Overdracht stem van politicus aan partij; afschaffen of niet?

[Robinus V]

In ons huidige politieke systeem is het vrijwel onmogelijk om als volksvertegenwoordiger verkozen te worden zonder de steun van een politieke partij. Wanneer je dan eenmaal verkozen bent, dan moet er een deel van de persoonlijke ideeën ingeruild worden voor ideeën van de partij. Doe je dat niet, dan is het als nieuweling gedaan voor jou met de politieke carrière.

In ons huidige politieke systeem wordt er eerst gestemd binnen de partij om de standpunten van de partij te bepalen alvorens er per partij wordt gestemd in het parlement. Dit kan een vertekend beeld geven van de meerderheid, wat met een simpel voorbeeld aangetoond kan worden:

Partij A haalt 40% van de stemmen en partij B haalt 30% van de stemmen. In partij A is 95%+1 voorstander van een bepaald voorstel, terwijl in partij B 40%+1 voorstander is van dat voorstel. Dat betekent dat de voorstanders van deze twee partijen samen in theorie 50%+1 (of 2) halen en de wet er dus door zouden moeten krijgen.

In de praktijk zit het echter anders in elkaar. In partij A is er een meerderheid voor het voorstel, dus zij stemmen allen voor. In partij B is de meerderheid tegen het voorstel, dus stemmen ze allen tegen. Hierdoor haalt het voorstel slechts 40% van de stemmen, terwijl er eigenlijk een meerderheid is voor het wetsvoorstel.

Wat duidelijk zou moeten zijn is dat na elke overdracht van de stem, zowel van de stemmer aan de volksvertegenwoordiger als van de volksvertegenwoordiger aan de partij, de afwijking van de wens van de stemmer gemiddeld vergroot wordt.

In de verkiezing van volksvertegenwoordigers zie ik meer voordelen dan nadelen. Dit vanwege de voordelen die ik in representatieve democratie zie t.o.v. directe; minder naar de stembus moeten gaan, mogelijkheid tot onderhandeling en tenslotte een ruim aanbod aan keuzemogelijkheden en dus meer democratie tegenover referenda waarbij je enkel kan kiezen tussen een beperkt aantal mogelijkheden die je niet zelf hebt bedacht.

De overdracht van de stem van de volksvertegenwoordiger aan de partij is aan de andere kant nadelig. De voordelen van representatieve democratie zijn zonder deze overdracht al aanwezig en worden hierdoor niet versterkt, terwijl de eerdergenoemde afwijking van de wens van de stemmer hierop wel van toepassing is.

Om de overdracht van de stem naar de partij weg te werken, moeten we de oorzaak wegwerken. Deze is de afhankelijkheid van de politicus van de partij, die op zijn beurt weer veroorzaakt wordt door de zetelverdeling per lijst. De huidige zetelverdeling dient dan ook vervangen te worden door een nieuw systeem van zetelverdeling.


Hoe de nieuwe democratie met vernieuwde zetelverdeling er volgens mij zou moeten uitzien:

De stembusgang:
1° De kiezers trekken naar de stembus om hun volksvertegenwoordiger(s) te kiezen.
2° Ze krijgen een lijst waarop alle opkomende politici staan in alfabetische of willekeurige volgorde. In geval van willekeurige volgorde krijgen ze uiteraard op voorhand te weten waar ze hun volksvertegenwoordiger(s) kunnen vinden op de lijst.
3° Voor elke naam staan vijf bolletjes. Wanneer je het eerste bolletje kleurt voor een naam, dan geef je aan dat die politicus jouw eerste keuze is. Analoog voor de andere vier bolletjes.
4° Om je stem geldig te maken kleur je minimaal één bolletje en kleur je niet meer dan één bolletje in dezelfde kolom.
5° De kiezer is klaar met stemmen.

De zetelverdeling:
1° In het begin gaat de stem van elke kiezer naar de eerst aangeduide keuze.
2° De stemmen van de politicus met het kleinste aantal stemmen verschillend van nul worden overgedragen naar de volgende keuze van de kiezers die nog niet afgevallen is.
3° Dit proces herhaalt zich tot er nog maar evenveel politici overschieten als zetels.
4° Indien een politicus 'afvalt' en er zijn stemmen waarbij geen volgende keuze meer aangeduid is na hem/haar, dan houdt die politicus de stemmen bij.
5° De politici die stemmen bijgehouden hebben, dragen hun stemmen na de zetelverdeling over aan een door hen gekozen politicus met een zetel.

Opmerkingen:
1° De stem van de politici met zetels in het parlement is recht evenredig met het aantal stemmen dat zij na de eerste vijf stappen hebben. Om een meerderheid te hebben voor een wet is er bij dit nieuwe systeem dus geen 50%+1 nodig in aantal zetels, maar wel in aantal stemmen.
2° Alle kiezers krijgen dezelfde lijst, dus geen verschillende lijst per provincie of iets dergelijks, omdat een politicus, in tegenstelling tot een partij nu, anders niet overal kan opkomen.
3° Wanneer een politicus uit het parlement stapt, dan gaan zijn/haar stemmen naar de volgende voorkeur die in het parlement zetelt. Indien zo'n volgende voorkeur er niet meer is, dan mag de aftredende politicus kiezen naar wie dit deel van de stemmen gaat. Het is dus mogelijk dat er na een tijd minder politici zetelen in het parlement.


Ben jij voorstander of tegenstander van dit voorstel? Waarom?

Debatteer!

[abou Anis]

Ik ben tegenstander van dit voorstel. Omdat het m.i. van verkiezingen nog meer een populariteitswedstrijd tussen individuen maakt dan nu al het geval is.

[Robinus V]

Oorspronkelijk geplaatst door abou Anis

Ik ben tegenstander van dit voorstel. Omdat het m.i. van verkiezingen nog meer een populariteitswedstrijd tussen individuen maakt dan nu al het geval is.

Dat klopt volgens mij niet helemaal.

In de huidige situatie maakt het niet uit op wie van de partij je stemt. Net daardoor stemmen mensen dan maar op de populaire mensen van de partij.

Wanneer deze mensen, nu nog partijgenoten, elk hun eigen programma moeten verdedigen, dan zijn kiezers genoodzaakt om te kiezen op basis van de verschilpunten in het programma indien zij het toch nog een beetje belangrijk vinden dat hun volksvertegenwoordiger hen goed genoeg kan vertegenwoordigen.