni 2007

[alice]

Berger is op alle punten tegen te spreken.
- een rechtssystheem wat onderscheid maakt op basis van geslacht, is op geen enkel punt te vergelijken met een Westers rechtssystheem wat dit onderscheid niet maakt!
- Islam laat democratie niet toe, de koran is op dit punt duidelijk; de woorden van Allah staan boven wetten die mensen zelf bedenken, islam is een basis voor theocratie en niet voor democratie.
- Moslimextremisme komt niet door dreiging vanuit het Westen, maar door fanatici die ervan overtuigd zijn te handelen volgens hun ideologie, dat vormt hun basis, niet wat het Westen doet.
-De problemen in steden zoals in Nederland hebben alles te maken met sociale verhoudingen zoals islam voorschrijft en verwachtingen die het Westen aan burgers stelt; daar wringt het schoentje en dit moet je durven bespreken zonder angst voor argumenten zoals Berger aanhaalt.

Islam deelt op weinig punten Westerse waarden, dat is een spanningsveld wat tot conflict leidt, en mensen zoals Berger doen niets anders dan bijdragen dat dit eenvoudig opnieuw taboe en onbespreekbaar wordt

[alice]

.

[Online]

Teksten en tradities karakteristiek voor de Islam

Wie de situatie van de vrouw in de Islamwereld wil onderzoeken, kan uiteraard sociologisch onderzoek doen naar de feitelijke gedragingen in de diverse moslimlanden en zal hierbij allicht grote verschillen vaststellen (bv. misschien slaan Javaanse mannen hun vrouwen minder dan Algerijnse mannen). Wanneer we het echter over de Islam zelf hebben, als godsdienst, dan is het correcter de teksten en tradities te bestuderen die eeuwenlang als karakteristiek voor die Islam golden: de Koran, de Soenna en de Sharia (en de commentaren erover).

1) De Koran, het eeuwige Woord van God

De Koran is volgens de gelovige moslims het eeuwige Woord van God. Daar waar nagenoeg alle christenen tot in de 17de eeuw "fundamentalistisch" waren, d.w.z. de Bijbel letterlijk als goddelijke waarheid beschouwden, is dat voor de meeste moslims ook nu nog het geval. In het Christendom bestaan sinds de 19de eeuw diverse wijzen van benadering van de Schrift, die een brede interpretatie toelaten. Zo'n in ruime kringen aanvaarde "moderne theologie" bestaat m.i. binnen Islam nog niet en dat betekent dat wat duidelijk in de Koran staat, van groot gewicht blijft. Welnu, in de Koran wordt de superioriteit van de man tegenover de vrouw nadrukkelijk beklemtoond.

(a) Het basisprincipe wordt uitgedrukt in Soera 4, vers 34: "De mannen zijn zaakwaarnemers voor de vrouwen, omdat God de een boven de ander heeft bevoorrecht..." .

(b) Op het sexuele vlak wordt dit als volgt geconcretiseerd: een vrouw kan alleen sexuele betrekkingen hebben met haar echtgenoot (wanneer hij dat wenst); de man mag betrekkingen hebben met een onbeperkt aantal vrouwen: vier echtgenoten en zoveel slavinnen als hij zich kan veroorloven: S 23, v 1-6; "Het zal de gelovigen wel gaan... die hun schaamstreek kuis bewaren, behalve bij hun echtgenotes of de slavinnen waarover zij beschikken..." (vergelijk ook: S 4, v 3.)

(c) De man kan zijn echtgenote verstoten, het omgekeerde is uiteraard niet mogelijk. S 65, v 1: "O profeet! Wanneer jullie je van je vrouwen scheiden, doe dat dan met inachtneming van haar wachttijd..."

(d) Deze voorrang op het sexuele vlak komt op markante wijze tot uiting in de behandeling van mannen en vrouwen in het paradijs. Er staan in de Koran een honderdtal vermeldingen van de beloning in het paradijs. De meeste gaan over de gelovigen of de goede mensen in het algemeen; een tiental vermelden dat zowel vrouwen als mannen in de tuin binnengaan. Maar de negen echte beschrijvingen van het paradijs hebben alle betrekking op de beloning van mannen: zij krijgen de beschikking over de hoeri's, maagden met de grote ogen en de blijvende jeugd (volgens de latere traditie: zeventig in aantal). Welke plaats hun eigen echtgenotes daartussen hebben, en of die ook een sexuele beloning krijgen, wordt niet verduidelijkt. Wat er ook van zij, vrouwen in het paradijs zijn voor de mannen alleen passief lustobject.

(e) Vrouwen zijn op emotioneel en intellectueel vlak minderwaardig aan mannen, daarom zijn ze bv. minder betrouwbaar als getuigen: S 2, v 282 "En roep twee getuigen op uit het midden van jullie mannen. En als er geen twee mannen zijn, dan een man en twee vrouwen... zodat, als één van haar beiden zich vergist, de andere haar eraan kan herinneren."

(f) Ook op het vlak van de erfenissen wordt de vrouw achteruit gesteld: S 4, v 176: "... als er verscheidene broers en zusters zijn, dan komt de man het aandeel van twee vrouwen toe."

(g) Het overwicht van de man komt op de meest markante wijze tot uiting in het feit dat de echtgenote hem onderdanig moet zijn en dat hij wordt aangespoord haar te slaan in geval van ongehoorzaamheid: S 4, v 34: "De deugdzame vrouwen zijn dus onderdanig...Maar zij van wie jullie de ongezeglijkheid vrezen, vermaant haar, laat haar alleen in haar rustplaatsen en slaat haar". Nu is het wel zo dat de traditie leert dat je bij dat slaan geen botten mag breken en geen lappen vlees uitscheuren, maar dit lijkt me een magere troost.

Het ziet er dus niet naar uit dat we echte vrouwvriendelijkheid in de Koran moeten gaan zoeken.

2) De Soenna: het geheel van de Islamitische traditie.

Met de Soenna is het al niet veel beter gesteld. De Soenna vormt het geheel van de Islamitische traditie zoals die zich tegen de 10de eeuw gevormd had. Ze is hoofdzakelijk gebaseerd op de hadiths, dat zijn overleveringen over uitspraken en handelingen van de Profeet; niet die van de Koran, die komen immers van God zelf. Die hadiths gelden niet allemaal als even betrouwbaar en soms spreken ze elkaar tegen, maar toch is het geheel ervan gezaghebbend.

Het is een feit dat enkele van de hadiths gunstig uitvallen voor de vrouw, maar daarnaast zijn er heel wat die negatief klinken. Zo is er een "geloofwaardige" uitspraak van Mohammed die luidt: "Vrouwen hebben minder rede en minder geloof..." (aangehaald in elk van de vijf meest betrouwbare verzamelingen van hadiths); verder nog: "de hel is vooral bevolkt met vrouwen." (collectie van al Boukhari, een van de meest gezaghebbende). Veel van die uitspraken hebben betrekking op de man-vrouw relatie: "Indien een vrouw haar huis verlaat zonder de toestemming van haar echtgenoot, dan wordt ze vervloekt door alle engelen."; "Een vrouw die zich aan haar nachtelijk bed onttrekt, wordt tot de morgen door de engelen vervloekt". Om een idee te krijgen van het respect voor de vrouw bij Abu Bakr, de eerste kalief, moeten we eraan herinneren dat hij zijn dochter Aïsha uithuwelijkte toen dat kind negen jaar was, haar man, de Profeet, was 53... Dit illustere voorbeeld heeft ertoe geleid dat er tot 1923 geen enkel Arabisch land was dat een minimum leeftijd voor het huwelijk bepaalde, met als gevolg talloze kinderhuwelijken (de meisjes waren dan definitief gebonden, de jongens konden later hun vrouw verstoten). Van de tweede kalief, Omar, is de uitspraak overgeleverd dat de man die zijn vrouw slaat, geen rekenschap hoeft af te leggen. Die vrouwvriendelijke beginperiode, vergeet het dus maar.

3) De Shariah, de neerslag van Koran en Soenna in het recht.

De shariah is de neerslag van de Koran en de Soenna in het recht. Het meest markante aspect daarvan, in verband met de situatie van de vrouw, is het principe van de voogdij (al wilaya).

Hoewel er varianten bestaan tussen de verschillende juridische tradities is er toch overeenstemming over het principe dat een vrouw steeds een mannelijke voogd heeft. Deze voogd (wali) kan soms haar zoon en zelfs haar kleinzoon zijn. Volgens de meeste scholen kan de voogd een vrouw tot een huwelijk dwingen; volgens de hanefiten (o.a. Turkije) is dat alleen het geval als het meisje niet geslachtsrijp is! Daarna is er ook bij hen minstens toestemming van de voogd nodig.

De vrouw als "privé-eigendom"

De concrete situatie van de vrouw in de verschillende tijdperken en gebieden is natuurlijk veel complexer dan deze basisgegevens suggereren. De opvatting echter dat armoede of westerse kolonisatie hierin een belangrijke rol hebben gespeeld, is onhoudbaar. De Arabische landen bv. maakten gedurende het grootste deel van hun geschiedenis deel uit van machtige islamitische rijken (onder de middeleeuwse kaliefen en onder de ottomaanse sultans-kaliefen) die zelfs belangrijke gebieden in Europa overheersten.

Wie onbevangen de gezaghebbende teksten leest kan er moeilijk omheen dat de vrouw voor de man vooral een sexobject is dat men binnenshuis voor zichzelf voorbehoudt en bij het verlaten van het huis zoveel mogelijk bedekt om alle aantrekkelijkheid voor andere mannen te vermijden: S 2, v 223: "Jullie vrouwen zijn een akker voor jullie. Komt dan tot jullie akker hoe jullie willen"; S 33, v 33: (tot de vrouwen van de Profeet) " En blijft in jullie huizen en vertoont jullie niet opgesmukt als vroeger in de tijd van de onwetendheid (jahiliya)". Dat vrouwen hun vormen met sluiers moeten bedekken - behalve, zij het bij een minderheid van commentatoren, het gezicht en de handen - valt in dezelfde context te situeren. Daar komt echter nog een ergerlijk discriminerend facet bij: slavinnen mochten geen sluier dragen.

Het verleden niet verdringen, wel verwerken

Ik schrijf dit alles niet met de bedoeling te krenken: ik heb veel scherpere kritieken op het Christendom geschreven en ik zou even goed het communisme aan de kaak kunnen stellen. De meeste culturen hebben donkere plekken in hun verleden en mij lijkt het beter daarmee in het reine te komen dan ze te verdoezelen.

...

Deze waarden kunnen in onze wereld evenwel niet tot volledige ontplooiing komen, wanneer men de Koran als het absolute woord van God blijft beschouwen, in plaats van die te zien als een bron van inspiratie die een actuele aanpassing en invulling moet krijgen. Mensen van andere culturen kunnen die inspiratie zoeken in de Upanishaden, in de leer van Boeddha, in de Bijbel, bij Spinoza...: zolang niemand pretendeert over de echte openbaring te beschikken, kunnen al die bronnen bijdragen tot een betere samenleving. Onze maatschappij is zo geëvolueerd en complex geworden dat het niet opgaat de wijze waarop vrouwen (en mannen) met elkaar omgaan, werken, studeren, huwen, zich kleden, enz�*, te laten bepalen door de letter van teksten die meer dan tien eeuwen geleden, in totaal andere omstandigheden, zijn ontstaan. Zowel wij als de mensen uit de Islamkultuur hebben er alle belang bij helder in te zien waar in het verleden onze positieve en onze negatieve kanten liggen, onze waarden en onwaarden. Er is niets mis met het verwerken van een verleden; bij het verdringen ervan is niemand gebaat.

prof. Etienne Vermeersch

[Lincoln]

Oorspronkelijk geplaatst door circe

hoe lekker politiek correct weeral.

Het moslimextremisme is de schuld van het Westerse kolonialisme. Moet kunnen!

Wat doen die arabieren dan in noord-afrika en het midden-oosten? Blijvend toerisme beoefenen?

En de sjaria slechts 2% verschil met Nederlandse wetgeving?
Vertel dat maar aan de dames die slechts de helft erven van wat hun broer krijgt
of de gescheiden dames die na een half leven huwelijk tenminste de helft van de verworven goederen ontvangen ipv na taleq taleq taleq met de kleren die ze aanhebben de straat op gestuurd worden
Of misschien even duidelijk maken aan Fatima als Mohammed met vrouwtjes twee, drie en vier thuiskomt dat ze niet moet zeuren want dat de Nederlandse wet toch maar voor 2% verschilt met de sjaria!

Zou die Berger ook eens even naar de Vrouwen willen kijken?

Nou voor iemand die acht jaar ervaring heeft in de arabische wereld met daar boven nog studies aan de sharia, heb ik best de voorkeur om te luisteren naar mensen zoals "berger" dan ééne arabist hans janssens die niet eens het verschil van de binnenkant van een boek kennen met de buitenkant ervan !

[alice]

Zo Linnie, heb jij de sharia bestudeerd? En in weke madrassa dan? Marokko?
Dan wacht jou een mooie taak; weerleg het betoog van Vermeersch maar eens!

[circe]

Oorspronkelijk geplaatst door Lincoln

Nou voor iemand die acht jaar ervaring heeft in de arabische wereld met daar boven nog studies aan de sharia, heb ik best de voorkeur om te luisteren naar mensen zoals "berger" dan ééne arabist hans janssens die niet eens het verschil van de binnenkant van een boek kennen met de buitenkant ervan !

Vooraleer je domme dingen schrijft, kijk beter eerst even naar de CV van Arabist Jansen.

http://www.arabistjansen.nl/shortcv.doc