l'histoire se répète?

[brusselaar]

Iedere analogie is louter toevallig (29/09/08)


De manier waarop Kris Peeters vorige maandagmorgen op de Vlaamse ministerraad is komen aandraven met zijn spijkerharde garanties, het deed Bart De Wever denken aan de Britse premier Neville Chamberlain, na de conferentie van München in 1938: "I have promises from Herr Hitler." "Die harde garanties bleken ook niet helemaal waterdicht te zijn. Het grote verschil is dat Chamberlain de beloftes tenminste nog op papier had. Peeters had niks", sneerde De Wever afgelopen weekend in een kranteninterview. De N-VA-voorzitter waarschuwt voor de desastreuze gevolgen van politieke naïviteit. Voor iedereen die zich aangesproken voelt.

Om de twee weken schrijft de N-VA-voorzitter een bijdrage voor De Gedachte in De Morgen.


Op 29 september 1938, dag op dag 70 jaar geleden, werd er in München een dialoog georganiseerd om een grote crisis te vermijden. Inzet van de bespreking was het lot van het Sudetenland, een regio in het toenmalige Tsjechoslowakije waar veel Duitstaligen woonden. Hitler, daarin gesteund door een radicale partij van Sudetenduitsers die hij feitelijk controleerde, wenste dit gebied op te slokken.

De dialoog in München was voorafgegaan door maanden van mislukte onderhandelingen. Daarbij speelde vooral de Britse premier Neville Chamberlain een grote rol. Hij ontwikkelde een politiek van 'appeasement', een poging tot conflictbeheersing via bilaterale gesprekken op topniveau. Gesprekken die geen scherpe conclusies opleverden zodat de achterban kon gemanipuleerd worden en zodat er altijd speelruimte bleef om verder te onderhandelen. De Duitsers waren er echter niet bijzonder van onder de indruk. Naast de amateuristische en improvisatorische aanpak van Chamberlain, speelde immers de wetenschap dat Engeland geen grote crisis durfde uitlokken. Via zijn tactiek van berekende indiscreties naar de pers toe, had Chamberlain dat zelf al in mei 1939 duidelijk gemaakt. De onderhandelingen die daarna nog volgden, waren bijgevolg tot mislukken gedoemd. De Britse pers steunde echter overwegend de politiek van appeasement. Tenslotte, welk alternatief was er eigenlijk? De Britse publieke opinie, in die tijd voor de allereerste keer onderworpen aan een wetenschappelijke peiling, gaf aan dat ze Hitler liefst dood wilde, dat ze eigen politici onbekwaam vond, dat ze van heel de Tsjechoslowaakse kwestie niets begreep en dat er ten slotte vooral geen grote crisis van mocht komen. Chamberlain begon zich zozeer met de wil tot appeasement te identificeren dat hij zijn inschattingsvermogen inruilde voor zelfoverschatting.

Valse beloften

Nadat Hitler hem in Berchtesgaden op 15 september met een donderende monoloog had duidelijk gemaakt dat hij geen duimbreed zou wijken van zijn eisen, ging Chamberlain overstag. Hij werkte een voorstel uit dat Duitsland ver tegemoet kwam. Hitlers reactie hierop tijdens een volgende ontmoeting in Godesberg was een nieuwe woede-uitbarsting en een memorandum waarin hij genoegdoening vroeg op al zijn eisen. Chamberlain raakte hierdoor uit evenwicht. Hitler rook zijn kans. Hij deed zijn best om de ijdelheid van de Brit te strelen en stelde mondeling een aantal verzoenende gebaren. Het volstond voor Chamberlain om het voorstel van Hitler te gaan verdedigen voor zijn regering.

Toen duidelijk werd dat het om een complete capitulatie ging, brak er echter een revolte uit in zijn kabinet. Er kwam zelfs een tijdelijke opleving van stoere verklaringen over de bereidheid om samen met de bondgenoten een grote crisis onder ogen te nemen als het moest. Een brief vol valse welwillendheid van Hitler volstond echter om onder het motto "one more try" de onderhandelingen van de allerlaatste kans op te zetten. Daarmee miste Chamberlain zijn laatste kans om de Britten moreel en politiek tot een noodzakelijk bewustzijn te leiden.

Op de vooravond van de vredesconferentie van München liet men in alle discretie de kleine Tsjechische bondgenoot volledig vallen. Hitler kwam er vanaf met een boterbriefje vol valse beloften, waaronder het engagement om ook de verdere problemen via dialoog op te lossen. Eén minister betwijfelde gezien de voorgeschiedenis de geloofwaardigheid van dit engagement, maar kreeg als antwoord van Chamberlain dat het ditmaal anders was: "Deze keer heeft hij de beloften gedaan jegens mij".

Winston Churchill meende dat Engeland de crisis had afgewend met een keuze voor de schande: "Dit is enkel de eerste teug, de eerste voorsmaak uit de bittere beker die ons zal worden voorgezet. We kozen voor de schande en we zullen de oorlog krijgen". Nietemin werd Chamberlain feestelijk onthaald met het vredesverdrag van München. De beelden van Chamberlain die er mee zwaait op de luchthaven en die het aankondigt als een garantie voor "peace in our time", gelden vandaag als het paradigma bij uitstek van misplaatste naïviteit. Chamberlain stierf een jaar later aan maagkanker terwijl de Duitse bommenwerpers boven Londen zwermden.

Iedere analogie met huidige personen of gebeurtenissen is louter toevallig, maar samen met Mark Eyskens stellen we toch vast dat veel Vlaamse politici inderdaad ieder historisch besef ontberen.

Auteur:
Bart De Wever
Algemeen voorzitter N-VA

[vesivius]

Ik weet niet wat de Vlaamse pers bezielt, maar franstalige die ons steeds (alle vlamingen) voor nazi's uitschelden gebruiken dezelde taktiek dan Hitler.
Ze willen een coridor tussen Walonië en Brussel (Danzig).
Ze willen een uitbreiding van Brussel (lebensraüm)
maar geen enkel krant durft de vergelijking maken met Nazi Duitsland. Vreemd?