Waarom het Kapitalisme nog werkt

[eno2]

1
Door de regulering.
Neem de regulering van de markt weg en je houdt een oorlog over van iedereen tegen iedereen, waarin geen zaken meer te voeren vallen.

2

Omdat het leven en het bestaan gelukkig geen optelsom is van markten.
Het waardevolste berust op samenlevingsvormen en op publieke goederen en op sociaal kapitaal, wat allemaal niet of nauwelijks marktgebonden is, en wat ook niet of niet goed door de zogenaamde vrije markt kan verschaft worden , bv alleen daarom al niet, omdat zulke zaken niet niet winstgevend (genoeg) zijn.

3
Omdat de civiele maatschappij, via de politiek nog een zekere politieke en morele controle uitoefent op het zakenleven, hoezeer het neo-liberalisme en de globalisering die controle al uitgehold heeft (zoals ook in de plutocratische VS), en nog verder wil uithollen

[Percalion]

Oorspronkelijk geplaatst door eno2

1
Door de regulering.
Neem de regulering van de markt weg en je houdt een oorlog over van iedereen tegen iedereen, waarin geen zaken meer te voeren vallen.

Dat een systeem van eigendomsrechten noodzakelijk is om te kunnen spreken over een vrije markt (ergo kapitalisme) is correct, en wordt door alle libertarische theoretici erkend (zie bv. Mises' analyse over het socialisme, waarin duidelijk naar voor komt dat net de afwezigheid van private eigendomsrechten tot de onmogelijkheid van economische calculatie leidt; zie ook Rothbard e.a. over eigendomsrechten en 'title-transfer' als basis van de vrije markt).

Dat eigendomsrechten door een overheid kùnnen gewaarborgd worden, wordt niet ontkend (zie bv. De Soto, "Mystery of Capital"; zie ook Von Mises, en de vroege liberalen; bemerk ook de expliciete vermelding in o.a. onze grondwet dat eigendom een basisrecht is en het grote belang dat aan eigendom werd toegekend in het burgerlijk recht).

Dat eigendomsrechten enkel en alleen door een overheid kunnen gewaarborgd worden is een these die echter ter discussie staat. Onder andere Rothbard, Hoppe en in eigen land Van Dun hebben geopperd dat alle diensten waarvan men beweert dat enkel een overheid ze kan vervullen, in het verleden al door de vrije markt werden geleverd. Zo zijn er historische precedenten van private rechtspraak (cfr. in deze context naar het Afrikaanse gewoonterecht van de stammen), private ordediensten (men verwijze naar de armere wijken in sommige streken in de VS, waar politiediensten zich niet wagen maar waar armen zelf burgerpatrouilles organiseren om hun weinige have en goed te beschermen), private wegen, huisvuilophaaldiensten, spoorwegondernemingen (in eigen land speelde de Generale Maatschappij hierin een pioniersrol), posterijen en dergelijke meer.

Evident is het echter niet, al is het maar omdat in de recente Westerse geschiedenis een traditie bestaat waarin de Rechtsstaat naar voor treedt als leverancier van rechtszekerheid. We kunnen, met de liberale filosofen, veronderstellen (for the sake of argument) dat eigendomsrechten etcetera enkel kunnen afgedwongen worden door het bestaan van een derde partij die het naleven van contracten e.d. garandeert door de mogelijkheid tot rechtsvervolging.

Zelfs als wij dit veronderstellen, is dit nog geen apologie voor regulering. Het volstaat immers dat de rechtsstaat een algemeen kader van eigendomsrechten en aansprakelijkheidsregels uitwerkt zonder in concreto te regelen wat in bepaalde markten op welke wijzes dient te geschieden.

Dat het recht op eigendom een noodzakelijke voorwaarde is (of zou zijn) voor een vrije markt legitimeert met andere woorden niet dat in eender welke transactie beide partijen geconfronteerd worden met regels over verplichte vermeldingen ( "Roken schaadt de gezondheid" ) en over de aard van de verhandelde goederen en diensten (CAO's, arbeidswetgeving, maar evenzeer huurcodes e.d.).

Deze regels verminderen het aantal mogelijkheden in de vrije markt en beperken dus de vrijheid van beide partijen in een transactie. Ze zijn geen noodzakelijke voorwaarde voor het functioneren van de markt maar integendeel beperkend omdat ze sommige transacties expliciet verbieden en andere geheel of quasi onmogelijk maken.

Van een regel die een bepaalde transactie verbiedt kan men moeilijk zeggen dat ze het voeren van transacties mogelijk maakt.

2

Omdat het leven en het bestaan gelukkig geen optelsom is van markten.
Het waardevolste berust op samenlevingsvormen en op publieke goederen en op sociaal kapitaal, wat allemaal niet of nauwelijks marktgebonden is, en wat ook niet of niet goed door de zogenaamde vrije markt kan verschaft worden , bv alleen daarom al niet, omdat zulke zaken niet niet winstgevend (genoeg) zijn.

Dat de winstgevendheid van bepaalde noodzakelijke diensten en goederen onbestaande is, kan moeilijk betwist worden. Deze echter toeschrijven aan de vrije markt is een blunder van formaat die uitgaat van de premisse dat de huidige toestand en de huidige problemen kenmerkend zijn voor ongebreideld liberalisme. Men kan niet zeggen dat het tekort aan voorzieningen voor gehandicapten een marktfalen inhoudt als men weet dat 56% van de brutoloonkost uit belastingen bestaat, en bovendien de zorgsector onderworpen is aan een complexe regelgeving - waarvan onder 1) nog geïmpliceerd werd dat ze de markt net mogelijk maakt. Dezelfde argumenten gelden op vlak van private gezondheidszorg en rust- en verzorgingstehuizen. In een "ongebreideld liberalisme" zijn sociale lasten van 30%, inkomstenbelastingen tot 50% en een wirwar aan regels onbestaande. Er bestaat weinig discussie over het feit dat een belasting de hoeveelheid verhandelde goederen en diensten reduceert, en tegelijk de kostprijs voor de consument verhoogt en de winstgevendheid voor de verkoper reduceert.
Dat sommige sectoren niet winstgevend zijn en dus niet kunnen overleven in de huidige context, hoeft niet te betekenen dat zij niet kunnen overleven in een ongebreideld liberalisme.

Ten tweede is het discours over het kapitalisme versus "het goede leven" achterhaald. Geen mens ontkent dat het louter accumuleren van geld de enige zaligmakende levenswijze is; geen mens ontkent dat onthaasten en vrije tijd even bevredigend werken als consumptiegoederen. Enig inzicht in de werking van de samenleving zou zelfs duidelijk maken dat markten alleen maar bestaan omdat mensen hun geluk proberen te verhogen. Het fulmineren tegen de consumptiemaatschappij is in wezen geen kruistocht tegen "ongebreideld liberalisme" en haar vermeende excessen maar een kruistocht tegen de medemens en zijn voorkeuren.
In een vrije markt bestaat geen enkele plicht om geld te verdienen. Wie in een vrije markt genoegen neemt met een kluizenaarsbestaan, kan dit zolang hij de vrijheden van zijn medemens (inclusief hun eigendomsrechten) niet schendt. In een planeconomie is het echter ondenkbaar dat een individu zich kan en mag onttrekken aan de arbeid. Wie ten strijde trekt tegen het feit dat de mens nu eenmaal kosten moet maken om te kunnen overleven, strijdt niet tegen het kapitalisme maar tegen het leven zélf en kan zich net zo goed gaan kwaadmaken op zaken als de dood en het onvermogen van de mens om te vliegen als de vogels.

Dat sociaal kapitaal belangrijk is, hoeft geen betoog. Sociaal kapitaal kan echter enkel gedijen in een omgeving waar iedereen vrij is om met de mensen om te gaan die hij het interessantst, sympathiekst ... vindt. Het sociaal kapitaal is niet gebaat bij verplichte tewerkstelling zoals in de planeconomie, het sociaal kapitaal is niet gebaat bij heksenjachten op vermeende racisten en het sociaal kapitaal is nog minder gebaat bij pakweg quota over de aanwerving van allochtonen en andere minderheden.
De economie kan niet zonder sociaal kapitaal, net zoals het sociaal kapitaal echter niet zonder economie kan.

Stellen dat "de samenleving" kan losgekoppeld worden van "de economie" is overigens blatante nonsens. Men kan "de economie" net zomin loskoppelen en apart beschouwen als men "de cultuur" apart kan beschouwen, d.i. buiten zijn maatschappelijke context. Het is incorrect te stellen dat samenlevingsvormen niet marktgebonden zijn. In een centraal geleide economie zal een andere samenlevingsvorm bestaan dan in een 'ongebreidelde' liberale markteconomie. Hoe de samenleving functioneert en hoe de economie georganiseerd wordt, hangt samen.

De liberale opvattingen over mens en samenleving houden daar weldegelijk rekening mee.

3
Omdat de civiele maatschappij, via de politiek nog een zekere politieke en morele controle uitoefent op het zakenleven, hoezeer het neo-liberalisme en de globalisering die controle al uitgehold heeft (zoals ook in de plutocratische VS), en nog verder wil uithollen

Een verdere uitwerking van het concept "politieke en morele controle" wordt niet gegeven, wat de uitspraak uiteraard moeilijk te beoordelen maakt.

Bedoelt men met politieke en morele controle nutteloze discussies over vermeende "te hoge lonen voor managers"? Bedoelt men prijscontroles, verbodsbepalingen, reglementeringen... die de markt verstoren en de prijzen omhoog drijven? Bedoelt men subsidies en vriendjespolitiek, die grote multinationals een oneerlijk voordeel bezorgen tegenover kleinere ondernemingen? Bedoelt men belastingen en arbeidsreguleringen die ervoor zorgen dat een kleine man geen eigen zaak kan opstarten zonder financieel zelfmoord te begaan?

De opmerking impliceert trouwens dat de globalisering op lange termijn het voortbestaan van de vrije markt (het kapitalisme) bedreigt. Wat dat betreft kan ik uiteraard enkel zeggen: we zullen zien.

[Mitgard]

kijk vanavond toch maar of er geen overheid onder je bed zit, percalion.
brrrr...

[StevenNr1]

Oorspronkelijk geplaatst door Percalion

dat alle diensten waarvan men beweert dat enkel een overheid ze kan vervullen, in het verleden al door de vrije markt werden geleverd. Zo zijn er historische precedenten van private rechtspraak (cfr. in deze context naar het Afrikaanse gewoonterecht van de stammen), private ordediensten (men verwijze naar de armere wijken in sommige streken in de VS, waar politiediensten zich niet wagen maar waar armen zelf burgerpatrouilles organiseren om hun weinige have en goed te beschermen), ...

Die twee voorbeelden in het vet hebben wel niets met de vrije markt te maken. In het eerste geval gaat het eigenlijk ook om een overheid maar dan lokaal (btw eerlijk gezegd zie ik in Afrika eigenlijk voor een groot deel geen nut in een overheidsstructuur die het lokale overstijgt) en in het tweede geval doen de armen dit zonder winstbejag.
(Maar dit dus ter zijde )

[eno2]

Percalion:
Geen mens ontkent dat het louter accumuleren van geld de enige zaligmakende levenswijze is

Jawel, ik.
Voor een uitgebreider antwoord ben ik een paar thinktanks aan het raadplegen...

[eno2]

De magische mogelijkheid van de zelfregeling van de vrije markt, wiens operationaliteit wereldwijd op het einde van de 20-ste eeuw uiterst winstgevend (voor de grote corporaties) 'ontdekt' is,
levert ons over aan een reeks toch ook wel te voorziene dramatische instabiliteiten, waarvan we al een aantal voorspelletjes gezien hebben, en die vroeg of laat die magische mythe wel eens catastrofal zouden kunnen doorprikken en afstraffen -
als het niet was, dat die zelfregeling zelfs nu natuurlijk geen 100% is, maar slechts een fractie daarvan.

[eno2]

[quote]

Oorspronkelijk geplaatst door Percalion

Dat een systeem van eigendomsrechten noodzakelijk is om te kunnen spreken over een vrije markt (ergo kapitalisme) is correct, en wordt door alle libertarische theoretici erkend (zie bv. Mises' analyse over het socialisme, waarin duidelijk naar voor komt dat net de afwezigheid van private eigendomsrechten tot de onmogelijkheid van economische calculatie leidt; zie ook Rothbard e.a. over eigendomsrechten en 'title-transfer' als basis van de vrije markt).

Dat eigendomsrechten door een overheid kùnnen gewaarborgd worden, wordt niet ontkend (zie bv. De Soto, "Mystery of Capital"; zie ook Von Mises, en de vroege liberalen; bemerk ook de expliciete vermelding in o.a. onze grondwet dat eigendom een basisrecht is en het grote belang dat aan eigendom werd toegekend in het burgerlijk recht).

Dat eigendomsrechten enkel en alleen door een overheid kunnen gewaarborgd worden is een these die echter ter discussie staat. Onder andere Rothbard, Hoppe en in eigen land Van Dun hebben geopperd dat alle diensten waarvan men beweert dat enkel een overheid ze kan vervullen, in het verleden al door de vrije markt werden geleverd. Zo zijn er historische precedenten van private rechtspraak (cfr. in deze context naar het Afrikaanse gewoonterecht van de stammen), private ordediensten (men verwijze naar de armere wijken in sommige streken in de VS, waar politiediensten zich niet wagen maar waar armen zelf burgerpatrouilles organiseren om hun weinige have en goed te beschermen), private wegen, huisvuilophaaldiensten, spoorwegondernemingen (in eigen land speelde de Generale Maatschappij hierin een pioniersrol), posterijen en dergelijke meer.

Evident is het echter niet, al is het maar omdat in de recente Westerse geschiedenis een traditie bestaat waarin de Rechtsstaat naar voor treedt als leverancier van rechtszekerheid. We kunnen, met de liberale filosofen, veronderstellen (for the sake of argument) dat eigendomsrechten etcetera enkel kunnen afgedwongen worden door het bestaan van een derde partij die het naleven van contracten e.d. garandeert door de mogelijkheid tot rechtsvervolging.

Zelfs als wij dit veronderstellen, is dit nog geen apologie voor regulering. Het volstaat immers dat de rechtsstaat een algemeen kader van eigendomsrechten en aansprakelijkheidsregels uitwerkt zonder in concreto te regelen wat in bepaalde markten op welke wijzes dient te geschieden.

Dat het recht op eigendom een noodzakelijke voorwaarde is (of zou zijn) voor een vrije markt legitimeert met andere woorden niet dat in eender welke transactie beide partijen geconfronteerd worden met regels over verplichte vermeldingen ( "Roken schaadt de gezondheid" ) en over de aard van de verhandelde goederen en diensten (CAO's, arbeidswetgeving, maar evenzeer huurcodes e.d.).

Ik had het niet specifiek over eigendom, en de regeling daarvan.
Ga hier touwens niet ingaan op de politiek-filosofische achtergronden ervan.
Trouwens ik ben helemaal niet tegen eigendom.
Iedereen zou er moeten over beschikken.
Maar daar wringt het schoentje.
Waar het kapitalisme voor staat, dat is de ongelimiteerde accumulatie van eigendom en middelen en winsten.
Wat natuurlijkeen enorme onbalans creëert en een onaanvaardbare armoede en ongelijkheid.
Het schort hem natuurlijk in het compartiment van de verdeling en herverdeling van de accumulatie. Het kapitalisme houdt zich daar in wezen niet mee bezig. Herverdeling is anathema...het is het omgekeerde van zijn systeem...
Dit is ook een aanleiding om het zwakste punt van het kapitalisme te belichten hier: zijn geïnstitutionaliseerde ongelijkheidsopbouw is moreel en ethisch onaanvaardbaar.
De pathetische 'trickle down' die ons voorgehouden wordt, en die op mondiale schaal niet eens bestaat, of tenminste waarvan het bestaan niet overtuigend bewezen is, zou dan die onaanvaardbaarheid moeten compenseren. Dat doet ze niet.

[Percalion]

Oorspronkelijk geplaatst door StevenNr1

Die twee voorbeelden in het vet hebben wel niets met de vrije markt te maken. In het eerste geval gaat het eigenlijk ook om een overheid maar dan lokaal (btw eerlijk gezegd zie ik in Afrika eigenlijk voor een groot deel geen nut in een overheidsstructuur die het lokale overstijgt) en in het tweede geval doen de armen dit zonder winstbejag.
(Maar dit dus ter zijde )

Over dat eerste kunnen we natuurlijk discussiëren en we komen terecht in een debat over de definitie van een overheid. Wat dat tweede betreft heb je ongelijk: er moet niet noodzakelijk sprake zijn van winstbejag, laat staan geld, om over liberalisme te kunnen spreken. Ook bij de Vlaamse jeugdbewegingen is er min of meer een vrije markt, bijvoorbeeld.

De kern van de zaak is niet of er winstbejag is of niet, maar of het door de overheid gebeurt of niet. Het is in een libertarische, of een anarchistische, samenleving niet verboden om vrijwillig iets zonder winstbejag te doen. Meer zelfs; ik denk dat solidariteit in een libertarische samenleving net meer ruimte krijgt.

[Percalion]

Oorspronkelijk geplaatst door eno2

Jawel, ik.
Voor een uitgebreider antwoord ben ik een paar thinktanks aan het raadplegen...

How, dat was een kanjer van een zinsconstructiefout vrees ik

Ik bedoelde dus, dat ik niet claim dat enkel geld verzamelen tot geluk leidt.

[Percalion]

[quote=eno2;1717155]

Ik had het niet specifiek over eigendom, en de regeling daarvan.
Ga hier touwens niet ingaan op de politiek-filosofische achtergronden ervan.
Trouwens ik ben helemaal niet tegen eigendom.
Iedereen zou er moeten over beschikken.
Maar daar wringt het schoentje.
Waar het kapitalisme voor staat, dat is de ongelimiteerde accumulatie van eigendom en middelen en winsten.
Wat natuurlijkeen enorme onbalans creëert en een onaanvaardbare armoede en ongelijkheid.
Het schort hem natuurlijk in het compartiment van de verdeling en herverdeling van de accumulatie. Het kapitalisme houdt zich daar in wezen niet mee bezig. Herverdeling is anathema...het is het omgekeerde van zijn systeem...
Dit is ook een aanleiding om het zwakste punt van het kapitalisme te belichten hier: zijn geïnstitutionaliseerde ongelijkheidsopbouw is moreel en ethisch onaanvaardbaar.
De pathetische 'trickle down' die ons voorgehouden wordt, en die op mondiale schaal niet eens bestaat, of tenminste waarvan het bestaan niet overtuigend bewezen is, zou dan die onaanvaardbaarheid moeten compenseren. Dat doet ze niet.

Je gaat er blijkbaar van uit dat de hoeveelheid rijkdom een constante is, die zo rechtvaardig mogelijk moet verdeeld worden?

[eno2]

[quote=Percalion;1720182]

Oorspronkelijk geplaatst door eno2

Je gaat er blijkbaar van uit dat de hoeveelheid rijkdom een constante is, die zo rechtvaardig mogelijk moet verdeeld worden?

Bah neen, de groei is het heilige onaantastbare dogma van het huidige kapitalisme en de groei, die gaat altijd in de eerste plaats naar de bezitters, zodat de kloof alsmaar meegroeit.

[kaatd]

Waarom het Kapitalisme nog werkt

Hét kapitalisme werkt niet. Het doet zelfs helemaal niets. Het zijn de arbeiders die werken. In functie van het kapitaal ...

[Chipie]

Het kapitalisme is duidelijk niet (meer) besteed aan mislukte topverkopers...

[StevenNr1]

Oorspronkelijk geplaatst door Percalion

er moet niet noodzakelijk sprake zijn van winstbejag, laat staan geld, om over liberalisme te kunnen spreken. Ook bij de Vlaamse jeugdbewegingen is er min of meer een vrije markt, bijvoorbeeld.

Hm, ik dacht altijd dat u het prijsmechanisme als fundament van de vrije markt ziet, maar dat is er toch niet in het geval van die burgerwacht of die stammenrechtspraak?

[eno2]

Oorspronkelijk geplaatst door kaatd

Hét kapitalisme werkt niet. Het doet zelfs helemaal niets. Het zijn de arbeiders die werken. In functie van het kapitaal ...

Dus werkt het...
Het kapitaal moet werken, zij het dan niet helemaal in functie van de civiele maatschappij, dan toch ondergeschikt daaraan. Dat is, wat nu ontbreekt.

[eno2]

Oorspronkelijk geplaatst door Percalion

How, dat was een kanjer van een zinsconstructiefout vrees ik

Ik bedoelde dus, dat ik niet claim dat enkel geld verzamelen tot geluk leidt.

Jiji misschien niet, maar in de Amerikaanse Constitutie van de Founding Fathers, staat het wél met evenzoveelwoorde: 'het recht van het nastreven van geluk'.
Daar heeft Fukuyama -nog voor zijn 'bekering' van toegegeven, dat het gaat om zoveel mogelijk accumulatie van gave en goed, van winst en kapitaal...

Overigens is de verdinging van alles in de huidige verhoudingen haast een vaststaand gegeven.

Het is waar dat liberalisme méér behelst dan dat.
Maar de liberale marktideologie is wel degelijk precies d�*t.

Ik ga later nog verder in op je eerste posting.

[Jos_be]

Het kapitalisme werkt omdat het winst maakt en zich zo in stand kan houden. Klinkt niet mooi maar is wel zo.
Het socialisme werkt steeds met verlies, en moet daardoor steeds in iemand anders zijn zakken zitten om te kunnen blijven bestaan. Maatschappelijk zijn ze een ramp omdat ze achter iedereen zitten met geld. Geld dat ze nodig hebben om aan hun achterban te kunnen uitdelen. Ze vergeten wel dat dit geld nodig is voor werkgelegenheid te scheppen en zo welvaart te scheppen.
Maar daar hebben ze larie aan omdat links goed tiert wanneer de miserie groot is onder de mensen.

[Chipie]

Het socialisme werkt alleszins... Dat ziet en hoort men in het Walenland... elke dag...

---

Socialisme en communisme is goed voor de mensen... Toch zeker voor zijn leiders...

---

Gelukkig voor de socialisten ligt daar maar een enkele socialist van wakker...

---

Laat ons hopen dat het socialisme niet piekt...

[eno2]

Oorspronkelijk geplaatst door Jos_be

Het kapitalisme werkt omdat het winst maakt en zich zo in stand kan houden. Klinkt niet mooi maar is wel zo.
Het socialisme werkt steeds met verlies, en moet daardoor steeds in iemand anders zijn zakken zitten om te kunnen blijven bestaan. Maatschappelijk zijn ze een ramp omdat ze achter iedereen zitten met geld. Geld dat ze nodig hebben om aan hun achterban te kunnen uitdelen. Ze vergeten wel dat dit geld nodig is voor werkgelegenheid te scheppen en zo welvaart te scheppen.
Maar daar hebben ze larie aan omdat links goed tiert wanneer de miserie groot is onder de mensen.

't Is voor het publieke goed dat je op het Kapitalisme moet rekenen...

Ik heb nog nooit van een kapitalistische firma gehoord, die bv voor publieke parken gezorgd heeft, om maar één item te noemen van punliek nut.

Kapitalisme werkt, integendeel, omdat het zijn kosten naar de gemeenschap toe kan externaliseren.

Kapitalisme werkt, omdat het de kosten van het sociale kapitaal en de publieke goederen aan de gemeenschap overlaat.

Dat kan blijven duren, zolang ze aan de tak aan het zagen zijn, waar ze op zitten.

[Percalion]

Oorspronkelijk geplaatst door StevenNr1

Hm, ik dacht altijd dat u het prijsmechanisme als fundament van de vrije markt ziet, maar dat is er toch niet in het geval van die burgerwacht of die stammenrechtspraak?

Een vrije markt is vooral vrij. Het prijsmechanisme is het logische gevolg van het open karakter van de vrije markt. Het is echter inderdaad dit prijsmechanisme dat ervoor zorgt dat een vrije markt qua economische efficiëntie superieur is aan alle andere mogelijke systemen.

In het geval van de burgerwacht en de stammenrechtspraak zouden we inderdaad eerder van een staat kunnen spreken, ware het niet dat er geen monopolie op geweld is. Het leger, de politie... hebben een monopolie op geweld. Als jij echter een burgerwacht of een beveiligingsfirma opricht, ben ik niet gedwongen om mij daarbij aan te sluiten of om jou te betalen. Ik kan mijn huis laten beschermen door een andere beveiligingsfirma.